ทางช้างเผือก มอง ด้วยตาเปล่า

คงได้ยินผ่านหูกันมาบ้างกับคำว่า "ทางช้างเผือก" แต่เชื่อว่าหลายคนอาจจะยังไม่รู้ด้วยซ้ำว่า "ทางช้างเผือก" คืออะไร และตั้งอยู่ส่วนไหนในระบบจักรวาล ซึ่งวันนี้ คมชัดลึกออนไลน์ จะพาไปทำความรู้จัก "ทางช้างเผือก" ในหลายๆ เรื่องราวที่คุณอาจไม่เคยรู้มาก่อน

1. “ทางช้างเผือก” กาแล็กซีที่เป็นบ้านของเรา

 

  • กาแล็กซีทางช้างเผือก คือ กาแล็กซีที่ระบบสุริยะของเราอาศัยอยู่ จัดเป็นกาแล็กซีประเภทกังหันมีคาน (Barred Spiral Galaxy) ประกอบไปด้วยดาวฤกษ์สมาชิกกว่า 200,000 ล้านดวง มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 100,000 ปีแสง ดาวฤกษ์และวัตถุต่าง ๆ ส่วนใหญ่จะกระจายตัวตามระนาบของกาแล็กซี มีความหนาเฉลี่ยประมาณ 2,000 ปีแสง

 

2. ดวงอาทิตย์กำลังโคจรรอบใจกลางทางช้างเผือกด้วยอัตราเร็ว 282,000 กิโลเมตรต่อชั่วโมง

 

  • ระบบสุริยะของเราที่มีดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลาง พร้อมกับดาวเคราะห์และวัตถุขนาดเล็กอื่น ๆ กำลังเคลื่อนที่โคจรรอบศูนย์กลางทางช้างเผือกด้วยอัตราเร็ว 282,000 กิโลเมตรต่อชั่วโมง และจะใช้เวลาโคจรรอบทางช้างเผือกครบหนึ่งรอบ ประมาณ 230 ล้านปี

 

3. เราอยู่ใน "ทางช้างเผือก" แล้วเรามองเห็นทางช้างเผือกได้อย่างไร ?

  • นั่นเป็นเพราะว่า ระบบสุริยะของเราอยู่บริเวณแขนของทางช้างเผือก ห่างออกมาจากใจกลางกาแล็กซีประมาณ 25,800 ปีแสง เราจึงสามารถมองออกไปเห็นส่วนต่าง ๆ ภายในกาแล็กซีของเราได้ และเป็นมุมมองจากด้านข้างของทางช้างเผือก ปรากฏเป็นแนวยาวพาดผ่านบนท้องฟ้าจากทิศเหนือจรดทิศใต้ โดยบริเวณที่มีดาวฤกษ์หนาแน่นมากที่สุดจะเป็นบริเวณใกล้กับใจกลางทางช้างเผือกนั่นเอง

 

4. ดาวทุกดวงที่เห็นบนท้องฟ้า อยู่ในทางช้างเผือกทั้งหมด

  • ท้องฟ้าตอนกลางคืนนั้น นอกจากจะเต็มไปด้วยดาวฤกษ์ที่เรียงตัวกันเป็นกลุ่มดาวต่าง ๆ แล้ว ยังมีวัตถุในห้วงอวกาศลึกที่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าด้วย เช่น กาแล็กซีแอนโดรเมดา (Andromeda Galaxy) เป็นกาแล็กซีขนาดใหญ่ที่อยู่ใกล้เรามากที่สุด เราสามารถมองเห็นกาแล็กซีนี้ได้ด้วยตาเปล่าหากท้องฟ้ามืดมิดมากพอ แต่จะมองเห็นเป็นแค่ฝ้าจางๆ บนท้องฟ้าเพียงเท่านั้น เราไม่สามารถมองเห็นดาวฤกษ์เดี่ยวๆ ภายในกาแล็กซีแอนโดรเมดาได้เลย ดังนั้น จึงเป็นไปไม่ได้เลยที่เราจะมองเห็นดาวฤกษ์ดวงอื่นนอกทางช้างเผือกได้ ดาวทุกดวงที่เรามองเห็นบนท้องฟ้าตอนกลางคืน จึงเป็นดาวที่อยู่ภายในกาแล็กซีทางช้างเผือกของเราทั้งสิ้น

 

*  กาแล็กซีแอนโดรเมดา (Andromeda Galaxy) อยู่ห่างออกไปจากโลก 2.5 ล้านปีแสง จัดเป็นวัตถุที่ไกลที่สุดที่มนุษย์สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า

