การออกแบบเพื่อสิ่งแวดล้อมมีอะไรบ้าง

การออกแบบและผลิตสินค้าขึ้นมาสักชิ้น จำเป็นจะต้องคำนึงถึงความสวยงามและการใช้งานที่มีประสิทธิภาพ ทว่าในยุคสมัยต่อมาเมื่อผู้คนตระหนักได้ว่าการผลิตของตัวเองนั้นส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมมากกว่าที่คิด จึงต้องมีแนวทางใหม่เพื่อให้สิ่งที่ถูกสร้างขึ้นมานั้นส่งผลดีต่อโลก นั่นเป็นที่มาของ Eco Design หรือ การออกแบบเชิงนิเวศเศรษฐกิจนั่นเอง

การออกแบบเชิงนิเวศเศรษฐกิจ (Eco Design) คือการผลิตที่ไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม นับตั้งแต่เริ่มต้นการผลิตจน การขนส่ง การใช้งาน ไปจนถึงการกำจัดสินค้านั้นๆ เพื่อเน้นความยั่งยืนของทรัพยากรที่ใช้ในการผลิต และลดต้นทุนในระยะยาว

การผลิตแบบ Eco Design สามารถเกิดขึ้นได้กับสินค้าทุกหมวดหมู่ ตั้งแต่เครื่องครัว เครื่องใช้ไฟฟ้า ไปจนถึงเครื่องประดับต่างๆ

Eco Design ที่ดีต้องมีอะไรบ้าง

1.ใช้วัสดุน้อย
Eco Design ควรมีการใช้วัสดุน้อยประเภทเพื่อการจัดการรีไซเคิลที่ง่าย สะดวก รวมถึงลดพลังงานในการผลิต

2.รีไซเคิลง่าย
การออกแบบควรมีการคิดถึงกระบวนการรีไซเคิล ตลอดจนการกำจัดรูปแบบอื่นหากไม่สามารถรีไซเคิลได้ เพื่อสร้าง Ecosystem หรือวัฏจักรของ Eco Design ได้อย่างสมบูรณ์

3.สามารถใช้งานได้คุ้มค่า
Eco Design ที่ดีไม่ใช่อุปกรณ์ที่ใช้งานประเดี๋ยวประด๋าว ใช้แล้วทิ้ง ไม่นานก็พัง แต่เป็นอุปกรณ์ที่สามารถใช้ได้อย่างคุ้มค่า คุ้มราคา หลังจากใช้เสร็จก็สามารถนำไปรียูสเพื่อใช้ใหม่ได้

4.มีการใช้งานวัสดุที่ดีกับโลก
Eco Design ควรใช้วัสดุประเภท วัสดุชีวภาพ (biomaterials) หรือวัสดุอื่นๆ ที่สามารถหาได้ง่าย ไม่เป็นพิษกับโลก และมีวิธีการจัดการที่ง่ายในครัวเรือน

5.กระบวนการผลิตไม่เป็นอันตรายต่อสิ่งแวดล้อม
ในกระบวนการผลิตสินค้าที่มีการออกแบบเพื่อโลก ต้องไม่ใช้พลังงานสูงมากเกินไปหรือใช้สารเคมีให้ก่อเกิดผลพิษ มิเช่นนั้นการใช้ Eco Design ก็ไร้ความหมาย

ข้อดีของการใช้งาน Eco Design

1.ลดผลเสียที่เกิดกับสิ่งแวดล้อม
การใช้งานวัสดุที่ดีกับโลก คำนึงถึงกระบวนการผลิตและการจัดการ จะส่งผลในแง่ดีต่อสิ่งแวดล้อม เพราะไม่มีการปล่อยมลพิษ ใช้วัสดุน้อยชนิด ทำให้ไม่ต้องทำลายธรรมชาติมาก

2.ลดการใช้พลังงานในการผลิต
เมื่อมี Eco Design ดี การใช้พลังงานในการผลิตทั้งหมดย่อมลดลงอย่างไม่ต้องสงสัย ช่วยลดทรัพยากรพลังงานในภาพรวม และทำให้มีพลังงานเหลือใช้มากขึ้น

