นักจิตวิทยา ต้องเรียนคณะอะไร

สำหรับผู้ต้อง ‘การศึกษาทางด้านจิตวิทยา’ คงกำลังเกิดคำถามว่า แบ่งออกเป็นกี่แขนง , เรียนที่ไหนและเรียนอย่างไร และเมื่อเรียนจบแล้ว สามารถประกอบอาชีพอันใดได้บ้าง วันนี้เราก็ได้รวบรวมข้อมูลความรู้มาให้คุณผู้อ่านที่สนใจได้เข้ามาศึกษากันค่ะ

จิตวิทยาคืออะไร ?

การศึกษาทางด้านจิตวิทยา เป็นการศึกษาที่มีความเกี่ยวกับเรื่องทางจิตใจ , ความคิด ตลอดจนพฤติกรรมของมนุษย์ ด้วยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เพราะฉะนั้นแล้วการศึกษาจิตวิทยาจึงเป็นการศึกษาเกี่ยวกับมนุษย์ ทำให้นำความรู้เข้ามาประยุกต์กับกิจกรรมในด้านต่างๆ ของมนุษย์ นอกจากนี้การเรียนต่อระดับมหาวิทยาลัยทางด้านจิตวิทยาสามารถเรียนจบระดับสายสามัญสาขาวิชาใดก็ได้

การเรียนและการทำงาน จิตวิทยาแบ่งออกเป็นกี่สาขา?

• จิตวิทยาทั่วไป – ศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมของมนุษย์
• จิตวิทยาการศึกษา – ศึกษาเกี่ยวกับพัฒนาการเรียน – การสอนรวมทั้งวิธีผลักดันประสิทธิภาพของผู้เรียน ด้วยการนำหลักทางจิตวิทยามาประยุกต์ใช้
• จิตวิทยาคลินิก – นำหลักวิเคราะห์ทางจิตวิทยา ไปประยุกต์ใช้ในการวินิจฉัยโรครวมทั้งรักษาปัญหาทางจิต โดยจะมุ่งเน้นในการค้นหาสาเหตุ อันก่อให้เกิดพฤติกรรมที่แปลกไป หรือ ความผิดปกติทางจิตใจ ว่ามีสาเหตุที่มาจากอันใดกันแน่
• จิตวิทยาอุตสาหกรรมและองค์การ – ศึกษาการนำหลักทางจิตวิทยากับการทำงานมาผสมผสานกัน โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน ด้วยการนำความรู้ทางจิตวิทยามาใช้ในทุกกระบวนการ เริ่มต้นจากการคัดเลือกบุคคล , พัฒนาพนักงาน , การบริหาร , ทำการวิจัยตลาด เป็นต้น
• จิตวิทยาพัฒนาการ – ศึกษาเกี่ยวกับพัฒนาการของมนุษย์ในทุกระดับ นับตั้งแต่เกิดจนเสียชีวิต โดยมีกระบวนการอย่างเป็นลำดับขั้น มุ่งเน้นการยกระดับเสริมสร้างพัฒนาการ ทางด้านร่างกาย , สติปัญญา , จิตใจ , อารมณ์ รวมทั้งสังคม เพื่อส่งเสริมชีวิตของมนุษย์ให้เป็นไปตามพัฒนาการ หากแต่ในส่วนนี้จะมุ่งเน้นไปยังกลุ่มเด็กและวัยรุ่น ซึ่งสาขานี้เจาะลึกศึกษาเฉพาะช่วงวัยได้อีก เช่น จิตวิทยาเด็ก , จิตวิทยาวัยรุ่น เป็นต้น
• จิตวิทยาสังคม – ศึกษาพฤติกรรมทางด้านสังคมของมนุษย์ เช่น การรับรู้ต่อสิ่งเร้า , การตอบสนองระหว่างบุคคล เป็นต้น
• จิตวิทยาการทดลอง – ศึกษาพฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ ด้วยการใช้วิธีทดลอง โดยมีจุดประสงค์ในการทำความเข้าใจถึงสาเหตุรวมทั้งรู้จักผลที่ตามมาของพฤติกรรมมากขึ้น เช่น การทดลองเกี่ยวกับพฤติกรรมการใช้จ่ายเงินของมนุษย์ , การอบรมเลี้ยงดู เป็นต้น
• จิตวิทยาชุมชน – แรกเริ่มเดิมที่สาขาจิตวิทยานี้ เป็นส่วนหนึ่งของสาขาจิตวิทยาคลินิก หากแต่ต่อมาได้มีการแยกสาขาเพื่อศึกษาในเรื่องของการป้องกัน ให้มีความละเอียดลออมากยิ่งขึ้น สำหรับสาขานี้เป็นดังจุดกึ่งกลางอันเป็นตัวแบ่งระหว่างจิตวิทยาคลินิก , จิตวิทยาอุตสาหกรรม รวมทั้งจิตวิทยาสังคม
• จิตวิทยาการปรึกษา – ศึกษาจิตวิทยาอันเป็นกระบวนการ ซึ่งมุ่งเน้นให้ผู้ที่มีปัญหาทางจิตใจ มีความทุกข์ใจต่างๆ ได้เข้ามาขอความช่วยเหลือปัญหาของตนได้อย่างลึกซึ้ง อีกทั้งยังมองเห็นถึงแนวทางในการแก้ปัญหาด้วยตนเอง โดยนักจิตวิทยาสายนี้เพียงช่วยให้เขาค้นหาให้เจอเท่านั้น
• จิตวิทยาการแนะแนว – มีความคล้ายคลึง กับ จิตวิทยาการปรึกษาอยู่บ้าง หากแต่ความต่าง คือ จะทำการศึกษาเกี่ยวกับการให้คำปรึกษาในประโยชน์ทางด้านแนะแนวการศึกษา เช่น ร่วมกันพูดคุยกับนักเรียน ที่กำลังหาทางเรียนต่อ , ทำความความเข้าใจเกี่ยวกับเด็กที่มีความต้องการพิเศษ เป็นต้น รวมทั้งค้นหาวิธีการตลอดจนเทคนิคต่างๆ ซึ่งมาทำให้งานแนะแนวมีประสิทธิภาพมากขึ้น เป็นต้น

