การอ่านอย่างมีวิจารณญาณ เป็นการอ่านโดยใช้ความคิด พิจารณาสิ่งที่อ่านอย่างมีเหตุผล สามารถเข้าใจความคิดของผู้เขียน แยกแยะข้อเท็จจริง ข้อคิดเห็น สรุปเรื่องราวที่อ่านได้ ตลอดจนลงความเห็น ประเมิน ตัดสินสิ่งที่อ่านได้โดยใช้ความรู้และประสบการณ์เดิมของผู้อ่าน การอ่านอย่างมีวิจารณญาณ หมายถึงการพิจารณาสิ่งที่อ่านอย่างทะลุ ปรุโปร่ง เพื่อค้นหาความหมาย ข้อสมมุติฐาน เหตุผล และกลวิธีในการนำเสนอของผู้เขียน ผู้อ่านที่อ่านอย่างวิเคราะห์วิจารณ์ต้องพยายามเรียนรู้ว่าข้อเขียนนั้นสื่อความหมายและสร้างความสนใจอย่างไร ผู้เขียนเสนอประเด็นโต้แย้งและเหตุผลทั้งในลักษณะที่สามารถมองเห็นได้อย่างชัดเจนและไม่ชัดเจน อย่างไรบ้าง การเรียนรู้ที่จะเป็นผู้อ่านที่มีความคิดวิเคราะห์วิจารณ์นั้น ผู้อ่านต้องตั้งสมมุติฐานว่า การสื่อสารในรูปแบบต่างๆไม่ว่าจะเป็นข้อเขียนหรือภาพวาดล้วนเป็นสิ่งแทนการแสดงออกทั้งสิ้น ข้อเขียนทั้งหลายไม่ใช่สิ่งที่ถูกพูดถึง แต่มันคือตัวแทนของสิ่งเราที่พูดถึง การเรียนรู้ที่จะเป็นผู้อ่านวิเคราะห์วิจารณ์ หมายถึงการนำทักษะที่จำเป็นมาใช้ในการวิเคราะห์และตีความเพื่อให้สามารถอยู่ในโลกที่เต็มไปด้วยการสื่อสารอันหลากหลายนี้ได้อย่างฉลาด ในการอ่านวิเคราะห์วิจารณ์ผู้อ่านต้องพิจารณาสิ่งที่อ่านทุกตอนตลอดจน กระบวนการนำเสนอข้อเขียนนั้นๆด้วยความรอบคอบ ตระหนักถึงบริบทของการสร้างสรรค์ข้อเขียนทุกชิ้น ทั้งนี้เพราะในการเขียนนั้นเนื้อหาทุกตอน ทุกชั้นจะถูกนำมาหลอมรวมเข้าด้วยกันด้วยกระบวนการเขียนที่ทำให้ส่วนต่างๆมีความกลมกลืนเป็นเรื่องเดียวกันทั้งหมด การอ่านวิเคราะห์วิจารณ์ คือการเรียนรู้ที่จะจำแนกชนิดของข้อเขียนและ วิธีที่ผู้เขียนใช้ในการสร้างความหมาย เข้าใจกลวิธีและข้อสมมุติฐานของข้อเขียน เข้าใจลักษณะการสะท้อนสังคมของข้อเขียนนั้น และมองเห็นความเหมือน ความต่างของข้อเขียนนั้นกับข้อเขียนอื่นๆ กระบวนการอ่านอย่างมีวิจารณญาณ เป็นการทำงานของสายตากับสมอง เริ่มด้วยการรับภาพจากตา สมองก็จะทำหน้าที่แปลความหมายโดยอาศัยความรู้ และประสบการณ์เดิมมาช่วยในการคิด พิจารณาตัดสินใจเรื่องที่อ่าน สิ่งที่เป็นปัญหาก็คือที่เป็นปัญหาก็คือ เมื่อเด็กเหล่านี้เข้าเรียนชั้นอนุบาลหรือชั้นประถมซึ่งต้องอ่านหนังสือเป็นประโยค พวกเขาจะคิดว่าตัวเองรู้เรื่องหมดแล้ว จึงอ่านแบบเร็วๆลักษณะเช่นนี้จึงเรียกว่าอาการอ่านหนังสือเร็วเกินไป เด็กเหล่านี้จะอ่านหนังสือผ่านๆเท่านั้น ในเรื่องของการอ่านหนังสือช้าๆ อย่างค่อยเป็นค่อยไปนี้ไม่มีใครเทียบขงจื้อได้ขงจื้อจะอ่านหนังสือช้าๆ และละเอียดเป็นอย่างยิ่ง เล่ากันว่าในขณะที่ท่านอ่านเชือกที่ใช้มัดชี่ไม้ไผ่ที่ทำเป็นหนังสือขาดแล้วขาดอีก จนต้องผู้ใหม่มากว่าสามครั้งนักวิชาการที่เคยศึกษาวิจัยเกี่ยวกับประวัติของท่าน เคยวิเคราะห์ออกมาว่า เคล็ดลับที่ทำให้ท่านมีสมองแจ่มใสและฉลาดหลักแหลม จนกลายเป็นนักปราชญ์ผู้ยิ่งใหญ่เป็นเพราะการอ่านหนังสือช้าๆนี่เอง ตัวท่านเองก็เคยสั่งสอนลูกศิษย์เอาไว้เช่นกัน ว่า”จงอ่านระหว่างคำ”ซึ่งหมายถึงการอ่านให้ช้าๆอย่างละเอียดเพื่อค้นหาความหมายที่ซ่อนอยู่ในตัวหนังสือนั้นเอง ความหมาย ลำดับขั้นการอ่านอย่างมีวิจารณญาณ หลักปฏิบัติในการอ่านอย่างมีวิจารณญาณ Advertisement Share this:Like this:Like Loading... |