3.เกิดผลงานที่มีคุณภาพมากขึ้น
เมื่อมีการคิดและออกแบบอย่างครบวงจร ย่อมก่อให้เกิดการแข่งขัน มีผลงานคุณภาพ สวยงาม ตามกระแสความนิยม

4.สร้างอุตสาหกรรมที่ยั่งยืน
Eco Design คือความยั่งยืน และการออกแบบที่ดีย่อมทำให้เกิดการดีไซน์ที่ดีต่อกันเรื่อยๆ กลายเป็นอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ที่ใช้พลังงานต่ำ ส่งผลเสียต่อสิ่งแวดล้อมน้อย ทำให้ได้รับความนิยมจากผู้รักสิ่งแวดล้อม และส่งผลดีในระยะยาว

5.ทำให้ตลาดเปิดกว้างมากขึ้น
เมื่อ 1 เจ้าประสบความสำเร็จ ย่อมมีผู้ทำตามมาเรื่อยๆ และสร้าง Ecosystem ขนาดมหึมาได้ในที่สุด และจะส่งผลให้ตลาดของ Eco Design นั้นเปิดกว้าง สร้างมูลค่าได้อย่างยั่งยืน

การผสานธุรกิจร่วมกับการออกแบบอย่างยั่งยืน

สำหรับการประยุกต์ใช้งาน Eco Design ในธุรกิจอย่างจริงจัง อาจไม่ใช่เรื่องที่เกิดขึ้นได้รวดเร็วนัก เนื่องจากมี 2 ประเด็นหลักที่แม้แต่ในระดับสากลยังไม่อาจทำได้เต็มที่ นั่นคือส่วนของการสร้าง Ecosystem ให้รองรับ Eco Design และการดำเนินการใช้งาน Eco Design อย่างจริงจัง ไม่ใช่แค่โครงการเพียงชั่วครั้งชั่วคราว

การสร้าง Ecosystem

การออกแบบอาจจะดี แต่ถ้า Ecosystem นั้นไม่ดี การทำงานของ Eco Design ก็ไม่อาจครบถ้วนตามที่ควรจะเป็น ดังนั้นการเริ่มต้นใช้งาน Eco Design ควรคำนึงถึงวงจร (Loop) การใช้งาน ว่าบริษัทมีการสร้างอย่างไร ใช้วัตถุดิบประเภทไหน ขนส่งอย่างไร เข้าถึงผู้คนจำนวนมากได้หรือไม่ และผู้คนเหล่านั้นสามารถจำกัดสิ่งที่ถูกสร้างด้วย Eco Design ได้อย่างที่ควรจะเป็นหรือเปล่า โดยต้องรับผิดชอบและคิดเป็นส่วนหนึ่งของธุรกิจด้วย เช่น การตั้งระบบรับฝาก รับทิ้ง หรือคำแนะนำในการรีไซเคิลอุปกรณ์เมื่อใช้งานเสร็จหรือหมดอายุการใช้งาน

Eco Design ที่ไม่ใช่แค่กระแส

กระแสของอุปกรณ์ ของใช้รักษ์โลกเป็นสิ่งที่มักพบได้ในปี 2021 แต่การทำงานด้วย Eco Design ไม่ควรเป็นเรื่องไปไว มาไว แต่เป็นสิ่งที่ต้องคิดถึงความยั่งยืน (Sustainability) และสามารถใช้งานได้ระยะยาวแม้ว่ากระแสต่างๆ จะซาไปมากขนาดไหน ยิ่งไปกว่านั้นควรมีระบบรองรับที่เป็นผลดีกับทั้งตัวบริษัทและผู้ใช้งานด้วย เช่น บริษัทจะสามารถลดต้นทุนในการผลิตได้ด้วยการรีไซเคิลจากผลิตภัณฑ์ใช้แล้วของตนเอง เป็นต้น

สรุป

การใช้งาน Eco Design เป็นการออกแบบที่ต้องคำนึงอย่างครบวงจรตั้งแต่แรกเริ่มการผลิต จนถึงสิ้นสุดการกำจัด เพื่อสร้าง Ecosystem ที่สมบูรณ์ และสามารถดำเนินธุรกิจได้อย่างยั่งยืน ทางผู้ใช้งาน Eco Design จึงต้องคำนึงถึงแผนการระยะยาว เพื่อให้การดีไซน์ของคุณสมบูรณ์แบบมากที่สุด