อยากเรียนจิตวิทยา ในประเทศไทยนั้นมีมากมาย

สำหรับในประเทศไทยของเรานั้น มีมหาวิทยาลัยมากมาย ที่เปิดสอนเกี่ยวกับจิตวิทยาหลากหลายมหาวิทยาลัย ไม่ว่าจะเป็นจากทั้งรัฐบาลและเอกชน ซึ่งบางมหาวิทยาลัยจัดตั้งเป็นคณะจิตวิทยาขึ้นมาอย่างเห็นเด่นชัด หากแต่สำหรับบางมหาวิทยาลัยก็มีแอบซ่อนตัวอยู่ตามคณะต่างๆ เช่น คณะศิลปศาสตร์ , คณะศึกษาศาสตร์ , สังคมศาสตร์ เป็นต้น เพราะฉะนั้นถ้าคุณสนใจมหาวิทยาลัยไหนก็ให้ศึกษาหาข้อมูลให้ดีๆ นอกจากนี้สำหรับบุคคลทั่วไปยังสามารถศึกษาจิตวิทยาแบบง่ายๆ ได้ด้วยตัวเองจากหนังสือจิตวิทยาหลายเล่มจำนวนมาก ซึ่งมีจำหน่ายตามร้านหนังสือทั่วไป

เสพข่าวมากไป เสพสื่อมากไป กระทบจิตใจมากอยู่เหมือนกัน โดยเฉพาะวัยรุ่นยุคนี้ ที่เรื่องราวมากมายประดังประเดเข้ามา การตั้งคำถามถึงวิธีการรับมือและแก้ไขภาวะจิตใจที่แปรปรวนนี้จะทำได้อย่างไร ไม่เพียงเท่านั้นความสนใจอยากเรียนด้านจิตวิทยาก็มีมากขึ้นด้วย 

ก่อนอื่นมารู้จักประโยชน์ของจิตวิทยาก่อน 
 1. ทำให้เกิดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับธรรมชาติของมนุษย์ เช่น ความต้องการ การแก้ปัญหา การปรับตัว อารมณ์และความรู้สึกในสถานการณ์ต่างๆ

 2. ช่วยในการแก้ปัญหาทางจิต รู้จักวิธีรักษาสุขภาพจิตได้ดี สามารถเอาชนะปมด้อยต่างๆ รู้วิธีแก้ปัญหาและปรับตัวอย่างเหมาะสม ขจัดความขัดแย้งในใจได้และความวิตกกังวลได้

 3. สามารถเข้าใจ ตัดสินใจ และมีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีกับบุคคลในสังคม

 4. ช่วยในการวางแผนการใช้ชีวิตได้อย่างเหมาะสม

จิตวิทยามีหลายสาขานะ รู้ยัง?

