การประชาสัมพันธ์และการตลาด

�ǤԴ��û�Ъ�����ѹ�����͡�õ�Ҵ
(
Marketing Public Relations: MPR)

��û�Ъ�����ѹ�����͡�õ�Ҵ ���� MPR �繡�û�Ъ�����ѹ������ʹѺʹع��õ�Ҵ (PR Support Marketing) ����繾Ѳ�ҡ����ǹ˹�觢ͧ��û�Ъ�����ѹ�� ����繷������ѹ�ҡ㹻Ѩ�غѹ �������ؤ���������������ᴹ ��оĵԡ���������������¹�ŧ���ҧ�Ǵ���� �ѡ��Ъ�����ѹ����йѡ��õ�Ҵ��ͧ�֡�� �Ѳ�� ��л�Ѻ���ط���駡�õ�Ҵ��С�û�Ъ�����ѹ�����ѹ�ѹ�������¹�ŧ ����������ʹ���ͧ�ѹ ��੾�����ҧ���㹡�ô��Թ�ҹ��鹹ѡ��Ъ�����ѹ���ͧ�ӧҹ���ҧ���Դ�Ѻ���¡�õ�Ҵ

�������¢ͧ��û�Ъ�����ѹ�����͡�õ�Ҵ

  ���� ���. ������� (Thomas L. Harris ��ҧ�֧� ���Ѫ ����ѵ����, 2544  : 54-55 ) ʹյ�ͧ��иҹ������� ����ѷ Golin /Harris Communication �ӡѴ ��������Ѱ����ԡ� ���������¢ͧ��û�Ъ�����ѹ�����͡�õ�Ҵ������ ���¶֧ ��кǹ���㹡���ҧἹ (process of planning) ��û�Ժѵԡ���������� ��ʹ�������Թ���ç��ë�觪������������ë��� (encourage purchase) ��Ф����֧��㨢ͧ�������� ��ҹ�����Ţ�����÷�������Ͷ�� (credible communication of information) ��л�зѺ� ���кض֧����ѷ��м�Ե�ѳ��ͧ����ѷ�����駤������� ������ͧ��� ��������Ǿѹ ��мŻ���ª��ͧ��������

�ѵ�ػ��ʧ��ͧ MPR

 ���Ѫ ����ѵ���� (2544) ����Ƕ֧��û�Ъ�����ѹ�����͡�õ�Ҵ��� ����ö���������� � �ѵ�ػ��ʧ�� �ѧ���

1. ���͡�е����������١���������µ�蹵�����ú��� (Raise awareness)

2. ���ͺ͡����������������� (Inform and Educate)

3. ����������ҫ�觤��������ѹ�� (Gain understanding)

4. �������ҧ�������Ͷ�������ҧ� (Build trust)

5. �������ҧ�������Ե������ (Make friend)

6. ��������˵ؼŻ�ЪҪ�����Ѻ��ë��� (Give people reasons to buy)

7. �������ҧ����ҡ����觡������Ѻ�ͧ�������� (Create a climate of consumer acceptance)

����ͧ���㹡�û�Ъ�����ѹ���õ�Ҵ

 ���Ի �͵����� (Philip Kotler, 1999) ���Ҩ������ʹѧ��ҹ��õ�Ҵ ���ʹ��Ъش����ͧ�������Ѻ��û�Ъ�����ѹ���õ�Ҵ������¡��� P E N C I L S ��觻�Сͺ����

P = Publication ���¶֧ ��û�С�� ������������Ţ�����ô����Ըա�õ�ҧ � �� �Ե���� ��§ҹ��Шӻ� �͡����蹾Ѻ����Ѻᨡ�١��� �繤�

E = Events ���¶֧ ��èѴ�˵ء�ó����͡Ԩ��������� �� ����繼���ػ�������¡�á��� ���ͧҹ�ʴ���Ż� �ҹ�ʴ���ä�� �繵�

N = News ���¶֧ ��ù��ʹ͢��Ǽ�ҹ������Ū� �� ����觢�������ǡѺ����ѷ ��Ե�ѳ�� ���;�ѡ�ҹ 

C = Community Involvement Activities ���¶֧��èѴ�Ԩ�����������ǡѺ�����

I = Identity Media ���¶֧ ���������੾�з������ö�з�͹�֧�������͡�ѡɳ�ͧͧ��� �� ����ͧ��¹ ����ѵ� ��Ǩ����� ����觡�� �繵�

L = Lobbying Activity ���¶֧�Ԩ����������ѡɳ��繤������������������������ͨ٧�����ա���͡��������С�����º�������͵�͡�ô��Թ��áԨ �����駡���Ѻ��駡�������С�����º���Ѵ��͡�ô��Թ��áԨ���ͼŻ���ª��ͧ��áԨ

