แรงดันไฟฟ้า เป็นหน่วยวัดที่ใช้ในการวัดแรงดันที่ทำให้กระแสไฟฟ้าไหลไปตามตัวนำไฟฟ้า เช่น สายไฟ ซึ่งมีหน่วยนับเป็น โวลต์ (Voltage) และที่เราเห็นบ่อย ๆ จะย่อด้วยสัญลักษณ์ V เช่น 220V เป็นต้น Show
แต่ก่อนที่เราจะไปรู้จักกับแรงดันไฟฟ้าเพิ่มขึ้น เรามารู้จักตัวแปรอื่นๆ คร่าวๆ ที่เกี่ยวข้องกับแรงดันไฟฟ้าก่อนนะครับ
ตัวอย่าง เตารีดชนิดหนึ่ง ใช้ไฟฟ้า 220V กำลังไฟ 2000W หมายความว่า เตาอบชิ้นนี้ต้องใช้ไฟฟ้าที่มีแรงดัน 220V และกินไฟฟ้า 2000W ตลอดเวลาที่ใช้งาน ประเภทของแรงดันไฟฟ้า1. ไฟฟ้าแรงสูงเมื่อพูดถึงไฟฟ้าแรงสูง ทุกคนอาจจะติดว่ามันคงเป็นไฟฟ้าเหมือนกันวิ่งตามสายไฟมาเหมือนกัน แต่จริงๆ แล้วไฟฟ้าแรงสูงนั้นมีค่าแรงดันไฟฟ้าสูงกว่าไฟฟ้าตามบ้านเป็นอย่างมาก และผ่านการแปลงด้วยหล้อแปลงไฟฟ้าตามจุดต่างๆ จนลดลงเหลือ 220V ที่ใช้งานตามบ้านทั่วไป การส่งไฟฟ้ามาในระยะทางไกลๆ จากโรงไฟฟ้า เป็นร้อยๆ กิโลเมตร จำเป็นจะต้องส่งไฟฟ้าที่มีแรงดันสูงออกมา เพราะไฟฟ้าที่มีแรงดันมากๆ จะสามารถเดินทางไปในระยะทางที่ไกลและลดการสูญเสียไฟฟ้าได้ดีกว่า ไฟฟ้าแรงสูงจะมีอยู่หลายระดับแรงดันไฟฟ้า ตามรายละเอียดจากการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย มีดังนี้
ซึ่งจุดสังเกตคือยิ่งเสาที่มีขนาดสูงมากก็ยิ่งเป็นเสาไฟฟ้าที่มีแรงดันไฟฟ้ายิ่งมาก และสายไฟฟ้าบนเสา ก็ไม่ควรไปเข้าใกล้อย่างมาก เพราะเป็นอันตราย โดยควรอยู่ห่างจากสายอย่างน้อย 4 เมตร 2. ไฟฟ้า 3 เฟส (ไฟฟ้าโรงงาน)ระบบไฟฟ้า 3 เฟส จะมีสายไฟในระบบถึง 4 เส้น ซึ่งสายไลน์กับไลน์ในจะมีแรงดังไฟฟ้า 380-400 V และสายไลน์กับสายนิวทรอลมีแรงดันไฟฟ้า 220-230V มีความถี่ที่ 50Hz และสายนิวทรอลที่ไม่มีไฟอีก 1 เส้น ซึ่งระบบไฟฟ้า 3 เฟานี้ จะเหมาะสำหรับอุปกรณ์ไฟฟ้าสำหรับโรงงาน ที่ใช้กับเครื่องจักรอุตสาหกรรมโรงงาน เพราะเครื่องจักรเหล่านี้ใช้แรงดันไฟฟ้าสูงกว่าปกติ และมีการเปิดการใช้งานแบบต่อเนื่อง พร้อมๆ กัน ระบบไฟฟ้า 3 เฟส ก็สามารถติดตั้งภายในบ้านได้ แต่จะต้องแบ่งใช้ไฟฟ้า เป็น 3 ชุด ชุดละ 1 เฟส กระจายไปตามจุดต่างๆ ภายในบ้าน ทำให้สามารถใช้งานภายในบ้านได้ แต่การขอใช้งานไฟฟ้า 3 เฟส จะมีขั้นตอนค่อนข้าง เยอะ และมีค่าใช้จ่ายสูงกว่า ระบบไฟฟ้า 1 เฟส 3. ไฟฟ้า 1 เฟส (ไฟฟ้าตามบ้านเรือนทั่วไป)ระบบไฟฟ้า 1 เฟส จะให้แรงดันไฟฟ้า 220-230V มีความถี่ที่ 50Hz โดยจะมีสายไฟอยู่ 2 เส้น คือสายเฟสหรือสายไฟ และสายนิวทรอล ซึ่งการใช้งาน เราจะต้องเสียบให้ครบทั้ง 2 ช่อง และสายไฟที่ใช้งาน 2 เส้น ถึงจะใช้งานได้ การติดตั้งระบบไฟฟ้า 1 เฟส สามารถขอติดตั้งได้ง่าย และมีค่าใช้จ่ายไม่แพงนัก จึงเป็นที่นิยมในการติดตั้งภายในบ้านเรือนทั่วไป สินค้าแนะนำ กล่องพลาสติกใส่ปุ่มกดสวิทช์กล่องสวิทช์ กล่องพลาสติกใสปุ่มกดสวิทช์ (Switch Box – Push Button Box) จำหน่ายกล่องสวิทช์ กล่องพลาสติกใส่ปุ่มกดสวิทช์ ทำจากพลาสติก ABS มีความทนทานสามารถใช้งานได้ง่าย นิยมใช้เป็นกล่องควบคุม กล่องใส่สวิทช์… กล่องเทอร์มินอลอลูมิเนียมกล่องเทอร์มินอล อลูมิเนียม (Aluminum Terminal Box) เราจำหน่าย กล่องเทอร์มินอล อลูมิเนียม (Aluminum Terminal Box) ตัวกล่องทำจากอลูมิเนียมอย่างดี เหมาะสำหรับใช้เป็นจุดพักสายไฟ จุดเชื่อมต่อวงจร ที่มีความทนทาน… ตู้พักสายไฟพลาสติกกันน้ำ ชนิดหูสแตนเลสตู้พักสายไฟพลาสติก กันน้ำชนิด หูสแตนเลส (Plastic Enclosue Hinge + Latch Type) เราจำหน่าย ตู้สายไฟกันน้ำพลาสติก ชนิดสหูสแตนเลส (Plastic Enclosure with Stainless… ตู้โพลีเอสเตอร์ (Polyester Enclosure)นิยมใช้กันในโรงงานอุตสาหกรรม,โซล่าเซลล์ โซล่าฟาร์ม,ผู้รับเหมาไฟฟ้า,เครื่องจักรอุตสาหกรรม,ผู้ประกอบตู้สวิสต์บอร์ด ระบบไฟฟ้าที่มีแรงดันไฟฟ้าสูงจะสามารถส่งกระแสไฟฟ้าไปได้ในระยะทางที่ไกล และมีการสูญเสียทางไฟฟ้าต่ำกว่าระบบไฟฟ้าที่มีแรงดันไฟฟ้าต่ำ ดังนั้นการส่งกระแสไฟฟ้าที่มีประสิทธิภาพ จึงต้องส่งด้วยระบบไฟฟ้าแรงสูงแทบทั้งสิ้น ไฟฟ้าแรงสูงมีอันตรายอย่างไรเนื่องจากไฟฟ้าแรงสูง มีแรงดันไฟฟ้าที่สูงมากเมื่อเทียบกับไฟฟ้าแรงต่ำที่ใช้กับเครื่องใช้ไฟฟ้าตามบ้านทั่วไป (220โวลต์) ไฟฟ้าแรงสูงจึงสามารถที่จะกระโดดข้ามอากาศ หรือฉนวนไฟฟ้าเข้าหาวัตถุหรือสิ่งมีชีวิตได้โดยไม่ต้องสัมผัส หรือแตะสายไฟหากวัตถุนั้น อยู่ภายในระยะอันตรายที่ไฟฟ้าแรงสูง สามารถกระโดดข้ามได้ ระยะอันตรายนี้จะขึ้นอยู่กับ ระดับแรงดันไฟฟ้าของไฟฟ้าแรงสูงโดยแรงดันยิ่งสูงระยะที่ไฟฟ้าสามารถกระโดดข้ามได้ก็จะยิ่งไกล ไฟฟ้าแรงสูงจึงมีอันตรายมากซึ่งสถิติผู้ได้รับอันตรายจากไฟฟ้าแรงสูงในเขตบริการของการไฟฟ้านครหลวงนั้นมีผู้เสียชีวิตบาดเจ็บและทุพพลภาพประมาณปีละเกือบ 100 คน ทราบได้อย่างไรว่าเป็นสายไฟฟ้าแรงสูงเนื่องจากสายไฟฟ้าแรงสูงมีระยะอันตรายที่จะกระโดดข้ามได้ ดังนั้น จึงต้องมีการจับยึดสายไฟฟ้าด้วยวัสดุ ที่เป็นฉนวนไฟฟ้า ในจำนวนที่พอเหมาะ กับไฟฟ้าแรงสูงนั้น ฉนวนไฟฟ้าที่ใช้กัน ส่วนใหญ่จะทำด้วยกระเบื้องเคลือบเป็นชั้น ๆ มีรูปร่างเหมือนชามคว่ำที่เรียกว่าลูกถ้วย ดังนั้นเราจึงสามารถสังเกตว่าเป็นสายไฟฟ้าแรงสูงได้จากการยึดสายไฟฟ้าด้วยลูกถ้วยเป็นชั้น ๆ ซึ่งจำนวนชั้นของลูกถ้วยจะบ่งบอกถึงระดับแรงดันไฟฟ้าของไฟฟ้าแรงสูงนั้น วิธีสังเกตว่าเป็นไฟฟ้าแรงสูงอีกอย่างหนึ่ง ก็คือระดับความสูงของสายไฟ สายไฟฟ้าแรงสูงมักจะอยู่สูงจากพื้นดินตั้งแต่ 9 เมตรขึ้นไป สายไฟฟ้าที่อยู่สูงกว่ามักจะมีแรงดันไฟฟ้ามากกว่าสายไฟฟ้าที่อยู่ต่ำกว่า สายไฟฟ้าแรงสูงจะมีฉนวนหุ้มอยู่หรือไม่สายไฟฟ้าแรงสูงส่วนใหญ่ที่ใช้ส่งกระแสไฟฟ้าไปตามถนนหรือทุ่งนานั้น ส่วนใหญ่จะไม่มีฉนวนหุ้ม หรือหากมีฉนวนหุ้ม ก็จะหุ้มบางๆ ไว้เท่านั้น ซึ่งถือว่าไม่ปลอดภัยที่จะสัมผัสหรือแตะต้อง การหุ้มฉนวนที่ปลอดภัยนั้นจะต้องมีฉนวนที่หนา มีการพันทับด้วยสายชีลด์ (Shield) และมีเปลือกนอกอีกชั้นหนึ่ง ทำให้มีสายมีน้ำหนักมากจึงไม่สามารถพาดไปบนเสาไฟฟ้าทั่วไปได้ ระบบไฟฟ้าแรงสูง มีระดับแรงดันไฟฟ้าเท่าใดระบบไฟฟ้าแรงสูงของการไฟฟ้านครหลวง ปัจจุบันจ่ายด้วยระบบแรงดันไฟฟ้าขนาดตั้งแต่ 12,000 โวลต์ ถึง 115,000 โวลต์ เป็นส่วนใหญ่ และมีการจ่ายด้วยระบบ 230,000 โวลต์อยู่บ้าง การเรียกระดับแรงดันไฟฟ้าของไฟฟ้าแรงสูงมักจะเรียกเป็นหน่วยของพันโวลต์ว่า เควี หรือกิโลโวลต์ เช่น 12,000 