จิตวิทยาคลินิก
เมื่อเราเรียนจบสาขานี้มา สามารถเข้าไปทำงานในโรงพยาบาลทั้งของรัฐและเอกชนในตำแหน่ง นักจิตวิทยาคลินิก ทำหน้าที่ให้การปรึกษา พูดคุย ช่วยเหลือผู้ป่วยที่มีสุขภาพจิตไม่ปกติไม่ว่าจะเป็นผู้ที่มีความเครียดจากการทำงาน ผู้ที่มีความวิตกกังวล ไปจนถึงการบำบัดผู้ป่วยโรคซึมเศร้า ให้ทุกคนคืนสู่สภาพจิตใจที่สมบูรณ์และปรับตัวเข้ากับสังคมได้ 

หนทางในการเป็นนักจิตวิทยาคลินิกก็อาจจะต้องฝ่าฟันกันพอสมควร ถึงแม้จะสอบเข้ามหาวิทยาลัย รวมถึงเรียนครบจบ 4 ปีแล้ว แต่ก็ต้องอบรมหลักสูตรฝึกอบรมเฉพาะทาง (Internship) จัดโดยคณะกรรมการวิชาชีพสาขาจิตวิทยาคลินิก อย่างน้อยเป็นเวลา 6 เดือน เพื่อสอบใบประกอบโรคศิลปะด้วย
 

จิตวิทยาชุมชน
หากจิตวิทยาคลินิกคือ Healer จิตวิทยาชุมชนก็ถือเป็น Protector เพราะเน้นไปที่การป้องกันและส่งเสริมสุขภาพกายและจิตใจ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของแต่ละบุคคลให้ดีขึ้น และเมื่อทุกคนเข้มแข็ง ก็จะนำพาให้ชุมชนแข็งแกร่งตามไปด้วย โอ้โห ภารกิจของคนเรียนสาขานี้ยิ่งใหญ่จริง ๆ

เมื่อจบสาขานี้ เพื่อนๆ สามารถเป็นนักวิชาการที่ศึกษาและพัฒนาชุมชนได้นะ บางคนก็เน้นทำงานฝึกอบรม หรือเป็นนักสังคมสงเคราะห์ตามหน่วยงานต่างๆ ซึ่งก็มีทั้งบริษัทเอกชน และหน่วยงานรัฐบาลเปิดรับอยู่เยอะเลย เรียนไปไม่ตกงานชัวร์ๆ

จิตวิทยาพัฒนาการ
เพื่อนๆ ที่สนใจเกี่ยวกับผู้คนในแต่ละช่วงวัย ไม่ว่าจะเป็นเด็กเล็ก วัยรุ่น หรือผู้สูงอายุ ขอแนะนำสาขานี้เลยจ้ะ เพราะศึกษาเกี่ยวกับพัฒนาการของมนุษย์ตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา วัยเด็ก วัยรุ่น วัยผู้ใหญ่จนถึงวัยชรา โดยมีแนวคิดที่ช่วยส่งเสริมให้วัยนั้น ๆ มีความสุขและมีสุขภาพจิตที่สมบูรณ์ที่สุด แต่ในประเทศไทยจะเน้นไปที่จิตวิทยาวัยรุ่นกันซะเยอะ สามารถต่อยอดเป็นคุณครูแนะแนวได้อยู่นะ หรือจะทำงานคู่กับคุณหมอเด็กและวัยรุ่นก็ได้เช่นกัน

จิตวิทยาอุตสาหกรรมและองค์การ
สาขานี้เป็นอีกสาขาที่มองเห็นภาพอาชีพหลังเรียนจบได้ค่อนข้างชัดเจน โดยศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมของเหล่าพนักงานในองค์การทั้งภาครัฐและเอกชน รวมไปถึงปัจจัยทางจิตวิทยาที่เกี่ยวข้องกับการทำงาน การสรรหา การคัดเลือก การพัฒนาและการบริหารทรัพยากรมนุษย์ในองค์การ เอาเป็นว่าจบสาขานี้ไป เท่ากับก้าวขาเข้าสู่แผนกทรัพยากรบุคคล หรือที่เรียกสั้นๆ ว่า HR ไปแล้วข้างหนึ่ง

สี่สาขาที่เรายกตัวอย่างมานั้น เป็นสาขาของภาควิชาจิตวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ซึ่งในมหาวิทยาลัยอื่นๆ อาจมีสาขามากกว่านี้ เช่น สาขาจิตวิทยาการแนะแนว สาขาจิตวิทยาสังคม สาขาจิตวิทยาการทดลอง เป็นต้น

นักจิตวิทยา VS จิตแพทย์
เราเชื่อว่าเพื่อนๆ จำนวนไม่น้อยต้องสับสนอลหม่านกับสองอาชีพที่ดูคล้าย แต่ก็มีความต่างนี้แน่นอน ขอสรุปง่ายๆ เลยว่า จิตแพทย์นั้นเริ่มต้นจากการเรียนคณะแพทยศาสตร์เป็นเวลา 6 ปี จากนั้นจึงมีการต่อวิชาเฉพาะทางด้านจิตเวชอีกหลายปี เมื่อจบมาเป็นจิตแพทย์แล้ว ก็จะเน้นที่การรักษาทางกายภาพสมองของผู้ป่วย โดยสามารถสั่งจ่ายยาเพื่อช่วยปรับสมดุลเคมีในสมองของผู้ป่วยได้ โดยจิตแพทย์จะพูดคุยกับผู้ป่วยและทำการรักษาแต่ละครั้งอาจใช้เวลาไม่นานมากนัก 