S = Social Responsibility ���¶֧ �Ԩ��������ʴ��֧�����Ѻ�Դ�ͺ����ѧ�� ��觨Ъ������ҧ�������§���Ѻͧ���

���ҧ�á��� ��û�Ъ�����ѹ���õ�Ҵ (MPR) ����§ ˹�ҷ������(Specialty Function) �ͧ��û�Ъ�����ѹ�������ʹѺʹع��õ�Ҵ��ҹ�� �����ͺ������û�Ъ�����ѹ������� �ѧ��� ��ա���˹����û�Ъ�����ѹ���õ�Ҵ�֧������ͧ������෤�Ԥ (Tools & Techniques) ��ǹ˹�觢ͧ��ô��Թ��û�Ъ�����ѹ���ͧͧ���


Public Relations คือ การประชาสัมพันธ์หรือการสื่อสารไปยังลูกค้า โดยจุดประสงค์หลักของ Public Relations คือการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับลูกค้า สร้างความเข้าใจ โน้มน้าวใจ สร้างความเชื่อถือให้กับแบรนด์ และที่สำคัญที่สุดคือการสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้กับแบรนด์

ในส่วนนี้เองที่ทำให้ Public Relations ต่างจาก Advertising หรือการโฆษณาที่เน้นไปที่สินค้าในลักษณะที่ “สินค้านี้ดี ลูกค้าควรซื้อสินค้านี้” ในขณะที่ Public Relations เป็นการทำให้ลูกค้ามองว่าแบรนด์น่าเชื่อถือ มีภาพลักษณ์ที่ดี จนลูกค้ามีทัศนคติที่ดีต่อแบรนด์และหันมาสนใจสินค้าเอง

Public Relations หรือ PR สามารถทำได้หลากหลายวิธี ซึ่งสามารถเป็นได้ทั้งคำพูดและลายลักษณ์อักษร และไม่ได้จำกัดว่าจะต้องเป็นการออกมาบอกอะไรบางอย่างเสมอไป โดยวิธีที่นับว่า Public Relations ได้แก่

  1. การให้ข่าวกับสื่อ การให้สัมภาษณ์
  2. การประกาศผ่านช่องทางที่ Brand มีอยู่
  3. การเป็นสปอนเซอร์
  4. การจัดโครงการบางอย่างเพื่อสังคม
  5. การทำ CSR หรือ Corporate Social Responsibility
  6. การทำ CSV หรือการสร้างคุณค่าร่วมกัน
  7. การจัดกิจกรรมพิเศษ (Event)
  8. การสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับสังคม

นอกจากนี้ Public Relations หรือ PR ในบางครั้งข้อมูลที่ให้ก็อาจจะเป็นข้อมูลในแง่ลบ อย่างเช่น การออกมายอมรับความผิดพลาดจากการดำเนินงาน เพื่อให้ลูกค้ายังสามารถไว้ใจได้ว่า Brand ซื้อสัตย์กับลูกค้า ไม่มีการปิดบัง

ตัวอย่างเช่น บริษัท A เกิดความผิดพลาดจากการผลิตสินค้า จนทำให้ลูกค้าได้รับความเสียหายบางอย่างพอสมควร

ในกรณีนี้ฝ่ายที่จะต้องทำหน้าที่กู้หน้าและความเชื่อถือให้กับบริษัท A กลับมาในตอนแรกสุดก็คือ Public Relations หรือ PR นั่นเอง โดยในกรณีนี้ Public Relations หรือ PR จะต้องคิดวิธีขอโทษ อธิบายเหตุผล และวิธีสื่อสารให้ลูกค้ามั่นใจได้ว่าจะไม่มีเหตุการณ์ในลักษณะนี้เกิดขึ้นอีก

ทั้งหมดนี้คือ Public Relations (PR) หรือการประชาสัมพันธ์ ที่คนที่เรียนเกี่ยวกับการประชาสัมพันธ์หรือเรียน PR จะได้ทำงานเกี่ยวกับเรื่องเหล่านี้

ข้อดีของ Public Relations

ข้อดีที่พูดมาตลอดค่อนบทความของ Public Relations คือ สร้างความเชื่อถือ และภาพลักษณ์ที่ดีให้กับแบรนด์ แต่รู้หรือไม่ว่า Public Relations หรือ การประชาสัมพันธ์ มีประโยชน์มากกว่านั้น

