บทพากย์ ใน พระ ราช นิพนธ์ พระบาท สมเด็จ พระพุทธ เลิศ หล้า นภาลัย

ชื่อ ตามพระนาม

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๒[1]

พระนามพระเจ้าแผ่นดิน พระมหากษัตริย์ไทย

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระพุทธเลิศหล้านภาลัย

ประวัติพระนาม ข้อที่ ๑ [2]

เมื่อครั้งเหตุการณ์เสด็จสรรคตของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เจ้าฟ้าอิศรสุนทรได้สืบทอดบัลลังค์ในทันทีพร้อมด้วยพระนามชั่วคราวว่า สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว กรมพระราชวังบวรสถานมงคล ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นราชประเพณีว่าพระมหากษัตริย์ที่ยังไม่ได้ผ่านพิธีพระบรมราชาภิเษกจะได้รับพระอิศริยยศชั่วคราวเป็น สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว แทน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ประวัติพระนาม ข้อที่ ๒

พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยมีพระนามเต็มเมื่อทรงรับการบรมราชาภิเษกแล้วว่า พระบาทสมเด็จพระบรมราชาธิราชรามาธิบดี ศรีสินทรบรมมหาจักรพรรดิราชาธิบดินทร์ ธรณินทราธิราช รัตนากาศภาสกรวงศ์ องค์ปรมาธิเบศ ตรีภูวเนตรวรนายก ดิลกรัตนราชชาติอาชาวศรัย สมุทัยดโรมนต์ สากลจักรวาฬาธิเบนทร สุริเยนทราธิบดินทร์ หริหรินทรา ธาดาธิบดี ศรีวิบูลยคุณอกนิษฐ ฤทธิราเมศวรมหันต บรมธรรมิกราชาธิราชเดโชชัย พรหมเทพาดิเทพนฤบดินทร์ ภูมิทรปรมาธิเบศ โลกเชษฐวิสุทธิ รัตนมกุฎประกาศ คตามหาพุทธางกูรบรมบพิตร พระพุทธเจ้าอยู่หัว ซึ่งเหมือนกับพระปรมาภิไธยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกทุกตัวอักษร เนื่องจากในเวลานั้น ยังไม่มีธรรมเนียม ที่จะต้องมีพระปรมาภิไธยแตกต่างกันในแต่ละพระองค์

ประวัติพระนาม ข้อที่ ๓

ต่อมาพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ออกพระนามรัชกาลที่ ๒ ว่าพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้าสุลาลัย ตามนามของพระพุทธรูปที่ทรงโปรดให้สร้างอุทิศถวาย และต่อมาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนสร้อยพระนามเป็น “นภาลัย” และเฉลิมพระปรมาภิไธยใหม่เป็นพระบาทสมเด็จพระบรมราชพงษเชษฐ มเหศวรสุนทร ไตรเสวตรคชาดิศรมหาสวามินทร์ สยารัษฎินทรวโรดม บรมจักรพรรดิราช พิลาศธาดาราชาธิราช บรมนารถบพิตร พระพุทธเลิศหล้านภาไลย

ประวัติการเฉลิมพระนามใหม่ [3]

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้เฉลิมพระนามใหม่เป็นพระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาอิศรสุนทร พระพุทธเลิศหล้านภาลัย

หมายเหตุ [7][8][แก้ไข]

1. ↑
   
   รูปครุฑยุดนาค รูปตรา พระราชลัญจกรประจำพระองค์ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
2. ↑ เรื่องพระนามนี้ ตลอดในข้อนี้ข้าพระพุทธเจ้าได้เก็บรายละเอียดมาจากบททางสารานุกรม ในเว็บไซต์เป็นหลัก และรวบรวมมาตามที่พบเห็นและจัดว่ามีอยู่มาก คือที่วิกิพีเดียสารานุกรม ซึ่งในที่อื่น ๆ เห็นจะรวบรวมไปจากสารานุกรมดังกล่าวนี้ ซึ่งเห็นกันว่ามีอยู่แล้ว ฉะนั้น ข้อนี้ข้าพระพุทธเจ้าจึงได้ตามเก็บมาแต่ที่เดียวนี้ ในเรื่องชื่อและประวัติของพระนาม
3. ↑ โปรดดูจากประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา, เล่ม ๓๓, ตอน ๐ก, ๑๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๕๙, หน้า ๒๑๒
4. ↑ ศักราชอ้างตาม ฉบับของ เซอร์ สแตมฟอด แรฟฟั่ล เรื่องแบบเดียวกัน ตามฉบับเต็มในชื่อของพงศาวดารนี้ โปรดติดตามหาดู จากเว็บไซต์ของหอสมุดวชิรญาณ
5. ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 บทพากย์ และบทละครตามข้อนี้ เห็นจะเป็นเรื่องรามเกียรติ์ทั้งหมด เพียงแต่แยกเป็นชื่อตอน ๆ หนึ่ง ที่ชื่อว่าเป็นบทละครนั้น ได้แก่เรื่องรามเกียรติ์ ตอน หนุมานถวายแหวน และตอนสองกษัตริย์กลับอโยธยา ว่าดั่งนั้น, ต่อเรื่องนางลอย นาคบาศ พรหมาสตร์ นั้นก็เช่นกัน แต่นับว่าเป็นบทพากย์ที่ทรงพระราชนิพนธ์ด้วยเรื่องรามเกียรติ์ ที่ใช้สำหรับการแสดงโขน
6. ↑ การจัดแบ่งประเภทบทประพันธ์ในงานบทพระราชนิพนธ์เป็นเช่นไรนั้น ว่าดังนี้ เรื่อง อิเหนา รามเกียรติ์ เป็นบทกลอน, เรื่องไกรทอง คาวี ไชยเชษฐ์ สังข์ทอง และมณีพิชัย จัดเป็นบทละครนอก, เรื่องขุนช้างขุนแผน จัดเป็นกลอนเสภา, กาพย์เห่เรือชมเครื่องคาวหวาน จัดเป็นกาพย์, เรื่องนางลอย นาคบาศ พรหมาสตร์ จัดเป็นบทพากย์โขน
7. ↑ บทเพลงพระราชนิพนธ์ที่มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักกันดีที่สุด ของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย คือ “เพลงบุหลันลอยเลื่อน” หรือ “บุหลัน (เลื่อน) ลอยฟ้า” เครื่องตนตรีประจำพระองค์เอง ทรงโปรดปรานซอสามสาย ซอเครื่ององค์ชื่อดังกล่าวนี้ มีชื่อว่า “ซอสายฟ้าฟาด”
8. ↑ องค์การยูเนสโก หน่วยงานศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (United Nations Educational Scientific and Cultural Organization) ได้ประกาศยกย่องถวายพระเกียรติคุณให้พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เป็นบุคคลสำคัญของโลก เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2511

ให้การเผยแพร่เป็นไปตามพระราชบัญญัติ ลิขสิทธิ์ แต่ทั้งนี้บทความชิ้นนี้ ไม่ได้เป็นบทความหรือข้อเขียนที่สงวนซึ่งลิขสิทธิ์ แต่ให้เป็นไปตามพระราชบัญญัติ พระราชกำหนด หรือประกาศ ที่เป็นปัจจุบันในเรื่องของการบังคับใช้กฎหมาย

พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยทรงพระราชนิพนธ์บทพากย์อะไรบ้าง

จุดประสงค์ที่สำคัญที่พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยทรงพระราชนิพนธ์บทพากย์เอราวัณคือข้อใด

บทพากย์เอราวัณแต่งขึ้นในสมัยใด *

ผู้แต่งบทพากย์เอราวัณ คือข้อใด *