ตัวเร่งปฏิกิริยา มีผลอย่างไร

       �����觻�ԡ����� (catalyst) 㹺ҧ�ó� ��������ѵ�ҡ���Դ��ԡ������������س��������ͤ�������鹢ͧ��õ�駵��Ҩ����������ԧ��Ժѵ� �Ըշ������з���ش��� �����������觻�ԡ�����ŧ� �� ������������͡��ਹ (O2) �ҡ����������������õ (KClO3) ��� �O2 ��͹��ҧ��� �������������ҹ����͡䫴� (MnO2) ŧ仴��� MnO2 �Ъ����������Դ O2 �����Ǣ�� ���ش���������ѹ�ͧ������ա������¹�ŧ ����§ KClO3 ��ҹ�鹷������¹�繼�Ե�ѳ�� ��� KCl ��� O2 ��Ҩ֧���������¢ͧ�����觻�ԡ������������÷�������ѵ�ҡ���Դ��ԡ������٧����·����õ����觻�ԡ���������ö��Ѻ�׹����ٻ����� �����觻�ԡ������Ҩ����ҷӻ�ԡ����������Դ������Ѹ�ѹ��� (intermediate) ���С�Ѻ�׹�ٻ�����㹻�ԡ��������¢�鹵��� �

       ���͸Ժ����ҵ����觻�ԡ������繻Ѩ��·���ռŵ���ѵ�ҡ���Դ��ԡ����� ���ѧ����ͧ���ɮա�ê� ��С�ҿ��á�Ш��͹��Ҥ�ͧ��������-�ū��ѹ�������ǡѺ�������¹�ŧ�س����� �ѧ���

���ᨡᨧ��ѧ�ҹ�ͧ͹��Ҥ���������յ����觻�ԡ�����

���ᨡᨧ��ѧ�ҹ�ͧ͹��Ҥ������յ����觻�ԡ�����

       �ٻ�á��Ҥ�����¡ѹ������ ��ǹ�ٻ����ͧ�繡�ҿ���ᨡᨧ��ѧ�ҹ�ͧ͹��Ҥ������յ����觻�ԡ����� ���ѧࡵ������պҧ���ҧ����¹� ��觷������¹仡��� ���˹觢ͧ��ѧ�ҹ��͡���ѹ������͹�ҷҧ�����ҡ��� �ӹǹ͹��Ҥ�ҧ��Ңͧ��ѧ�ҹ��͡���ѹ�����ҡ��� �֧�����͡�����͹��Ҥ�Դ��ԡ������ҡ��� �ѧ��鹡��������觻�ԡ����Ҩ֧������ѵ�ҡ���Դ��ԡ����������ҡ��鹹���ͧ

        �ô���ѧ��� �����觻�ԡ�����������繵��Ŵ���ͷ�����ѧ�ҹ��͡���ѹ��Ŵŧ �����Զ� (pathway) ������鹷ҧ���͡����վ�ѧ�ҹ��͡���ѹ���ӡ��Ҿ�ѧ�ҹ��͡���ѹ����� ��������蹹���������͹��Ҥ����վ�ѧ�ҹ�٧(��������)���ѧ����ö���ѹ�����Դ��ԡ����ҷ�����������������յ����觻�ԡ�������

        ��ҾԨ�óҡ�ҿ�������¹�ŧ��ѧ�ҹ����ͻ�ԡ����Ҵ��Թ� ���繴ѧ������ҧ���仹��

        �������һ�ԡ������դ�Ҥ�����ѵ���� k ����վ�ѧ�ҹ��͡���ѹ���� Ea �ѧ�����

        ����������觻�ԡ�����ŧ仴��� �����Ҥ�����ѵ���� kc ������¡��� ��Ҥ�����ѵ������Ͷ١��� (catalytic rate constant)

        �ѵ�ҡ���Դ��ԡ����ҷ��١��觨��٧�����ѵ�ҡ���Դ��ԡ����ҷ������յ����� ���е����觻�ԡ����ҨЪ���������鹷ҧ����վ�ѧ�ҹ��͡���ѹ��ͧ��ԡ�����Ŵŧ ������ѵ�ҡ���Դ��ԡ������٧��� ���ѧ�ҹ����ͧ��õ�駵������ü�Ե�ѳ����������¹�ŧ �ѧ�ʴ�㹡�ҿ

        ��ҿ�ʴ�������º��º��ѧ�ҹ��͡���ѹ��ͧ��ԡ�����
�) ���������յ����觻�ԡ�����    �) ������յ����觻�ԡ�����

        �ҡ��ҿ ��Ҩ��������� ��ѧ�ҹ��͡���ѹ�� Ea Ŵŧ�� E'a ��о�ѧ�ҹ��͡���ѹ��Ŵŧ��駻�ԡ����ҷ���Դ仢�ҧ˹�������͹��Ѻ �ѧ��鹵����觻�ԡ����Ҩ֧�����ѵ�ҡ���Դ��ԡ����ҷ�駻�ԡ����ҷ���Դ仢�ҧ˹����л�ԡ����ҷ���Դ��͹��Ѻ

��ô��Թ仢ͧ��ԡ�����
(reaction progress)

�������¹�ŧ�����ҧ��õ�駵鹡Ѻ��ü�Ե�ѳ�� ��������Ҵ��Թ� ����Ҩ�Դ������¢�鹵͹����Ҩ������Ѹ�ѹ��� (intermediate) �Դ��������ҧ��ԡ����ҡ���

คือ สารที่เติมลงไปในปฏิกิริยาแล้ว ทําให้ปฏิกิริยาเกิดขึ้นได้เร็วขึ้น หรือทําให้อัตรากการเกิดปฏิกิริยาเพิ่มขึ้น โดยที่ตัวเร่งปฏิกิริยาอาจจะมีส่วนร่วมในการเกิดปฏิกิริยาด้วยหรือไม่ก็ได้แต่เมื่อสิ้นสุดปฏิกิริยา ตัวเร่งเหล่านี้จะมีต้องมีปริมาณเท่าเดิมและมีสมบัติเหมือนเดิม การที่ตัวเร่งปฏิกิริยาสามารถเพิ่มอัตราการเกิดปฏิกิริยาได้เนื่องจากว่า ตัวเร่งปฏิกิริยาช่วยลดพลังงานก่อกัมมันต์ของปฏิกิริยาให้ตํ่าลง จึงทําให้มีโมเลกุลที่มีพลังงานสูงกว่า หรือเท่ากับพลังงานก่อกัมมันต์จํานวนมากขึ้น ปฏิกิริยาเคมีจึงเกิดเร็วขึ้น แต่จะไม่ทําให้พลังงานของปฏิกิริยาเปลี่ยนแปลงไปดังรูป

รูปแสดงผลของตัวเร่งปฏิกิริยาต่ออัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี

จากกราฟจะเห็นว่าพลังงานก่อกัมมันต์ของปฏิกิริยาที่มีตัวเร่งปฏิกิริยาจะตํ่ากว่าพลังงานก่อกัมมันต์ของ
ปฏิกิริยา แต่พลังงานของปฏิกิริยายังคงเท่าเดิม เนื่องจากตัวเร่งปฏิกิริยาเพียงแต่ทําให้พลังงานก่อกัมมันต์ลดลง ไม่ทําให้พลังงานของสารตั้งต้นและผลิตภัณฑ์เปลี่ยนแปลงในการเติมตัวเร่งปฏิกิริยาควรใช้เพียงเล็กน้อย เนื่องจากหากใช้มากเกินไป ตัวเร่งปฏิกิริยาอาจกลายเป็นสารตั้งต้นสารหนึ่งที่เข้าทําปฏิกิริยา ทําให้ปฏิกิริยาเปลี่ยนแปลงไป

ปฏิกิริยาหนึ่งอาจใช้ตัวเร่งปฏิกิริยามากกว่าหนึ่งชนิดและตัวเร่งปฏิกิริยาชนิดหนึ่ง อาจใช้เร่งปฏิกิริยาได้หลายชนิดเช่นเดียวกัน เช่น
­ การย่อยอาหารในร่างกายใช้เอนไซม์หลายชนิดเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา
­ ในกระบวนการเติมไฮดดรเจน แก่ สารอินทรีย์ใช้นิกเกิลเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา
­ ในกระบวนการแตกสลายไฮโดรคาร์บอนในการกลั่นนํ้ามันใช้ซิลิคอนไดออกไซด์และอะลูมิเนียมออกไซด์เป็นตัวเร่งปฏิกิริยา

http://www.thaigoodview.com/library/teachershow/nongkhai/onuma-b/chemical/sec01p16.htm

ตัวเร่งมีผลต่ออัตราการเกิดปฏิกิริยาอย่างไร

ตัวเร่งปฏิกิริยามีหน้าที่อย่างไร

ทฤษฎี induced Fit เปรียบเอนไซม์เป็นอะไร

ตัวเร่งคืออะไร