 

5. "ใจกลางทางช้างเผือก" ตำแหน่งที่ท้องฟ้างดงามอลังการที่สุด

 

  • "ทางช้างเผือก" ที่เรามองเห็นบนท้องฟ้า จะมีลักษณะเป็นแนวยาวพาดผ่านจากทิศเหนือจรดทิศใต้ แต่ละตำแหน่งจะมีดาวฤกษ์กระจายตัวหนาแน่นไม่เท่ากัน โดยที่ใจกลางทางช้างเผือกจะมีดาวฤกษ์และวัตถุท้องฟ้าอยู่หนาแน่นมากที่สุด อยู่ระหว่างกลุ่มดาวแมงป่องและกลุ่มดาวคนยิงธนู สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่าเป็นแนวเมฆสว่างสลับกับแนวทึบแสงที่เป็นกลุ่มฝุ่นหนาทึบภายในทางช้างเผือก หากใช้กล้องสองตาส่องกราดบริเวณนี้ จะเห็นดาวฤกษ์ระยิบระยับราวกับเม็ดทราย อีกทั้งยังมีวัตถุในห้วงอวกาศลึกอยู่หนาแน่น เช่น เนบิวลา และกระจุกดาวต่างๆ  

 

6. ภายใต้ความงดงาม มี "หลุมดำยักษ์" ซ่อนอยู่ที่ใจกลางทางช้างเผือก

 

  • ที่บริเวณใจกลางทางช้างเผือก มีดาวฤกษ์กำลังเคลื่อนที่โคจรรอบอะไรบางอย่างที่ไม่สามารถมองเห็นได้ในช่วงคลื่นที่ตามองเห็น นักดาราศาสตร์เก็บข้อมูลดาวฤกษ์เหล่านี้เป็นเวลากว่า 10 ปี และพบว่า วัตถุที่ดาวฤกษ์กำลังโคจรรอบนั้น มีมวลเท่ากับ 4 ล้านเท่าของมวลดวงอาทิตย์ ! แต่มีขนาดเล็กเพียงเท่ากับระบบสุริยะของเราเท่านั้น ! นี่เป็นหลักฐานชิ้นสำคัญที่บ่งบอกว่า มีหลุมดำมวลยวดยิ่ง (Supermassive Black Hole) อยู่ที่ใจกลางทางช้างเผือกจริง ๆ ซึ่งนักดาราศาสตร์ตั้งชื่อว่า Sagittarius A* (ซาจิทาเรียส เอ สตาร์)

 

 

7. WiFi ที่เราใช้อยู่ทุกวันนี้ เริ่มต้นจากการค้นหาหลุมดำในทางช้างเผือก

 

  • ย้อนกลับไปในช่วงคริสต์ทศวรรษที่ 1970 John O’Sullivan วิศวกรชาวออสเตรเลีย ทำงานร่วมกับนักดาราศาสตร์เพื่อค้นหาหลุมดำขนาดเล็กตามที่ Stephen Hawking นักฟิสิกส์ชื่อดังชาวอังกฤษเคยทำนายไว้ ซึ่งยากที่จะตรวจจับได้ John O’Sullivan จำเป็นจะต้องพัฒนาเทคนิคการประมวลผลข้อมูลใหม่ให้สามารถแยกข้อมูลคลื่นวิทยุของหลุมดำ ออกจากคลื่นวิทยุพื้นหลังที่ไม่ต้องการ

 

สุดท้ายแล้ว แม้เขาและทีมจะไม่ได้ค้นพบหลุมดำขนาดเล็กตามที่คาดหวังไว้ แต่วิธีการประมวลผลข้อมูลที่คิดค้นขึ้นใหม่นี้ กลายมาเป็นเครื่องมือสำคัญที่ John O’Sullivan ใช้ในการแก้ปัญหาสัญญาณเชื่อมต่อระหว่างคอมพิวเตอร์แบบไร้สาย ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญและจุดเริ่มต้นของเทคโนโลยี WiFi ที่เราใช้กันอยู่ทุกวันนี้ และเทคโนโลยีนี้ก็ได้สร้างรายได้เข้าสู่ประเทศออสเตรเลียหลายล้านดอลลาร์เลยทีเดียว