ในขณะที่ นักจิตวิทยา นั้นใช้เวลาในรั้วมหาวิทยาลัยจำนวน 4 ปีในระดับปริญญาตรี ซึ่งวุฒิที่ได้มีทั้งวิทยาศาสตร์และศิลปศาสตร์ ขึ้นอยู่กับคณะและมหาวิทยาลัยที่จบมา โดยนักจิตวิทยานั้นจะมีการบำบัดผู้ป่วยด้วยการพูดคุยและให้คำปรึกษา (โดยไม่สามารถจ่ายยาให้ผู้ป่วยได้) ในระยะเวลาแต่ละครั้งยาวนานกว่าจิตแพทย์มาก ในผู้ป่วยบางรายอาจมีการพูดคุยกันมากกว่า 1 ชั่วโมงเลยทีเดียว 

อยากเรียนจิตวิทยา มีคณะอะไร ที่ไหนบ้าง
มีเยอะแยะมากมายเลือกกันได้เต็มที่เลยล่ะ แต่คณะที่ใช้ชื่อว่า “จิตวิทยา” เต็มๆ เลยมีอยู่ที่เดียวในประเทศไทยคือ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ส่วนมหาวิทยาลัยอื่นๆ วิชาจิตวิทยาจะเป็นสาขาหนึ่งในคณะต่างๆ เช่น
คณะศิลปศาสตร์ สาขาวิชาจิตวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
คณะมนุษยศาสตร์ สาขาวิชาจิตวิทยา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
คณะสังคมศาสตร์ สาขาวิชาจิตวิทยา มหาวิทยาลัยนเรศวร
คณะศึกษาศาสตร์ สาขาวิชาจิตวิทยา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

ต้องสอบวิชาอะไร ถึงจะเป็นคนที่ใช่สำหรับคณะจิตวิทยา
นี่แหละ ความยากมันอยู่ตรงนี้ ! เพราะจิตวิทยาแต่ละที่มีเกณฑ์การรับที่แตกต่างกัน เช่น คณะมนุษยศาสตร์ สาขาวิชาจิตวิทยา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ใช้ GAT และวิชาสามัญ 4 วิชา ได้แก่ ภาษาไทย (09) สังคมศึกษา (19) ภาษาอังกฤษ (29) และคณิตศาสตร์ โดยเลือกสอบ คณิตศาสตร์ 1 (39) หรือ คณิตศาสตร์ 2 (89) ก็ได้ ในขณะที่คณะจิตวิทยา จุฬาฯ ไม่สนวิชาสามัญเลย เน้นที่ GAT และเลือกสอบได้ทั้ง PAT 1 หรือ PAT 2 (หรือจะยื่นคะแนน GAT อย่างเดียวก็ได้) แต่เกรดเฉลี่ยต้องอย่างน้อย 3.00 (แม่เจ้า เยอะไปไหนเนี่ย) ดังนั้น เพื่อนๆ ต้องเลือกสอบให้ดีๆ จะได้เข้ามหาวิทยาลัยที่ชอบ หรือไปเรียนสะดวกได้ยังไงล่ะ

นอกจากการสอบแล้ว เพื่อนๆ ต้องสำรวจตัวเองด้วยนะ ว่าตัวเองมีนิสัยชอบอยู่กับคนอื่นๆ ชอบให้คำปรึกษาพูดคุยกับคนที่มีปัญหา หรือสังเกตพฤติกรรมของคนรอบตัวหรือเปล่า เพราะลักษณะนิสัยนี้อาจช่วยให้เพื่อนๆ สนุกกับการเรียนจิตวิทยาที่เน้นเรื่องการวิเคราะห์และเข้าใจพฤติกรรมมนุษย์ เพราะลำพังความเก่งในวิชาวิทยาศาสตร์นั้นไม่สามารถบอกได้ว่าเพื่อนๆ เหมาะกับคณะนี้ได้เต็ม 100% อย่าลืมสำรวจตัวเองให้ดีๆ ก่อนเลือกเรียนคณะนี้นะ จะบอกให้

จิตแพทย์ต้องเรียนสาขาอะไร

นักจิตวิทยา ม.ปลาย เรียนสายอะไร

เรียนจิตวิทยาไปเพื่ออะไร

คณะจิตวิทยา เรียนวิชาอะไรบ้าง