เครื่องมือช่าง ตั้งแต่อดีตกาลนานมาแล้วเป็นที่ยอมรับกันโดยทั่วไปว่าเครื่องมือ เป็นปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่งในการปฏิบัติงานช่าง เพราะเครื่องมือเป็นสิ่งที่ช่วยผ่อนแรงในการทำงาน และช่วยให้งานสำเร็จตามเป้าหมาย ผลงานที่ออกมาดี สวยงาม เป็นที่ต้องการของผู้ใช้ โดยเราต้องรู้จักการใช้เครื่องมืออย่างถูกวิธี และเหมาะสมกับชนิดของงาน เพราะฉะนั้นในการใช้เครื่องมือจึงถือเป็นกระบวนการอย่างหนึ่งที่สำคัญในการทำงาน โดยเครื่องมือช่างพื้นฐานโดยทั่วไปมีมากมายหลายชนิด ไม่สามารถกล่าวได้หมด แต่จะกล่าวเฉพาะเครื่องมือที่จำเป็น และใช้เป็นประจำดังนี้1.ตะไบเหล็ก (Metalworking Files) Show
เครื่องมือที่ใช้สำหรับการขัดแต่งผิว ทำด้วยโลหะแข็งพิเศษ โดยมากแล้วทำจากเหล็กกล้าคาร์บอนสูง มีรูปร่างหลายแบบ เช่น ตะไบกลม ตะไบสามเหลี่ยม ตะไบครึ่งวงกลม ตะไบสี่เหลี่ยม และตะไบแบน อีกทั้งตะไบเป็นเครื่องมือเครื่องตัดหรือเฉือนชนิดหนึ่ง มีฟันขนาดเล็กๆจำนวนมาก ฟันจะทำจากโลหะที่แข็งมาก จึงสามารถตัดหรือเฉือนวัสดุที่อ่อนกว่าได้ เศษโลหะหรือไม้ที่ได้จะมีขนาดเล็กมากหรือน้อยขึ้นกับฟันของตะไบ นำไปใช้งานตกแต่งผิวโลหะให้เรียบ ลบส่วนที่คมหรือทำให้เป็นรูปร่างต่างๆ ตามต้องการ ความยาวของตะไบจะมีขนาดประมาณ 3-18นิ้ว หลังการใช้งาน ควรใช้แปรงลวดทำความสะอาดร่องฟันเพื่อกำจัดสิ่งสกปรกที่อุดตัน ไม่ควรใช้วิธีการเคาะ และควรเก็บใส่กล่อง ห่อด้วยกระดาษน้ำมันป้องกันสนิม หรือเก็บในที่สำหรับแขวนตะไบโดยเฉพาะ ไม่ให้มีการกระทบกันอาจทำให้ฟันตะไบเสียหายได้
2.สกัดโลหะ (Cold Chisel)สกัดโลหะเป็นเครื่องมือซ่อมแซมที่ใช้งานร่วมกับค้อน เป็นเครื่องมือเก่าแก่ที่มีใช้ในงานเหล็ก งานซ่อม งานตีเหล็กด้วยมือ หรืองานที่เครื่องมือไฟฟ้าในปัจจุบันเข้าถึงยาก โดยจะใช้สกัดในงานตัดเศษโลหะส่วนเกินบนผิวโลหะ ตัดน็อตหรือสกัดเกลียวที่ถอดไม่ออก ตัดรอยเชื่อมส่วนเกิน ตัดแผ่นโลหะ และเซาะร่อง สกัดทำมาจากเหล็กเนื้อดี ผ่านการตีขึ้นรูป มีความแข็งและเหนียวมากกว่าเหล็กทั่วไป มีขนาดยาว 4-12 นิ้ว ลำตัวจะทำเป็นรูปหกเหลี่ยม ส่วนหัวจะเป็นรูปทรงกลมแบน ส่วนด้านปลายซึ่งจะใช้เป็นคมสำหรับตัดโลหะจะมีหลายแบบ เช่น ปลายแบน ปลายแหลม ปลายมน และปลายตัด ปลายตัด และ ขนาดแต่ละแบบต่างก็มีความเหมาะสมในการใช้งานแตกต่างกันไป หลังการใช้งาน ควรเก็บในภาชนะซึ่งสะอาดและแห้งป้องกันสนิม
