การเคลื่อนไหวร่างกาย ป. 1 ppt

สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.1

คุณครู อมรชยั วสิ ูงเร

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.1

อวยั วะภายนอก

๑ ตวั ช้ีวัด
๑. อธบิ ายลกั ษณะและหนา้ ทข่ี องอวัยวะภายนอก
(พ ๑.๑ ป.๑/๑)

๒. อธิบายวิธีดูแลรกั ษาอวยั วะภายนอก (พ ๑.๑ ป.๑/๒)

สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ป.1

ผังสาระการเรียนรู้ ลักษณะและหนา้ ท่ขี องอวยั วะภายนอกร่างกาย
ลกั ษณะและหนา้ ที่ของอวัยวะในช่องปาก

ลกั ษณะและหน้าทข่ี องอวยั วะภายนอก

อวัยวะภายนอก การดูแลรกั ษา
อวัยวะภายนอก
อวยั วะต่าง ๆ
ของรา่ งกาย การดูแลรกั ษาอวัยวะภายนอกอย่างถกู วิธี

ตาแหน่งของอวัยวะภายนอก การดแู ลรกั ษาอวัยวะในช่องปาก

สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.1

อวัยวะตา่ ง ๆ ของร่างกาย

รา่ งกายของเราประกอบดว้ ยอวัยวะ ๒ สว่ น ดงั นี้

๑. อวยั วะภายนอก คอื อวยั วะของร่างกายทเี่ รา

มองเหน็ และจับต้องได้ เชน่ ผวิ หนัง มอื เท้า

สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.1

๒. อวัยวะภายใน คอื อวัยวะที่อยู่ภายในร่างกายทเ่ี รา

ไมส่ ามารถมองเห็น และจับตอ้ งไม่ได้ เช่น หัวใจ ปอด ตบั
ไต กระเพาะอาหาร

อวัยวะทั้ง ๒ ส่วน มคี วามสาคัญ
เพราะทาใหเ้ รามชี วี ติ อยู่ได้

ตาแหน่งของอวยั วะภายนอก สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.1

หู ตา
ศรี ษะและเส้นผม

มือ จมกู

แขน ปากและฟนั

ขา เท้า

สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.1

ลกั ษณะและหนา้ ท่ีของอวยั วะภายนอก

ลักษณะและหน้าที่ของอวยั วะภายนอกร่างกาย

อวยั วะทกุ ส่วนมีความสาคัญและทาหน้าที่แตกตา่ งกนั
เพ่อื ใหร้ ่างกายมชี ีวิตอย่แู ละเจริญเติบโตไดต้ ามปกติ

อวัยวะภายนอกทส่ี าคญั มีลกั ษณะและหน้าที่ ดงั นี้

สุขศึกษาและพลศกึ ษา ป.1

๑. ผม เส้นผมช่วยป้องกนั อันตราย
ใหก้ บั หนงั ศีรษะ
เป็นเส้น ๆ ขน้ึ ปกคลุมศีรษะ
เส้นผมชว่ ยปอ้ งกนั หนงั ศรี ษะ
ไม่ให้กระทบกระเทือน ชว่ ย
ปอ้ งกนั ความรอ้ นหรือเยน็
ให้กบั หนังศีรษะ และช่วยให้
เกดิ ความสวยงามกับรา่ งกาย

สุขศึกษาและพลศึกษา ป.1

๒. ตา มี ๒ ข้าง ในลูกตามี

ตาขาวและตาดา ท่ีขอบตาบนและ
ขอบตาลา่ งจะมขี นตาเปน็ เส้น ๆ
ขนึ้ เรยี งอยู่ ตาทาหนา้ ที่มองเหน็ ส่งิ
ตา่ ง ๆ

ตาชว่ ยใหม้ องเห็นภาพตา่ ง ๆ

สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.1

หูชว่ ยให้ได้ยนิ เสยี งเพลง ๓. หู

มี ๒ ขา้ ง อย่ขู า้ งศีรษะ
ดา้ นซา้ ย ๑ ข้าง และดา้ นขวา
๑ ขา้ ง หมู ีไว้สาหรับฟังเสยี ง