  1. มี Brand Image หรือภาพลักษณ์ของแบรนด์ที่ดี
  2. รักษาลูกค้าไว้ได้ในระยาว (ในกรณีที่สร้างภาพลักษณ์ที่ดีได้)
  3. การประชาสัมพันธ์ มีต้นทุนต่ำกว่าการโฆษณา
  4. เมื่อลูกค้าเกิดความเชื่อถือในแบรนด์ ลูกค้าจะเชื่อว่าดีจริงโดยไม่ต้องโฆษณา
  5. ลูกค้ามีโอกาสจะซื้อสินค้าในอนาคต โดยไม่ต้องโฆษณา

สรุป ข้อดีของ Public Relations ก็คือ เรื่องของความสัมพันธ์ที่ดีในระยะยาว (Relationship) ตามชื่อ เมื่อลูกค้าไว้ใจหรือลูกค้ารู้สึกเชื่อถือดีจริง ลูกค้าก็จะใช้สินค้าเองโดยที่ Brand ไม่จำเป็นต้องโฆษณา

ข้อเสียของ Public Relations

อย่างไรก็ตาม Public Relation ไม่ใช่วิธีที่ดีที่สุดในการส่งเสริมการตลาด (Promotion) หรือมีแต่ข้อได้เปรียบ ไม่เช่นนั้นทุกแบรนด์อาจเลิกโฆษณาแล้วหันมาใช้ Public Relations แทน

โดยข้อเสียและข้อจำกัดของ Public Relations ได้แก่

  1. ต้องใช้เวลา ไม่ใช่เรื่องที่เกิดขึ้นทันที
  2. ไม่ได้พูดถึงสินค้า เป็นแค่การสื่อสารทำความเข้าใจกับลูกค้า
  3. ไม่ได้เป็นการกระตุ้นยอดขายโดยตรงเหมือนกับการโฆษณาหรือ Sales Promotion (ทำให้ Public Relations เพิ่มยอดขายได้ไม่มาก)

สรุปง่าย ๆ ข้อจำกัดของ Public Relations คือ การที่ไม่ได้พูดถึงสินค้าโดยตรง (เพราะเพียงแค่สื่อสารกับลูกค้า) ทำให้ต้องใช้เวลาพอสมควรกว่าลูกค้าจะเกิดความเชื่อใจ เชื่อมั่นในแบรนด์และไว้ใจที่จะใช้สินค้า ส่งผลให้ Public Relations ไม่ใช่กลยุทธ์ในการเพิ่มยอดขายแบบทันทีเหมือนกับการส่งเสริมการขาย Sales Promotion และการโฆษณา (Advertising) 


Public Relations ต่างจากโฆษณาอย่างไร?

ถึงแม้ว่า Public Relations จะเป็นหนึ่งในกลยุทธ์การส่งเสริมการตลาดหรือ Promotion ของ Marketing Mix 4P เช่นเดียวกับ การโฆษณา (Advertisement) ทำให้หลายคนเข้าใจผิดไปว่าการประชาสัมพันธ์หรือ Public Relations คือเรื่องเดียวกับการโฆษณา ซึ่งจริง ๆ แล้ว Public Relations ไม่ใช่การโฆษณา

Public Relation รู้จักกันดีในชื่อ PR คือการประชาสัมพันธ์ ไม่ได้มีจุดประสงค์เพื่อเสนอขายสินค้าโดยตรง แต่ PR หรือการประชาสัมพันธ์เป็นการติดต่อกับลูกค้า รวมไปถึงผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสียกับกิจการ

Public Relation จะเน้นสร้างภาพลักษณ์ที่ดีในระยาว ไม่ได้เน้นขายของ และไม่ได้เน้นการเชียร์ให้ลูกค้าซื้อสินค้าเป็นหลัก

Advertising จะเน้นบอกสรรพคุณของสินค้า ทำไมสินค้าดี ทำไมลูกค้าต้องใช้สินค้า โดยมีจุดประสงค์เพื่อกระตุ้นให้ลูกค้าซื้อสินค้าที่กำลังโฆษณา เพื่อเพิ่มยอดขายให้กับสินค้าที่กำลังโฆษณาในขณะนั้น

ถึงแม้ว่า Public Relation หรือการประชาสัมพันธ์จะไม่ได้รับผลที่ชัดเจนจากยอดขายที่เพิ่มขึ้นโดยตรง แต่ผลที่จากความน่าเชื่อถือที่แบรนด์ได้รับจาก การประชาสัมพันธ์ คือ ภาพลักษณ์ที่ส่งผลต่อการตัดสินใจซื้อของผู้บริโภคในอนาคต

Kris Piroj

บรรณาธิการ GreedisGoods | อดีตที่ปรึกษาด้านกลยุทธ์และการเงิน | นักลงทุนที่สนใจในเศรษฐศาสตร์มหภาคและอนุพันธ์เป็นพิเศษ | หากบทความเป็นประโยชน์สามารถติดตามเราได้บน Facebook และ Twitter