3.สิ่วไม้ (Wood Chisel)สิ่วไม้ทำด้วยโลหะแข็งพิเศษ โดยมากทำด้วยเหล็กคาร์บอนสูง ตีขึ้นรูปเพื่อให้แข็งแรง มีรูปร่างหลายแบบมากมายหลายขนาด อาทิเช่น สิ่วปากบาง สิ่วปากหนา เป็นเครื่องมือในงานไม้ที่ใช้งานร่วมกับค้อนตอก หรือ ใช้ขุดเซาะร่องด้วยมือ และ เป็นเครื่องมือเก่าแก่อเนกประสงค์ ทีใช้ ตกแต่ง เก็บงานไม้ในการเข้าเดือย ติดบานพับ สายยู ลิ้นชักตู้ หรือโต๊ะ พบเห็นการใช้งานมากในการติดตั้งประตู ติดตั้งลูกบิด เนื่องจากต้องมีการตบแต่งขนาดของรูที่วงกบไม้ ให้เข้าขนาด และ พอดีในการติดตั้ง การเก็บรักษา หลังใช้เสร็จทำความสะอาดโดยเช็ดด้วยน้ำมันเพื่อป้องกันสนิม และเก็บในที่ปลอดภัย อากาศไม่อับชื้น
4.เลื่อยไม้ (Woodworking Hand Saw)เลื่อยไม้หรืออีกชื่อ เลื่อยลันดา ใช้เลื่อยสำหรับงานไม้โดยทั่วไป ทำด้วยโลหะแข็งแผ่นบาง มีฟันเป็นซี่ๆ โดยฟันของซี่เลื่อยมีความแตกต่างกัน ประมาน 5-12 ฟันต่อนิ้ว ขนาดฟันเลือกใช้ตามความเหมาะสมกับการใช้งานในการตัดไม้ หนาบางแตกต่างกันไป ใช้ตัดไม้เพื่อการตัดให้ขาดออกจากันเพื่อการเข้ามุม การต่อไม้ เป็นต้น การเก็บรักษา หลังใช้เสร็จควรทำความสะอาดใบเลื่อยทุกครั้งและใช้ตะไบสามเหลี่ยมตกแต่งฟันเลื่อยให้คมเสมอ ทาด้วยน้ำมันเครื่องและเก็บให้มิดชิด โดยการแขวน
5.เลื่อยโลหะ หรือเลื่อยตัดเหล็ก (Hacksaw)
เลื่อยตัดเหล็ก เป็นเครื่องมือเก่าแก่ที่ใช้ ตัดหรือเฉือนโลหะอีกชนิดหนึ่งที่มีการใช้อย่างแพร่หลาย เลื่อยตัดเหล็กเหมาะสำหรับใช้งานตัดท่อ ตัดตะปูส่วนเกิน ตัดน็อตส่วนเกิน แท่งเหล็กกลมที่มีขนาดเล็ก หรือท่อพีวีซีในงานประปา ขนาดฟันเลื่อยโดยมากจะมีขนาดที่ขายในท้องตลาด คือ 18 และ 24 ฟันต่อนี้ว เลื่อยขนาดให้เหมาะสมกับความหนาของแผ่นโลหะ โดยอย่างน้อยควรมีฟัน 2-3 ฟันใบเลื่อยบนความหนาของแผ่นเหล็ก เลื่อยโลหะ ใช้คู่กับโครงเลื่อยมือ หรือ โครงเลื่อยจิ๋ว จับยึดใบเลื่อย โครงเลื่อยมือเมื่อใส่ใบเลื่อยแล้ว จะมีหางปลาขันให้ใบเลื่อยตึงและตรง ทำให้การตัดทำได้สะดวก ใบเลื่อยทำจากวัสดุชนิดพิเศษโดยมากทำจากเหล็กกล้าคาร์บอนสูง และมีการผสมอัลลอยเพื่อเพิ่มความทนทานให้ตัดได้เร็ว และ ทนทาน หลังการใช้งาน ควรถอดใบเลื่อยออกจากโครงเลื่อยแล้วเก็บไว้พร้อมชโลมน้ำมันถ้าจำเป็น ส่วนโครงเลื่อยให้แขวนในที่จัดเตรียมไว้
