กาพย์พระไชยสุริยากาพย์พระไชยสุริยาเป็นวรรณคดีที่ทรงคุณค่า เป็นแบบเรียนภาษาไทยที่มีมาแต่โบราณ นอกจากนี้ยังสอนเรื่องราวต่าง ๆ อีกมากมาก หลังจากที่ได้เรียนรู้เกี่ยวกับประวัติความเป็นมา ลักษณะคำประพันธ์และเนื้อเรื่องกันไปแล้ว เรื่องต่อไปที่น้อง ๆ จะได้เรียนรู้ก็คือตัวบทเด่น ๆ ที่น่าสนใจในเรื่องกาพย์พระไชยสุริยาค่ะ เรามาดูกันดีกว่านะคะว่าในกาพย์พระไชยสุริยาจะมีตัวบทไหนเด่น ๆ และมีคุณค่าอย่างไรบ้าง Show ตัวบทที่น่าสนใจในกาพย์พระไชยสุริยาลักษณะคำประพันธ์ : กาพย์สุรางคนางค์ 28 ความหมาย ในบทนี้สอนเรื่องแม่กนและมีแม่ ก กา ผสมเล็กน้อย โดยเล่าผ่านเหตุการณ์เล่าถึงพระไชยสุริยาและพระนางสุมาลีต้องอาศัยและนอนในป่าทั้งที่เคยเป็นถึงกษัตริย์ คำศัพท์น่ารู้ ภูธร หมายถึง พระราชา ลักษณะคำประพันธ์ : กาพย์ฉบัง 16 ความหมาย ในบทนี้สอนเรื่องแม่กงและแม่กน และพรรณนาเรื่องป่าว่ามีต้นไม้อะไรบ้างระหว่างเดินทาง คำศัพท์น่ารู้ เถื่อน หมายถึง ป่า ลักษณะคำประพันธ์ : กาพย์ฉบัง 16 ความหมาย เป็นบทสอนที่เรื่องแม่กงเช่นเดียวกับตัวบทก่อนหน้า แต่ในตอนนี้จะพรรณนาถึงสัตว์ในป่าพาส่งเสียงร้องกันอยู่ในป่า ลักษณะคำประพันธ์ : กาพย์ยานี 11 ความหมาย บทนี้สอนเรื่องมาตราแม่กก เล่าเรื่องชีวิตของพระไชยสุริยากับนางสุมาลีขณะอยู่ในป่าว่ากำลังตกระกำลำบากเมื่อต้องจากบ้านเมืองมา ในป่ามีอะไรให้กินก็ต้องกิน ไม่ว่าจะเป็นผลไม้หรือเผามันเผาเผือกกินให้อิ่ม ลักษณะคำประพันธ์ : กาพย์ยานี 11 ความหมาย บทนี้นอกจากจะเป็นการสอนมาตราตัวสะกดแม่กดแล้วยังเป็นบทอัศจรรย์อีกด้วย ซึ่งในที่นี้บทอัศจรรย์หมายถึงตัวเอกมีเพศสัมพันธ์กัน คุณค่าของกาพย์พระไชยสุริยาคุณค่าในฐานะแบบเรียนภาษาไทย สอนเรื่องมาตราตัวสะกด มาตราตัวสะกดของไทยมีทั้งหมดดังนี้ แม่ ก กา แม่กน แม่กง แม่กก แม่กด แม่กบ แม่กม และแม่เกย(สมัยก่อนแม่เกวอถูกรวมอยู่ในแม่เกย) สุนทรภู่แบ่งเนื้อเรื่องเป็น 8 ตอน เพื่อใช้อ่านเทียบมาตราตัวสะกด