          㹤׹������״������ ��л��Ȩҡ�ʧú�ǹ ��Ҩ��ͧ���ᶺ����բ�Ǥ������� �Ҵ��Ǣ����ͺ��� ��������оѴ�ç��§� ᶺ��ҹ����ѧ������ ����ҳ���¡ᶺ������ҧ������ "�ҧ��ҧ��͡" ���� "�ҧ��ӹ�" �Ѩ�غѹ�ѡ������ʵ���Һ��������� ᶺ������ҧ������ ���ԧ��蹤�� �ҳҨѡâͧ��Ǩӹǹ������ ������¡��� "����硫�" (Galaxy) ����硫բͧ����ժ������ "����硫շҧ��ҧ��͡" (The Milky Way galaxy) ������¡�蹹�������� �����������ҳ������� �����ҡ�ѵ���������ʢͧ���ä� �ǵ��ŧ���Դ�������� ����ժ�ҧ��͡���ѵ�������� �֧�դ�����������շҧ��ҧ��͡���躹���ä�
          ����硫շҧ��ҧ��͡��Сͺ���� ���ġ��ӹǹ�Ѻ�ѹ��ҹ�ǧ ���ġ�����дǧ�Ҩ���մ���������ա���´ǧ ����к������Тͧ��� ������Ҫԡ˹��㹹��   �ҡ��ͧ���ͧ�ͧ价��ҧ��ҧ��͡ ��Ҩ���繴ǧ��Ǩӹǹ������ �ҡ�������������Ѻ����ǹ ����¡Ѻ�ӹǹ��紷��º�����Ҵ

ทางช้างเผือก มอง ด้วยตาเปล่า

�Ҿ��� 1 �ҧ��ҧ��͡����dz�������������ͧ

           �ҧ��ҧ��͡�Ҵ��ҹ�����������ҧ�ѧ��� ����������������� (��ҧ���) �������� ��ö� ����� �ҧࢹ�� �����ͧ ���ԧ��� ���Թ��� ��С�������˧�� (��Ἱ�����ǧ�����Сͺ)   ����ҡ᡹��ع�ͧ�š��駩ҡ�Ѻ�йҺ�ͧ����硫� ��Ҩ��ͧ��繷ҧ��ҧ��͡�繷ҧ��ǤҴ��ͧ�����ǵ��ѹ�͡-���ѹ�� ���Ҥ����繨�ԧ ᡹��ع�ͧ�š��������§ �Ѻ�йҺ�ͧ����硫ջ���ҳ 60 ͧ�� ����š����ع�ͺ����ͧ�����ʹ����   �ѧ�����Ҩ֧�ͧ��繷ҧ��ҧ��͡�Ҵ��Ǣ����ͺ��� ���շ�ȷҧ����ҧ��Ǻ���ͧ��� ����¹�ŧ����ҧ���� ��ʹ����   �ҧ���ҡ���������˹��-�� �ҧ���ҡ����������§ �繵�
          ͹�� ����ѧࡵ��ó�ҧ��ҧ��͡ �з��������������㹷���״ʹԴ 㹪��� ���� ����� ��ͧ���� ���������ʧ�ѹ���ú�ǹ��ҹ��    �ѧ���㹡�ôٷҧ��ҧ��͡ �е�ͧ�ա�����������ҧἹ �֡�����ҡ�â��-���ͧ�ǧ�ѹ��� �������ö�ӹdz��ҡ��ԷԹ (�ǧ�ѹ����鹪���ѹ�� 50 �ҷ�) �����֡�Ҵ��«Ϳ������Ἱ������ҡ�͹

