Show พระผู้มีพระภาคจึงเสด็จพุทธดำเนินโดยพระบาทไปในเวลาเช้าของวันขึ้น ๑๔ ค่ำเดือน ๘ เมื่อพบและทรงแสดงธรรมแก่อุปกาชีวกพอเป็นแนวทางแห่งการบรรพชาในเบื้องหน้า และเสด็จพุทธดำเนินต่อจนถึงป่าอิสิปตนมฤคทายวันใน เวลาเย็น การที่เสด็จจากตำบลพระศรีมหาโพธิ์ จนกระทั่งถึงกรุงพาราณสี แสดงให้เห็นพระวิริยอุตสาหะอันแรงกล้า และการตั้งพระทัยแน่วแน่ที่จะประทานปฐมเทศนาแก่ปัญจวัคคีย์เป็นพวกแรกอย่างแท้จริง เพราะระยะทางระหว่างตำบลพระศรีมหาโพธิ์ถึงพาราณสีนั้นไกลมาก ซึ่งการเสด็จดำเนินด้วยพระบาทเปล่าอาจใช้เวลาหลายวัน แต่ปรากฏว่าพอตอนเย็นวันขึ้น ๑๔ ค่ำ เดือน อาสาฬหะ นั้น พระพุทธองค์ก็เสด็จถึงป่าอิสิปตนมฤคทายวัน แขวงเมืองพาราณสี อันเป็นที่อยู่ของปัจจวัคคีย์ เมื่อเหล่าปัญจวัคคีย์มองเห็นพระพุทธเจ้าเสด็จมาแต่ไกล ก็นัดหมายกันว่าจะไม่ทำการลุกต้อนรับ ไม่ให้ทำการอภิวาทและไม่รับบาตรจีวร แต่ให้ปูอาสนะไว้ ถ้าทรงประสงค์จะนั่งก็นั่ง แต่ถ้าไม่ประสงค์ก็แล้วไป แต่ครั้นพระองค์เสด็จถึงต่างก็ลืมกติกาที่ตั้งกันไว้ พากันลุกขึ้นและอภิวาทกราบไหว้ และนำน้ำล้างพระบาท ตั่งรองพระบาท ผ้าเช็ดพระบาทมาคอยปฏิบัติ พระพุทธเจ้าได้เสด็จประทับบนอาสนะ ทรงล้างพระบาทแล้ว เหล่าปัญจวัคคีย์ก็เรียกพระองค์ด้วยถ้อยคำตีเสมอ คือเรียกพระองค์ว่า อาวุโส ที่แปลว่า ผู้มีอายุ หรือแปลอย่างภาษาไทยว่า คุณ โดยไม่มีความเคารพ พระองค์ตรัสห้ามและทรงบอกว่าพระองค์ทรงตรัสรู้แล้ว จะแสดงอมตธรรมให้ท่านทั้งหลายฟัง เมื่อท่านทั้งหลายตั้งใจฟังและปฏิบัติโดยชอบก็จะเกิดความรู้จนถึงที่สุดทุกข์ได้ เหล่าปัญจวัคคีย์ก็กราบทูลคัดค้านว่า เมื่อทรงบำเพ็ญทุกรกิริยายังไม่ได้ตรัสรู้ เมื่อทรงเลิกเสียจะตรัสรู้ได้อย่างไร พระพุทธเจ้าก็ยังตรัสยืนยันเช่นนั้น และเหล่าปัญจวัคคีย์ก็คงคัดค้านเช่นนั้นถึง ๓ ครั้ง พระพุทธองค์จึงตรัสให้ระลึกว่า แต่ก่อนนี้พระองค์ได้เคยตรัสพระวาจาเช่นนี้หรือไม่ เหล่าปัญจวัคคีย์ก็ระลึกได้ว่า พระองค์ไม่เคยตรัสพระวาจาเช่นนี้ เมื่อเป็นเช่นนี้จึงได้ยินยอมเพื่อจะฟังพระธรรม พระพุทธเจ้าเมื่อทรงเห็นว่า เหล่าปัญจวัคคีย์พากันตั้งใจเพื่อจะฟังพระธรรมของพระองค์แล้ว จึงได้ทรงแสดง ปฐมเทศนา คือ เทศนาครั้งแรก โปรดเหล่าปัญจวัคคีย์ พระองค์ได้ทรงแสดงปฐมเทศนานี้ในวันรุ่งขึ้นจากที่เสด็จไปถึง คือ ได้ทรงแสดงในวันเพ็ญของเดือน อาสาฬหะ หรือ เดือน ๘ ก่อนวันเข้าพรรษาหนึ่งวัน ซึ่งเป็นวันที่ประกอบพิธี อาสาฬหบูชา ดังที่ได้กำหนดตั้งขึ้นเป็นวันบูชาวันหนึ่ง http://www.phuttha.com
หลังจากพระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้แล้ว พระพุทธองค์ทรงดำริถึงบุคคลที่จะแสดงธรรมให้ฟังเป็นคนแรก ในเบื้องต้นทรงละลึกถึงอาฬารดาบสและอุททกดาบส แต่ทรงทราบว่าท่านทั้งสองได้เสียชีวิตแล้วจึงระลึกถึงนักบวชกลุ่มปัญจวัคคีย์ พระองค์ได้เสด็จพระดำเนินไปที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวันที่พำนักอาศัยของเหล่าปัญจวัคคีย์ และทรงแสดงธรรมะเป็นครั้งแรกนับแต่วันที่พระองค์ได้ตรัสรู้เป็นพระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ เรียกว่า ปฐมเทศนา
หลักธรรมที่พระองค์ทรงแสดงในครั้งแรกนี้ชื่อว่า ธัมมจักกัปปวัตนสูตร เพราะเหตุใดพระพุทธเจ้าจึงตัดสินไปสอนปัญจวัคคีย์เป็นบุคคลกลุ่มแรกเสด็จโปรด ปัญจวัคคีย์ทั้ง 5. 1. ลาดับแรก เสด็จไปโปรดปัญจวัคคีย์ก่อน เพราะเป็นผู้ใกล้ชิด ซึ่งได้รับใช้พระองค์ได้เร็ว ทรงเริ่ม แสดงปฐมเทศนาชื่อ ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร ในวันเพ็ญเดือน 8 ท าให้โกณฑัญญะหนึ่ง ปัญจวัคคีย์บรรลุธรรมขั้นพระโสดาบัน ขอบวชเป็นพระภิกษุจึงเกิดพระสงฆ์องค์แรก
เพราะเหตุใด พระพุทธเจ้าทรงตั้งพระทัยว่าจะต้อง สอนปัญจวัคคีย์ หลังจากตรัสรู้แล้วเพราะเหตุใด พระพุทธเจ้าทรงตั้งพระทัยมั่นคงว่าจะต้องสอนปัญจวัคคีย์ หลังจากตรัสรู้แล้ว ปัญจวัคคีย์สามารถบรรลุพระอรหันต์ได้เร็ว ช่วยเผยแผ่พระพุทธศาสนาไปยังดินแดนต่างๆ ปัญจวัคคีย์เคยรับใช้เมื่อครั้งที่พระพุทธเจ้าทรงบำเพ็ญเพียร
เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้แล้ว พระองค์ตัดสินพระทัยแสดงธรรม ให้แก่ใครเป็นบุคคลกลุ่มแรกแต่เดิมปัญจวัคคีย์เป็นนักบวชที่ออกบวชติดตามปรนนิบัติพระพุทธเจ้าตั้งแต่เสด็จออกผนวชใหม่ ๆ ทั้งหมดเป็นชาวกรุงกบิลพัสดุ์ เป็นกลุ่มบุคคลที่ได้ฟังปฐมเทศนาเป็นรุ่นแรก ได้เป็นภิกษุรุ่นแรกและได้เป็นพระอรหันต์รุ่นแรกในพระพุทธศาสนา
พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมโปรดใครเป็นคนแรก เพราะเหตุใดธัมมจักกัปปวัตตนสูตร หรือ ปฐมเทศนา ซึ่งพระพุทธเจ้าทรงแสดงโปรดพระปัญจวัคคีย์ (มี ๕ องค์ คือ อัญญาโกณฑัญญะ วัปปะ ภัททิยะ มหานามะ อัสสชิ) เป็นครั้งแรก จนสามารถทำให้ท่านอัญญาโกณฑัญญะ ได้ดวงตาเห็นธรรม อันแสดงว่า การตรัสรู้ของพระพุทธเจ้านั้น อาจมีผู้สามารถรู้ตามได้ ในสูตรนี้พระองค์ทรงแสดงอริยสัจ ๔ คือ ทุกข์ ๑ เหตุให้เกิด ...
|