สอนเรื่องคำประพันธ์ ลักษณะคำประพันธ์ของกาพย์พระไชยสุริยา คือ กาพย์ยานี กาพย์ฉบัง และกาพย์สุรางคนางค์ เป็นคำประพันธ์ที่แต่งง่ายสำหรับผู้เริ่มต้น กาพย์ในเรื่องถูกยกเป็นต้นแบบเรื่องลักษณะคำประพันธ์ในแบบเรียนภาษาไทย สอนเรื่องคุณธรรม กาพย์พระไชยสุริยา สอนเรื่องเกี่ยวกับคุณธรรมมากมาย เรื่องที่โดดเด่นคือต้นเหตุของการเกิดภัยพิบัติที่มาจากจริยธรรมเสื่อมถอยของข้าราชการที่รังแกประชาชนและทุจริต จริยธรรมเสื่อมถอยในหมู่สงฆ์ หรือแม้แต่พฤติกรรมของประชาชนที่ไร้ศีลธรรมขึ้นทุกวัน พฤติกรรมของผู้คนในเมืองสาวัตถีที่ปรากฏในกาพย์พระไชยสุริยาเป็นเหตุให้เกิดน้ำท่วมเมือง ทำให้เห็นว่าถ้าคนในสังคม ไม่ว่าจะอยู่ฐานะอะไรแต่หากเป็นคนชั่ว ไม่อยู่ในศีลธรรมก็จะนำบ้านเมืองไปสู่ความพินาศ เป็นอย่างไรบ้างคะ หลังจากได้เรียนรู้ทั้งประวัติความเป็นมา ลักษณะการประพันธ์ เนื้อเรื่องโดยย่อ มาจนถึงตัวบทเด่น ๆ และคุณค่าที่แฝงอยู่ในวรรณคดีแบบเรียนภาษาไทยอย่างเรื่องกาพย์พระไชยสุริยาไปแล้ว นอกจากจะเป็นแบบเรียนที่ใช้เรียนมาตราตัวสะกดแล้ว กาพย์พระไชยสุริยายังสอนเรื่องจริยธรรมอีกด้วย ซึ่งสุนทรภู่ประพันธ์เรื่องนี้ไว้อย่างดีเยี่ยม เป็นแบบเรียนภาษาไทยที่ไม่น่าเบื่อเลยใช่ไหมล่ะคะ ทั้งนี้น้อง ๆ สามารถเข้าไปรับชมรับฟังคลิปการสอนย้อนหลังของครูอุ้มได้ตามลิงก์ด้านล่างนี้เลยนะคะ ในคลิปครูจะอธิบายรายละเอียดเกี่ยวกับตัวบทเด่น ๆ ที่อาจจะเจอในข้อสอบค่ะ ไปดูกันเลย มาตราตัวสะกดในกาพย์พระไชยสุริยามีอะไรบ้างF สุนทรภู่ประพันธ์เรื่องกาพย์พระไชยสุริยา โดยใช้คำที่มีมาตราตัวสะกดเรียงลำดับดังนี้ คือ แม่ ก กา แม่กน แม่กง แม่กก แม่กด แม่กบ แม่กม และแม่เกย ได้แก่
มาตราตัวสะกดใดไม่ปรากฏในหนังสือกาพย์พระไชยสุริยาค าตอบ : แม่เกอว กิจกรรมถาม - ตอบ ๖) มาตราตัวสะกดใดที่ไม่ปรากฏว่ามี การแยกมาไว้เป็นบทหนึ่งโดยเฉพาะ Page 24 ค าตอบ : พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร)
กาพย์พระไชยสุริยาแต่งด้วยคำประพันธ์ประเภทใดบ้างเรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา แต่งด้วยกาพย์ยานี กาพย์ฉบัง และกาพย์สุรางคนางค์ ซึ่งเป็นค า ประพันธ์ที่แต่งได้ง่าย หากจะให้เด็กซึมซับสุนทรียภาพของบทร้อยกรองและหัดแต่ง ก็ควรเริ่มที่กาพย์ ๓ ชนิดนี้ก่อน
บทไหว้ครูของกาพย์พระไชยสุริยาขึ้นต้นด้วยมาตราใดกาพย์พระไชยสุริยา เริ่มต้นด้วยบทไหว้ครูโดยใช้ค าใน มาตราแม่ ก กา จากนั้นเป็นเนื้อความ แต่งเรียงตาม มาตราตัวสะกด คือ แม่ ก กา แม่ กน แม่ กก แม่ กง แม่ กด แม่ กบ แม่ กม แม่ เกย เมื่อจะขึ้นมาตราใดก็จะบอกไว้อย่างชัดเจน
|