6.ไขควง (Screw Driver)ไขควงคือเครื่องมือที่ถูกออกแบบมาให้ขันและ คลายสกูร ด้ามจับทำจากพลาสติก ไม้ หรืออาจเป็นโลหะตามการใช้งาน ปลายไขควงทำด้วยโลหะ มีรูปร่างแตกต่างกันไปตามรูปแบบสกูร แกนทำด้วยโลหะ ไขควงทำหน้าที่ส่งแรงบิดไปยังการหมุนที่ปลาย ทำให้สกูรหมุนตามเกลียว โดยหมุนเข้า หรือ ออกจากวัสดุอื่นตามต้องการ ขนาดและรูปทรงของไขควงออกแบบให้เหมาะสมกับลักษณะงาน อาทิเช่น ไขควงนาฬิกา ไขควงอัญมณี ไขควงทั่วไปเป็นต้น รูปทรงของหัวไขควงมีหลายหลายแบบมากมาย แต่ที่นิยมใช้มีดังนี้
ข้อห้ามการใช้: อย่าใช้ไขควงแทนสิ่วหรือสกัด อย่าใช้ไขควงงัดอาจจะทำให้งอได้ง่าย อย่าใช้ด้ามไขควงแทนค้อน เมื่อชำรุดหยุดใช้ รีบซ่อมทันที หลังการใช้งาน ต้องทำความสะอาดแล้วเก็บในที่แห้ง
7.ประแจ (Wrench)ประแจ คือเครื่องมือสำหรับ ขันเกลียวน็อต สกูร เพื่อาการจับ ยึดอุปกรณ์ต่างๆ มีลักษณะเป็นด้ามยาวส่วนหัวมีรูปทรงออกแบบแตกต่างกันไป ผลิตจากเหล็กกล้าตีขึ้นรูปเสริมความแข็งแรงด้วยอัลลอย์ มีความแข็งแรงมากกว่าเหล็กทั่วไป ประแจมีรูปร่างและขนาดแตกต่างกันออกไป ตามลักษณะการใช้งาน ดังนี้
8.คีม (Plier)คีมเป็นเครื่องมือที่ใช้แรงบิดสำหรับ ตัด จับ ยึด ดัด ปอก ถ่าง ย้ำ มัด และถอดสิ่งต่างๆ เป็นเครื่องมือที่ต้องมีประจำบ้าน เลยทีเดียว ใช้กับ งานที่เกี่ยวกับ โลหะแผ่นบาง สายไฟ ท่อขนาดเล็ก และอื่นๆอีกมากมาย ใช้มากในงานโลหะแผ่น งานซ่อมวิทยุหรืออิเล็กทรอนิกส์ และรถยนต์ คีมมีมากมายหลากหลายชนิด แล้วแต่การออกแบบ แต่ที่สำคัญมีดังนี้
การบำรุงรักษา หลังจากเลิกใช้งานประจำวันควรเช็ดทำความสะอาด ป้องกันสนิม แล้วเก็บไว้ในที่สะอาด กล่องเก็บเครื่องมือ
9.ค้อน (Hammer)
ค้อนหงอน เป็นเครื่องมือช่างพื้นฐานที่ทุกคนรู้จักกันดี ค้อนใช้ทำงานได้หลายอย่างไม่ว่าจะเป็นการตอกตะปู ดึงตะปู การจัดชิ้นส่วนให้เข้ารูป
10.ตลับเมตร (Tape Measure)ตลับ เมตร คือเครื่องมือวัดชนิดหนึ่งที่มีสายวัดเก็บอยู่ในตลับอย่างดี และ มิดชิด ทำให้สะดวกในการนำติดตัวไปใช้งานพกพาได้ตลอดเวลา ตลับเมตรใช้ในการวัดหาระยะหรือ ตรวจสอบขนาดของวัสดุ ชิ้นงาน ฯลฯ เนื่องจากตรงหัวสายวัดของตลับเมตรมีขอเกี่ยว หรืออาจมีแม่เหล็กดูดเหล็ก ซึ่งใช้เป็นที่เกาะยึดกับขอบของชิ้นงานที่ต้องการวัด