ตา่ ง ๆ

สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.1

๔. จมกู มีรปู รา่ งคล้ายผล

ชมพู่ ตงั้ อยกู่ ลางใบหน้า จมกู ทา
หนา้ ที่หายใจและดมกลิ่นตา่ ง ๆ

จมกู ทาให้ได้กลิน่ หอม
ของดอกไม้

สุขศึกษาและพลศกึ ษา ป.1

๕. ผิวหนัง ผวิ หนังทาใหร้ วู้ ่า
เป็นแผน่ หนังหอ่ หุ้มทวั่ รา่ งกาย อากาศรอ้ นหรือเย็น
สผี วิ หนังแต่ละคนจะแตกต่างกนั ไป เช่น
ผิวขาว ผิวเหลอื ง ผิวดา ผวิ หนัง
ทาหน้าท่หี อ่ ห้มุ รา่ งกาย รับร้คู วามรูส้ ึก
ร้อนหรือเยน็ และปอ้ งกันอันตรายไม่ให้

เกดิ ขนึ้ กับอวยั วะภายใน

สุขศึกษาและพลศึกษา ป.1

๖. มือและนว้ิ มอื เป็นสว่ น

ทยี่ นื่ ออกมาจากปลายแขนมี ๒

ข้าง แต่ละข้างมนี ้วิ มือ ๕ นวิ้ มอื

มีไวท้ างานต่าง ๆ หยบิ จบั และ

ถือส่ิงของหรือใช้แสดงท่าทาง

ตา่ ง ๆ มอื ใช้ในการทางานตา่ ง ๆ

สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ป.1

๗. เท้าและนิว้ เทา้

เป็นส่วนทอ่ี ยู่ลา่ งสุดของร่างกาย
มี ๒ ขา้ ง มีนวิ้ เทา้ ขา้ งละ ๕ นว้ิ
เท้าชว่ ยให้เคลื่อนไหวไปยงั ท่ตี า่ ง ๆ
ไดส้ ะดวกและทาให้รา่ งกายยืนได้

เท้าและนิว้ เทา้ ช่วยให้เคลอื่ นทไ่ี ด้

เล็บชว่ ยป้องกันอันตราย สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ป.1
ใหก้ บั นิ้วมอื
๘. เล็บ เป็นส่วนทแ่ี ข็งอยู่

ปลายสดุ ของนิ้วมือ และนิว้ เทา้
มหี นา้ ทีป่ ้องกนั ไม่ให้ปลายนิ้ว
ได้รบั อนั ตรายหรือบาดเจบ็

สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.1

๙. แขนและขา แขนและขาช่วยในการเคลอ่ื นไหว
ท่าทางต่าง ๆ
เป็นสว่ นทยี่ นื่ ออกมาจากลาตัว
มีอย่างละ ๒ ข้าง แขนและขา
มีไว้สาหรับให้รา่ งกายเคลอื่ นไหว

ไดส้ ะดวก

สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.1

ลักษณะและหนา้ ท่ขี องอวัยวะในชอ่ งปาก

ชอ่ งปาก เปน็ บรเิ วณที่อยูถ่ ัดจากรมิ ฝปี ากเข้าไป

มอี วยั วะ ไดแ้ ก่ ปาก ล้นิ ฟนั และเหงือก

อวยั วะในชอ่ งปาก มลี ักษณะและหน้าที่ ดงั นี้

สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ป.1

๑. ปาก

เปน็ เน้ือสีแดงอมชมพู
ประกบกนั ใช้รบั ประทานอาหาร
และพูดคยุ

ปากใช้ในการพดู คยุ กนั

ลิ้นทาใหร้ ู้รสชาติอาหาร สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.1

๒. ลนิ้ เปน็ แผ่นเน้อื หนาอยู่

ในปากมีสีแดงอมชมพู
ลิน้ มีหนา้ ทีร่ ับรสชาติอาหาร
คลกุ เคล้าอาหารในปาก และ
ชว่ ยใหอ้ อกเสยี งพูดไดช้ ดั เจน

สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.1

๓. ฟนั

มี ๒ ชดุ คอื ฟันน้านมมี ๒๐ ซ่ี
และฟันแทม้ ี ๓๒ ซ่ี ฟันมหี นา้ ท่ี
บดเคย้ี วอาหารให้ละเอยี ด และ
ชว่ ยรกั ษารูปหนา้ ให้สวยงาม