โวลต์ จะเรียกว่า 12 เควี หรือ12 กิโลโวลต์ เป็นต้น การไฟฟ้านครหลวงมีการกำหนดมาตรฐานระยะห่างที่ปลอดภัยจากสายไฟฟ้าแรงสูงไว้อย่างไรสายไฟฟ้าแรงสูงส่วนใหญ่ที่ใช้ส่งกระแสไฟฟ้าไปตามถนนหรือทุ่งนานั้น ส่วนใหญ่จะไม่มีฉนวนหุ้ม หรือหากมีฉนวนหุ้ม ก็จะหุ้มบางๆ ไว้เท่านั้น ซึ่งถือว่าไม่ปลอดภัยที่จะสัมผัสหรือแตะต้อง การหุ้มฉนวนที่ปลอดภัยนั้นจะต้องมีฉนวนที่หนา มีการพันทับด้วยสายชีลด์ (Shield) และมีเปลือกนอกอีกชั้นหนึ่ง ทำให้มีสายมีน้ำหนักมากจึงไม่สามารถพาดไปบนเสาไฟฟ้าทั่วไปได้
ขนาดแรงดันไฟฟ้า (โวลต์)ระยะห่างจากสายไฟฟ้าในแนวนอนไม่น้อยกว่า (เมตร)อาคาร/ระเบียงป้ายโฆษณา12,000 - 24,0001.801.5069,0002.131.80115,0002.302.30 หมายเหตุ ระยะดังกล่าวไม่ครอบคลุมการทำงานนอกตัวอาคาร หรือบนระเบียงเปิดที่อาจมีการยื่นวัตถุออกนอกตัวอาคาร ซึ่งจะต้องเป็นไปตามมาตรฐานระยะห่างที่ปลอดภัยสำหรับการทำงาน หรือจะต้องมีการหุ้มหรือคลุมสายเพื่อความปลอดภัย
ขนาดแรงดันไฟฟ้า (โวลต์)ระยะห่างที่ปลอดภัย (เมตร)12,000 - 69,0003.05115,0003.20230,0003.90 หมายเหตุ 1. สายไฟฟ้าบางชนิดที่มีการหุ้มฉนวนเป็นพิเศษอาจมีระยะห่างต่ำกว่ามาตรฐานได้ ขอให้ปรึกษาการไฟฟ้านครหลวง 2. หากบริเวณที่ต้องการปฏิบัติงานมีระยะห่างที่ต่ำกว่ามาตรฐานจะต้องแจ้งให้การไฟฟ้านครหลวงดำเนินการหุ้มหรือ คลุมสายก่อนลงมือทำงาน สายไฟฟ้าแรงสูงนั้นมีระดับแรงดันเท่าใดวิธีสังเกตง่าย ๆ ก็คือการนับจำนวนชั้นของลูกถ้วย หรือที่ใช้ยึดจับสายไฟฟ้าอยู่ดังนี้ จำนวนชั้นของลูกถ้วยคว่ำ (ชั้น)แรงดันไฟฟ้า (โวลต์)2 - 312,000 - 24,000469,0007115,00014230,000 อีกวิธีหนึ่ง ก็คือ ให้สังเกตจากความสูงของสายไฟฟ้า เทียบกับอาคาร ระดับความสูงของสายไฟแรงดันไฟฟ้า (โวลต์)อาคารชั้นที่ 2 - 312,000 - 24,000อาคารชั้นที่ 4 - 569,000 - 115,000อาคารชั้นที่ 6 ขึ้นไป230,000 ในการทำงานใกล้แนวสายไฟฟ้าแรงสูงนั้น ลักษณะงานที่มักเกิดอุบัติภัยจากไฟฟ้าแรงสูง ได้แก่ ข้อควรระวังในการทำงานใกล้แนวสายไฟฟ้าแรงสูง
ข้อควรระวังอันตรายจากสายไฟฟ้าแรงสูงขาด
|