ทำให้การดึงสายวัดออกจากตลับเพื่อใช้ในการวัดระยะหรือตรวจสอบขนาดของวัสดุ หรือชิ้นงานได้สะดวก ตลับ เมตรทำด้วยโลหะปั๊มมีลักษณะรูปร่างเป็นตลับ เพื่อม้วนเก็บสายวัดชนิดบางที่เป็นโลหะมีสปริงไว้ภายในตลับอย่างมิดชิด ตรงส่วนปลายสุดของสายวัดนี้เป็นขอเกี่ยว และที่ด้านหน้าของสายวัดมีหน่วยการวัดเป็นนิ้ว ฟุต หรือหน่วยเมตริกกำกับไว้ หรือสายวัดบางชนิดของตลับเมตรมีหน่วยนิ้ว ฟุต กำกับไว้ข้างหนึ่ง และมีหน่วยเมตริกกำกับไว้อีกข้างหนึ่งเพื่อสะดวกในการใช้ ตลับเมตรที่มีจำหน่ายตามท้องตลาดทั่วไป มีขนาดตลับบรรจุสายวัดได้ความยาวตั้งแต่ 1.00 – 5.00 เมตร ช่างไม้และช่างก่อสร้างนิยมใช้มากที่สุดได้แก่ขนาดตลับที่บรรจุสาย วัดได้ความยาว 2.00 เมตร ความสําคัญของงานช่างมีอะไรบ้างความสำคัญของงานช่าง เมื่อผู้เรียนได้เรียนรู้งานช่างในแต่ละสาขา และได้ทดลองปฏิบัติเพียงเล็กน้อยก็สามารถทำได้ด้วยตนเอง ซึ่งได้แก่ งานซ่อมแซม บำรุงรักษาเครื่องใช้บางอย่างภายในบ้าน เช่น ซ่อมโต๊ะ เก้าอี้ ซ่อมไฟฟ้าภายในบ้าน ซ่อมผนังรั้ว เป็นต้น หากได้ฝึกฝนจนเกิดความชำนาญก็สามารถ นำความรู้ไปประกอบเป็นอาชีพต่อไปได้
การปฏิบัติงานช่างมีประโยชน์อย่างไรประโยชน์ของงานช่างพื้นฐาน ประโยชน์โดยตรง ที่เห็นได้ชัดเจนคือการมีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับงานช่างเป็นการ ประหยัด ทั้งค่าใช้จ่ายที่จะต้องจ้างช่างอาชีพแล้วยังประหยัดเวลา ไม่ต้องเสียเวลารอคอยว่า จะหาช่างอาชีพได้ หรือแม้ว่าจะ ต้องว่าจ้างช่างอาชีพก็สามารถควบคุมดูแลการ ทางาน ผลงาน ไม่ให้ช่างเอารัดเอาเปรียบได้
ลักษณะสําคัญของงานช่างพื้นฐานคืออะไรงานช่างพื้นฐาน หมายถึง งานช่างเบื้องต้นที่ทุกคนสามารถทาได้ด้วยตัวเอง โดยไม่จาเป็นต้องอาศัย บริการ ของผู้มีอาชีพเป็นช่าง เช่น การซ่อมแซม แก้ไขสิ่งของเครื่องใช้ในบ้านที่ชารุด เสียหายเล็ก ๆ น้อย ๆ
ข้อใดคือลักษณะของงานช่างที่ดีช่างที่ดีต้องฝึกฝีมืออยู่สม่ำเสมอ ต้องดูแลตระเตรียมอุปกรณ์ต่างๆ ให้มีความพร้อมที่จะรับงาน ไม่ละโอกาส 4.รีบหาความรู้ใหม่ ช่างต้องรู้จัก ศึกษาดู หาความรู้ใหม่ๆ หาวิธีการใหม่ๆ วัสดุที่มีความประหยัด วัสดุทดแทน วิธีการทำงานที่ทำให้ประหยัด ลด ย่น เวลาการทำงาน ทำให้มีความประหยัด 5.หัดรักษาเครื่องมือ ถือกฎความปลอดภัย
|