ฟันใชบ้ ดเค้ยี วอาหารใหล้ ะเอยี ด

สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.1

๔. เหงือก เป็นเนื้อสีชมพู

หอ่ หุ้มโคนฟนั แตล่ ะซี่ ทา
หนา้ ที่ยดึ เกาะรากฟันไม่ให้ฟนั
โยก

เหงือกชว่ ยยดึ เกาะฟนั

สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ป.1

การดูแลรักษาอวัยวะภายนอก

การดูแลรักษาอวัยวะภายนอกอย่างถูกวิธี

๑. การดแู ลรกั ษาผม

และศีรษะ ทาไดโ้ ดยการสระ

ผมให้สะอาด และเชด็ ผมให้แห้ง

อยา่ งน้อยสปั ดาห์ละ ๓ คร้งั ทาให้ การสระผมทาให้เสน้ ผมและศีรษะ
สะอาด
เส้นผมและหนงั ศรี ษะสะอาด

การอาบน้าชาระลา้ งรา่ งกาย สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.1
ช่วยป้องกนั โรคผวิ หนัง
๒. การดูแลรักษาผิวหนัง ทาได้
โดยการอาบน้าให้สะอาดอย่าง
น้อยวนั ละ ๒ ครง้ั ฟอกสบูใ่ หท้ ่ัว
ทุกส่วนของรา่ งกาย ถูขี้ไคลตาม
ซอกคอ แขน ขา และลา้ งตัวให้
สะอาด ช่วยปอ้ งกนั โรคผวิ หนัง

สุขศึกษาและพลศกึ ษา ป.1

๓. การดแู ลรักษามอื เทา้ และเล็บ การล้างมอื ช่วยป้องกนั
เชื้อโรคเขา้ สรู่ า่ งกาย
มือ ต้องดูแลรกั ษาดว้ ยการล้างมอื
ให้สะอาด กอ่ นและหลงั รบั ประทาน
อาหาร รวมทง้ั ลา้ งมือหลงั การ
ขบั ถ่ายทุกครงั้ เพอื่ ปอ้ งกนั เชอ้ื โรค
เขา้ สรู่ า่ งกาย

การลา้ งเท้าชว่ ยชะลา้ ง สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.1
สิ่งสกปรก
เท้า การดูแลรักษาเทา้ ทาได้ ดังนี้

๑. ลา้ งเท้าให้สะอาดโดยถบู รเิ วณ
ซอกนวิ้ เทา้ ฝ่าเท้า และหลังเทา้
ให้สะอาด แลว้ เช็ดเท้าใหแ้ ห้ง จะชว่ ย
ปอ้ งกนั เช้ือโรคและสิ่งสกปรกต่าง ๆ

สุขศึกษาและพลศึกษา ป.1

๒. ไม่เดินเหยยี บบนพืน้ ทสี่ กปรกหรือ การสวมรองเทา้ ทพ่ี อดี
เฉอะแฉะโดยไม่สวมรองเท้า ทาใหไ้ ม่เจบ็ เท้า

๓. สวมรองเทา้ ที่มขี นาดพอดีเท้า ไม่คับ
หรือหลวมเกนิ ไป จะทาใหเ้ ดินสบาย

๔. สวมใสร่ องเท้าและถุงเท้าที่สะอาด ไม่
สวมรองเทา้ และถงุ เท้าทเี่ ปยี กหรืออับชื้น

สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.1

เล็บ อาจเป็นแหล่งสะสมสงิ่ สกปรกและเชอื้ โรคจงึ จาเป็นตอ้ ง

ตดั เล็บมือ เล็บเทา้ ใหส้ ้นั และรักษาให้สะอาดอยู่เสมอ การตดั
เล็บมือและเล็บเท้าควรลา้ งมือ ลา้ งเทา้ ใหส้ ะอาดกอ่ นตดั เล็บ
แคะส่ิงสกปรกท่ีอยตู่ ามซอกเล็บออกให้หมด แล้วลา้ งมือ ล้างเท้า
ใหส้ ะอาดอีกครั้งหน่ึง

สุขศกึ ษาและพลศึกษา ป.1

การตดั เลบ็ มือ

การตดั เลบ็ เท้า

ตัดเล็บมอื และเล็บเท้าให้ส้นั อยู่เสมอชว่ ยป้องกนั เชอื้ โรคเขา้ สรู่ า่ งกาย

ลักษณะของตา สุขศึกษาและพลศึกษา ป.1

๔. การดแู ลรกั ษาตา

การดูแลรกั ษาตาทาได้ ดังน้ี

๑. ทางาน อ่านหนังสอื หรอื เขยี น
หนงั สอื ในท่ที ีม่ ีแสงสว่างพอดี
ไม่สวา่ งจา้ หรือมืดจนเกนิ ไป

