ธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน มีอะไรบ้าง


[182] ʵԻѯ�ҹ 4 (����駢ͧʵ�, ��õ��ʵԡ�˹��Ԩ�ó���觷��������������繵�������繨�ԧ ��� ��������觹��� �ѹ�繢ͧ�ѹ�ͧ - foundations of mindfulness)
�������1. ���ҹػ��ʹ� ʵԻѯ�ҹ (��õ��ʵԡ�˹��Ԩ�óҡ����������繵���繨�ԧ ��� ����§��� ������ѵ��ؤ�ŵ�ǵ������ - contemplation of the body; mindfulness as regards the body) ��ҹ��ṡ��Ժѵ�����������ҧ ��� �ҹһҹʵ� ��˹������� 1 �����Һ� ��˹����ѹ�����Һ� 1 �����ѭ�� ���ҧ�����ѭ��㹡�á�зӤ�������͹��Ƿء���ҧ 1 ��ԡ�����ԡ�� �Ԩ�ó���ǹ��Сͺ�ѹ������Ҵ������·���Ъ���������ҧ��¹�� 1 �ҵ����ԡ�� �Ԩ�ó������ҧ��¢ͧ�����ѡ����繸ҵ��������ҧ� 1 ����Ƕԡ� �Ԩ�óҫҡȾ���Ҿ��ҧ� �ѹ�š�ѹ�� 9 �������� �����繤�Ը����Ңͧ��ҧ��� �ͧ��������� �ͧ����ѡ���蹹�� 1
�������2. �Ƿ�ҹػ��ʹ� ʵԻѯ�ҹ (��õ��ʵԡ�˹��Ԩ�ó��Ƿ�� ��������繵���繨�ԧ��� ������§�Ƿ�� ������ѵ��ؤ�ŵ�ǵ������ - contemplation of feelings; mindfulness as regards feelings) ��� ��ʵ����Ѵ�Ƿ���ѹ���آ��� �ء���� ��� ��� ��駷��������� ����繹�����ʵ������������㹢�й���
�������3. �Ե�ҹػ��ʹ� ʵԻѯ�ҹ (��õ��ʵԡ�˹��Ԩ�óҨԵ ��������繵���繨�ԧ��� ������§�Ե ������ѵ��ؤ�ŵ�ǵ������ - contemplation of mind; mindfulness as regards thoughts) ��� ��ʵ����Ѵ�Ե�ͧ��������Ҥ� ������Ҥ� ����� �������� ������ ��������� �������ͧ���ͼ�ͧ��� ��駫�ҹ��������Ҹ� ��� ���ҧ��� �������������㹢�й���
�������4. ����ҹػ��ʹ� ʵԻѯ�ҹ (��õ��ʵԡ�˹��Ԩ�óҸ��� ��������繵���繨�ԧ��� ������§���� ������ѵ��ؤ�ŵ�ǵ������ - contemplation of mind-objects; mindfulness as regards ideas) ��� ��ʵ����Ѵ����������� ���� ���ó� 5 �ѹ�� 5 ��µ�� 12 ⾪���� 7 �����Ѩ 4 ��Ҥ������ �����ҧ�� ��㹵�������� �Դ��� ��ԭ��Ժ�ó� ��дѺ������ҧ�� �繵� �������繨�ԧ�ͧ�ѹ���ҧ����.

���ҹء���ط���ʵ�� ��Ѻ�����Ÿ��� �������駷�� �� �.�. ����
http://84000.org/tipitaka/dic/d_item.php?i=182

�ѹ�֡��� �ԧ�Ҥ� �.�. ����,��� ���Ҥ� �.�. ���� ����ʴ��Ź����ҧ�ԧ�����Ũҡ ���ҹء���ط���ʵ�� ��Ѻ�����Ÿ��� �������駷�� � �.�. ����, �������駷�� �� �.�. ���� �ҡ����ͼԴ��Ҵ ��س�������

We’ve updated our privacy policy so that we are compliant with changing global privacy regulations and to provide you with insight into the limited ways in which we use your data.

You can read the details below. By accepting, you agree to the updated privacy policy.

Thank you!

View updated privacy policy

We've encountered a problem, please try again.

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง เป็นสิ่งที่มีจริง เป็นปรมัตถธรรม เมื่อเป็นสิ่งที่มีจริง มีลักษณะให้รู้ได้นั้น ก็เป็นที่ตั้งให้สติปัฏฐานเกิดขึ้นระลึกรู้ตามความเป็นจริงได้ สำคัญที่ความเข้าใจถูกเห็นถูกว่ามีเพียงพอที่จะให้สติปัฏฐานเกิดหรือไม่ ไม่ใช่เรื่องบังคับบัญชา เพราะบังคับบัญชาไม่ได้ ธรรมเป็นอนัตตาไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น ทั้งสติ ทั้งปัญญา ก็เป็นเช่นนี้ เกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุตามปัจจัย การเจริญสติปัฏฐาน ไม่ใช่เรื่องไปเจาะจงอารมณ์ เพราะเหตุว่า สภาพธรรมใดปรากฏ ก็ระลึกรู้สภาพธรรมนั้น ในขณะที่ระลึกรู้นั้นก็ระลึกรู้ตรงลักษณะของสภาพธรรมนั้นๆ ซึ่งไม่พ้นไปจากกาย เวทนา จิต และธรรม ซึ่งเป็นปรมัตถธรรมทั้งสิ้น สภาพธรรมใดๆ ก็ตามที่ปรากฏ อันนอกเหนือไปจากกาย เวทนา จิต แล้ว นอกนั้นเป็นธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน ทั้งหมด เช่น สี ลักษณะที่ปรากฏทางตา เสียง ลักษณะที่ปรากฏทางหู กลิ่น ลักษณะที่ปรากฏทางจมูก รส ลักษณะที่ปรากฏทางลิ้น เป็นต้น [ซึ่งเป็นทุกขสัจจ์] เป็นสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ถ้าสติปัฏฐานเกิดระลึกรู้สภาพธรรมเหล่านี้ ก็เป็นธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน โดยที่ไม่ใช่เรื่องคิดเลยว่าจะพิจารณาอย่างไร แต่สติเกิดขึ้นระลึกรู้ตรงลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริง ทั้งหมดนั้น เป็นเรื่องของความเข้าใจถูกเห็นถูกตั้งแต่ต้น ถ้าไม่ได้ฟังพระธรรม ไม่ได้สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกในเรื่องของสภาพธรรมให้เข้าใจจริงๆ แล้ว ย่อมไม่มีเหตุที่สติปัฏฐานจะเกิดได้เลย ที่สำคัญที่สุดจะขาดการฟังพระธรรมไม่ได้เลยทีเดียว ครับ

ขอเชิญคลิกฟังคำบรรยายของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ได้ที่นี่ครับ

พิจารณาธัมมานุปัสสนาทำอย่างไร

ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ

ธัมมานุปัสสนา คือ เป็นการตั้งสติ การตามดูรู้ทันธรรม ได้แก่ 
                 1) นิวรณ์ คือ รู้ชัดในกามฉันท์ พยาบาท เฉื่อยชา ฟุ้งซ่าน ลังเล ว่าสิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นได้อย่างไร เมื่อเกิดขึ้นแล้ว ละเสียได้อย่างไร ให้รู้ชัดตามที่เป็นไปในขณะนั้น
 
                 2) ขันธ์ คือกำหนดรู้ว่าขันธ์ แต่ละอย่างๆ คืออะไร เกิดขึ้นได้อย่างไร ดับไปได้อย่างไร (ขันธ์ ได้แก่ รูป เวทนา สัญญา สังขารและวิญญาณ)
 
                 3) อายตนะ คือรู้ชัดในอายตนะการสัมผัสของประสาททั้ง ว่าตาเห็นอะไร หูได้ยินอะไร เป็นสิ่งใดแน่ เป็นต้น
 
                 4) โพชฌงค์ คือรู้ชัดในขณะนั้นๆว่า สติ ธรรม วิริยะ ปีติ ปัสสัทธิ สมาธิ และอุเบกขา มีปรากฏอยู่ในใจตนหรือไม่ ถ้ายังไม่ปรากฏ จะปรากฏได้อย่างไร ที่ปรากฏแล้ว เจริญบริบูรณ์หรือไม่
                 5) อริยสัจ คือรู้ชัดในทุกข์ที่เกิด ว่าเกิดจากอะไร มีเหตุอย่างไร และจะดับได้ด้วยมรรคใด
 
             การพิจารณาสติปัฏฐานทั้ง ไม่ จำเป็นต้องหลีกหนีออกจากสังคม เพื่อไปนั่งปฏิบัติจำเพาะในกาลเวลาใดเวลาหนึ่ง แต่ควรปฏิบัติในชีวิตประจำ เมื่อทุกข์เกิดขึ้น ก็ใช้สติพิจารณาทันที เพราะโดยสาระของสติปัฏฐาน มีจุดที่ควรพิจารณาใช้สติกำกับดูแลทั้งหมดเพียง จุด คือ
 
                1.ร่างกายและพฤติกรรมของมัน (กายานุปัสสนา)
 
                2. เวทนาคือความรู้สึกสุขทุกข์ต่างๆ (เวทนานุปัสสนา)
 
                3. ภาวะจิตที่เป็นไปต่างๆ (จิตตานุปัสสนา)
 
                4. ความนึกคิดไตร่ตรองในธรรม ได้แก่  นิวรณ์  ขันธ์ อายตนะ  และ อริยสัจ  (ธัมมานุปัสสนา)

ขอบคุณที่มา: https://sites.google.com/site/physicsofm4/home/bth-thi7-kar-brihar-cit-laea-kar-ceriy-payya