ทางช้างเผือก มอง ด้วยตาเปล่า

�Ҿ��� 2  ����硫շҧ��ҧ��͡������ͧ�ҡ�ǡ��

������ͧ�ҡ�ǡ��

          ����硫բͧ����բ�Ҵ��鹼�ҹ�ٹ���ҧ 100,000 ���ʧ ������� 50,000 ���ʧ (1 ���ʧ ��ҡѺ ���зҧ����ʧ�������Թ�ҧ�ҹ 1 �� ���� 9.5 ��ҹ��ҹ��������) ���˹һ���ҳ 2,000 ���ʧ   �ѧ��鹴ǧ��Ǻ���ͧ��ҷ������ͧ����繡������� ��ǹ������ҧ�͡������зҧ����Թ 2,000 ���ʧ��駹��   ���������ͧ仵�����йҺ�ͧ�ҧ��ҧ��͡ ��Ҩ��ͧ��繽�Ң�����ҧ�ͧ���㹷ҧ��ҧ��͡ ���������ҧ�ŹѺ���蹻��ʧ ���������ͧ�㹷�������ҧ �������������ͧ��С������Ǥ��ԧ��� �������ҷҧ��ҧ��͡㹺���dz��� ���ҧ�˭�������ҧ�繾���� ��駹����������ҡ��ѧ�ͧ���仵ç�ٹ���ҧ�ͧ����硫�
          �ҧ��ҧ��͡����������§������ҧ�բ�� ���ѧ�ս�ҷֺ�մӴ��� 㹺ҧ����dz�ͧ����硫��ա�ҫ��н���������ҧ˹ҷֺ �ѧ�� ���йҺ�ͧ����硫� �����س����Ե������ҹ�� ���ѧ�������ҧ�ͧ��Ƿ���������ͧ��ѧ (㹷ӹͧ���ǡѺ๺�����״ ��觺ѧ�ʧ�ͧ������ҧ)   ������ͧ�ٴ��µ����� ��Ҩ֧�Ҩ���㨼Դ��� �Դ����ժ�ǧ��ҧ�ͧ�ǡ�� �á���������ҧ�ҧ��ҧ��͡ ��������֡�Ҵ����Ҿ�������� �о���� �մӷ���������ҹ�� ��ǹ�繡������ҫ�ѹ˹ҷֺ (�Ҿ��� 2)



© 2003 - 2010 The LESA Project
All rights reserved.

ทำไมเรามองไม่เห็นทางช้างเผือก

ระบบสุริยะของเราก็อาศัยอยู่บริเวณขอบๆ ของกาแล็กซีทางช้างเผือก ดังนั้น เราจึงไม่สามารถมองเห็นกาแล็กซีทางช้างเผือกเป็นรูปกังหันแบบเต็มๆ ได้แน่นอนเนื่องจากเราเองก็อยู่ภายในกาแล็กซี เปรียบเหมือนกับเรานั่งอยู่ในบ้านย่อมไม่สามารถมองเห็นบ้านทั้งหลังแบบเต็มๆ ได้

เราสามารถมองเห็นทางช้างเผือกพาดผ่านปรากฏกลุ่มดาวใดบ้าง

ทางช้างเผือกพาดเป็นทางสว่างข้ามขอบฟ้าผ่านกลุ่มดาวสว่างดังนี้ กลุ่มดาวแคสสิโอเปีย (ค้างคาว) เพอร์เซอุส สารถี คนคู่ กางเขนใต้ แมงป่อง คนยิงธนู นกอินทรี และกลุ่มดาวหงส์ (ดูแผนที่ดาววงกลมประกอบ) หากมองดูทางช้างเผือกด้วยตาเปล่าจากสถานที่ปราศจากแสงรบกวนเลย จะเห็นทางช้างเผือกเป็นแถบสว่างสองแถบขนาดกันโดยมีแถบสีดำขั้นระหว่าง ...

เรามองเห็นทางช้างเผือกเป็นฝ้าขาวบนท้องฟ้า เพราะเหตุใด

ในคืนเดือนมืดและท้องฟ้าปลอดโปร่ง เราจะเห็นดาวฤกษ์เต็มท้องฟ้าและแถบสว่างจางๆ หรือฝ้าขาวบนท้องฟ้าขนาดกว้างประมาณ 15 องศา พาดผ่านท้องฟ้าเป็นทางยาว แถบสว่างนี้เรียกว่าทางช้างเผือก (Milky Way) แถบสว่างของทางช้างเผือกเกิดจากแสงจากดาวฤกษ์จำนวนมากที่อยู่รวมกัน โดยบริเวณที่เห็นเป็นแถบฝ้าชัดเจนเป็นแสงของดาวฤกษ์จำนวนมากที่มาจาก ...

ทางช้างเผือกที่เราสามารถมองเห็นจะมีลักษณะอย่างไร

กาแล็กซีทางช้างเผือก (Milky Way) เป็นกาแล็กซีที่พวกเราอาศัยอยู่ แต่เนื่องจากดวงอาทิตย์ก็อยู่ภายในกาแล็กซี่แห่งนี้ เราจึงไม่สามารถมองเห็นได้ว่ากาแล็กซีทางช้างเผือกมีรูปร่างเป็นอย่างไร สิ่งที่เราเห็นได้คือแถบขาวจางๆที่เหยียดตัวพาดผ่านท้องฟ้ายามค่ำคืน ชื่อ Milky Way มาจากคำว่า Via Lactea ในภาษาละติน ซึ่งแปลตรงตัวว่า “ทาง ...