สุขศึกษาและพลศึกษา ป.1

๒. การอ่านหนงั สือ หรือเขยี นหนังสือ
ควรวางหนังสอื ให้อยหู่ ่างจากตา
ประมาณ ๓๐ เซนตเิ มตร

๓. หลังจากอา่ นหนังสอื เขียนหนงั สือ

หรือใช้สายตาเปน็ เวลานาน ควรพกั สายตา การอ่านเขยี นหนังสือควรทา
ในทท่ี ่ีมีแสงสว่างเพียงพอ
โดยการหลับตาสกั คร่หู น่ึง

สุขศกึ ษาและพลศึกษา ป.1

๔. ถ้ามีผงหรือฝุ่นละอองเข้าตา ห้ามขยีต้ า ใหล้ มื ตาในน้าสะอาด

๕. ไมใ่ ชม้ ือ หรือผ้าทไี่ มส่ ะอาดเช็ดตา เพราะอาจทาให้
ตาได้รับเช้ือโรค

๖. ไมใ่ ช้คอมพิวเตอร์ หรอื ดู
โทรทัศน์ตดิ ต่อกนั เปน็ เวลานาน
เพราะอาจทาให้สายตาเสีย

การใชค้ อมพิวเตอร์เปน็ เวลานาน
จะทาใหป้ วดตา

สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.1

๗. ไมม่ องดวงอาทิตยด์ ้วยตาเปลา่ เพราะจะทาใหต้ าบอดได้

๘. ถ้ามีความผดิ ปกตเิ ก่ียวกบั ตา ควรบอกพ่อแม่ ผปู้ กครองหรือ
ไปพบแพทย์

๙. รบั ประทานอาหารท่ีมีวิตามนิ เอ ซง่ึ ชว่ ยบารงุ สายตา เช่น
ผกั บงุ้ ผกั คะนา้ ฟกั ทอง

สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.1

๕. การดแู ลรกั ษาหู ลักษณะของหู
การใช้ผ้าชุบน้าเชด็ หู
การดูแลรักษาหสู ามารถทาได้ ดังนี้

๑. ทาความสะอาดหูโดยใชส้ าลี หรือผ้า
สะอาดชุบนา้ หมาด ๆ เช็ดชอ่ งหู และ
ใบหเู บา ๆ จะทาให้หสู ะอาด

สุขศึกษาและพลศึกษา ป.1

๒. หา้ มใช้ไมห้ รอื ของแข็งแคะหู เพราะอาจทาให้เยอ่ื แก้วหูทะลุ

๓. ไมค่ วรอยู่ใกล้เสียงทด่ี งั มาก ๆ
๔. เมือ่ เปน็ โรคไข้หวดั ไม่ควรสงั่ น้ามกู แรง ๆ เพราะอาจทา
ให้หูอักเสบ

๕. ระวงั อย่าใหน้ า้ เขา้ หู เพราะอาจทาใหเ้ ป็นหูน้าหนวก

สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.1

๖. ถ้าร้สู ึกวา่ มีความผิดปกติ เชน่ หูออ้ื
ปวดภายในช่องหู หรอื ได้ยินเสียงไม่ชดั เจน
ผิดจากทเ่ี คยไดย้ นิ ให้แจง้ พ่อแม่ผู้ปกครอง
หรือครู เพื่อตรวจหาความผดิ ปกติ
และแกไ้ ขตอ่ ไป

สุขศึกษาและพลศกึ ษา ป.1

๖. การดูแลรกั ษาจมูก

การดูแลรักษาจมูกทาได้ ดงั น้ี

๑. ระวงั อย่าให้จมูกกระแทกกบั ของแข็ง

ลกั ษณะของจมกู

สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.1

๒. ไม่ควรดงึ หรอื ถอนขนจมกู เมื่อน้ามูกไหลให้ใช้กระดาษชาระ
เพราะขนจมกู และน้าเมือกในรูจมกู หรือผา้ สะอาดเช็ดนา้ มกู เบา ๆ
ชว่ ยปอ้ งกันไม่ให้ฝุ่นละออง และ
แมลงเขา้ ไปในจมูก

๓. ไม่ควรใช้มอื หรือของแข็งแคะ
จมกู เพราะอาจทาใหเ้ ลือดกาเดา
ไหล

สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.1

๔ . ถ้ามีเลอื ดกาเดาไหลใหน้ ่งั ก้มหนา้ เล็กนอ้ ย ใชม้ ือบีบจมกู
แล้วใชผ้ ้าท่ีสะอาดซับเบา ๆ

๕. ถ้ามเี ลือดกาเดาไหลบอ่ ย ๆ ต้องแจ้งใหพ้ ่อแม่ ผู้ปกครอง
หรือครทู ราบเพ่ือพาไปพบแพทย์

สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.1

การดแู ลรักษาอวยั วะในช่องปาก

๑. แปรงฟันอย่างถกู วิธใี ห้สะอาดท่ัวถงึ อย่างนอ้ ยวนั ละ ๒ คร้ัง
๒. ใช้ฟนั ให้ถกู ต้องตามหนา้ ที่ โดยใช้บดเค้ยี วอาหาร

ไมใ่ ช้ฟนั กัดของแข็ง

สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.1

๓. หลกี เล่ียงการรับประทานลูกอม อมยมิ้ และไม่ด่มื น้าอัดลม

เพราะจะทาให้ฟันผุ

๔. ใช้นิว้ นวดเหงือกอย่างเบามอื ทุกครั้งหลงั แปรงฟนั

๕. ตรวจสขุ ภาพปากและฟนั กับทันตแพทย์อยา่ งน้อยปลี ะครงั้

สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.1

การแปรงฟนั อยา่ งถกู วธิ ีปฏบิ ตั ิ ดังนี้

๑. การแปรงฟันบน ใหว้ างขน

แปรงหงายข้นึ เอยี งแปรงเลก็ น้อย
ขยับแปรงเบา ๆ แล้วปดั ขนแปรง
ลงลา่ งตลอดตัวฟัน ทาซา้ ๔-๕
ครัง้ ให้ครบทุกซ่ี
ทัง้ ด้านนอกและดา้ นใน

สุขศึกษาและพลศึกษา ป.1

๒. การแปรงฟันลา่ ง ให้วาง

แปรงควา่ ลง เอียงแปรงเล็กนอ้ ย
ขยับแปรงเบา ๆ แลว้ ปัด
ขนแปรงขึ้นผ่านตลอดตัวฟนั
ทาซ้า ๔-๕ คร้งั ให้ครบทกุ ซ่ี
ทั้งด้านนอกและดา้ นใน

สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.1

๓. การแปรงฟันด้านบดเค้ยี ว

ให้วางขนแปรงท่ีด้านบนของฟนั
ขยบั แปรงถูไปมา ๔-๕ ครง้ั ทาให้
ครบดา้ นบดเค้ยี วทุกดา้ น

สุขศึกษาและพลศึกษา ป.1

๔. การแปรงลิ้น ใหว้ างแปรงตรง

กลางลนิ้ แลว้ ลากอยา่ ง
เบามือตามยาวลงมาทาง
ปลายล้นิ ๒-๓ คร้ัง

สุขศึกษาและพลศกึ ษา ป.1

แบบพัฒนาทกั ษะในการทาข้อสอบปรนยั
เพื่อประเมนิ ผลตัวชว้ี ัด

ตัวชี้วดั ๑. อธบิ ายลกั ษณะและหนา้ ท่ขี องอวัยวะภายนอก

(พ ๑.๑ ป.๑/๑)
๒. อธิบายวธิ ดี ูแลรักษาอวยั วะภายนอก (พ ๑.๑ ป.๑/๒)

สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.1

๑. การมองเห็นนาฬกิ าสแี ดงและได้ยินเสียง
ติ๊กตอ๊ กใชอ้ วัยวะในขอ้ ใด
๑ ตา หู

๒ ปาก มือ

๓ ตา จมูก

สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.1

๒. การอา่ นหนงั สอื ตอ้ งใช้อวัยวะในขอ้ ใด
๑ หู

๒ ตา

๓ จมูก

สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.1

๓. ข้อใดเกีย่ วข้องกับจมกู
๑ นอ้ งรอ้ งไห้เสียงดัง

๒ ดอกไม้มีกลน่ิ หอม

๓ ตุ๊กตามีขนนุ่ม

สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.1

๔. อวัยวะในขอ้ ใดทาให้เราสามารถ
ยืนทรงตัวอยไู่ ด้
๑ ศีรษะ

๒ มือและนิว้ มือ

๓ เท้าและน้ิวเทา้

สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.1

๕. หากไมม่ มี อื ขอ้ ใดกลา่ วถูกตอ้ ง
๑ มองไมเ่ หน็

๒ ไม่ไดย้ นิ เสยี ง

๓ หยิบจับส่ิงของไม่ได้