ตัวแปรต้น ตัวแปรตาม ตัวแปรควบคุม มีความสัมพันธ์กันอย่างไร

ช่วยอธิบาย เกี่ยวกับตัวแปรต้น ตัวแปรตามและตัวแปรควบคุมหน่อยค่ะ

ถ้าเกิดเค้าถามมาว่า ผลไม้แต่ละชนิดมีวิตตามินซีเท่ากันหรือไม่ อะไรคือตัวแปรต้น ตัวแปรตาม และตัวแปรควบคุมคะ ขอบคุณล่วงหน้านะคะ

0

ตัวแปรต้น ตัวแปรตาม ตัวแปรควบคุม มีความสัมพันธ์กันอย่างไร

คุณสามารถแสดงความคิดเห็นกับกระทู้นี้ได้ด้วยการเข้าสู่ระบบ

กระทู้ที่คุณอาจสนใจ

ในขั้นของการตรวจสอบสมมุติฐานจะต้องมีการตั้งตัวแปรเกิดขึ้นเพื่อตรวจสอบสมมุติฐานที่เราได้ตั้งไว้ในขั้นก่อนหน้า ซึ่งวันนี้เราจะมาพูดถึงเรื่องของ “ตัวแปร” กัน

ตัวแปรต้น (ตัวแปรอิสระ) คือ ตัวแปรที่กำหนดให้ต่างกันเพื่อทดสอบสมมุติฐาน

ตัวแปรตาม คือ ผลของตัวแปรต้น

ตัวแปรควบคุม คือ ตัวแปรที่อาจส่งผลทำให้การทดลองของเราคลาดเคลื่อน ดังนั้นเราจึงต้องจัดให้ตัวแปรนี้เหมือนกันในทุกกรณีเพื่อไม่ให้กระทบต่อผลการทดลอง

จากในรูปข้างต้น 
วุ้นอาหาร = ตัวแปรต้น เพราะเราอยากรู้ว่าหากให้วุ้นอาหารที่แตกต่างกัน จะส่งผลต่อการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์หรือไม่
การเติบโตของจุลินทรีย์ = ตัวแปรตาม เพราะการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์เป็นผลมาจากวุ้นอาหารที่แตกต่างกัน
สภาพแวดล้อม (ห้องแล็ป) = ตัวแปรควบคุม เนื่องจากสภาพแวดล้อมนี้เราสามารถกำหนดได้เช่น อุณหภูมิ แสง ความชื้น

หมายถึง การบ่งชี้ และกำหนดลักษณะตัวแปรใดๆให้เป็นเป็นตัวแปรอิสระหรือตัวแปรต้น และตัวแปรใดๆให้เป็นตัวแปรตาม และตัวแปรใดๆให้เป็นตัวแปรควบคุม

ตัวแปรต้น คือ สิ่งที่เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดผลหรือสิ่งที่ต้องการทดลองเพื่อให้ทราบว่าเป็นสาเหตุของผลที่เกิดขึ้นหรือไม่

ตัวแปรตาม คือ ผลที่เกิดจากการกระทำของตัวแปรต้นในการทดลอง

ตัวแปรควบคุม คือ ปัจจัยอื่น ๆ นอกเหนือจากตัวแปรต้นที่อาจมีผลมีต่อการทดลองที่ต้องควบคุมให้เหมือนกันหรือคงที่ขณะการทดลอง

ความสามารถที่แสดงการเกิดทักษะ คือ สามารถกำหนด และอธิบายตัวแปรต้น ตัวแปรตาม และตัวแปรควบคุมในการทดลองได้

ความรู้

ตัวแปรต้น  ตัวแปรตาม และตัวแปรควบคุม ต่างกันอย่างไร พร้อมตัวอย่างเข้าใจง่ายมาก

ตัวแปรต้น ตัวแปรตาม ตัวแปรควบคุม มีความสัมพันธ์กันอย่างไร

เชื่อว่าเด็กประถม มัธยม จนถึงเด็กมหาวิทยาลัย ที่ได้เคยทำโครงงานวิทยาศาสตร์ หรืองานวิจัย คงจะรู้จักคุ้นเคยกับการกำหนดตัวแปร และคงจะมีหลายคนที่เพิ่งเคยทำเป็นครั้งแรก และยังสับสนอยู่ว่า ตัวแปรต้น  ตัวแปรตาม และตัวแปรควบคุม ต่างกันอย่างไร ควรกำหนดค่าอย่างไร บทความนี้เรามาพร้อมตัวอย่างเข้าใจง่ายมาก

ตัวแปรต้น ตัวแปรตาม ตัวแปรควบคุม มีความสัมพันธ์กันอย่างไร
รู้จักความหมายของตัวแปร
ตัวแปรต้น หรือ ตัวแปรอิสระ (Independent Variable) หมายถึง สิ่งที่เรากำหนดให้เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดผล หรือสิ่งที่ต้องทดลองเพื่อให้ทราบว่าเป็นสาเหตุของผลที่เกิดขึ้นหรือไม่ เป็นสิ่งที่ต้องจัดให้แตกต่างกัน ไม่ขึ้นอยู่กับสิ่งใด มีความเป็นอิสระ เพื่อทดสอบสมมุติฐาน สรุปโดยง่ายคือสิ่งที่เรากำหนดเพื่อใช้ทดสอบสมมุติฐาน
ตัวแปรตาม หรือ ตัวแปรผล (Dependent Variable) หมายถึง สิ่งที่เกิดตามมาเพราะผลของตัวแปรอื่น เป็นผลจากตัวแปรต้น ในทางวิจัยจึงเป็นตัวแปรที่เป็นเป้าหมายในการศึกษา สรุปโดยง่ายคือผลลัพธ์ของสมมุติฐาน
ตัวแปรควบคุม (Control Variable) หรือ ตัวแปรคงที่ หมายถึง สิ่งอื่น ๆ นอกเหนือจากตัวแปรต้น ที่อาจมีผลกับตัวแปรตาม ทำให้การทดลอง คลาดเคลื่อน จึงจำเป็นต้องจัดให้ตัวแปรนี้เหมือนกันในทุกกรณีเพื่อไม่ให้กระทบต่อผลการทดลอง มักใช้ตัวแปรนี้ในโครงงานวิทยาศาสตร์ ไม่นิยมใช้ในงานวิจัยเพราะมักมีหลายตัวแปรที่ส่งผล สรุปโดยง่ายคือค่าคงที่เพื่อควบคุมไม่ให้กระทบกับผลลัพธ์

ตัวแปรต้น ตัวแปรตาม ตัวแปรควบคุม มีความสัมพันธ์กันอย่างไร
ตัวอย่างการกำหนดตัวแปร
ตัวอย่างที่ 1 น้องพลอยศึกษาว่าดินชนิดใดมีผลต่อการเจริญเติบโตของต้นไม้
การทดลอง
น้องพลอยจึงทำการปลูกต้นถั่วเขียว ลงในกระถางที่มีขนาดเท่ากัน และแบ่งใส่ดิน 3 ชนิด คือ ดินร่วน ดินทราย ดินเหนียว รดน้ำเท่ากัน เป็นเวลา 7 วัน
การกำหนดตัวแปรในตัวอย่างที่ 1
ตัวแปรต้น คือ ชนิดของดินที่เราจงใจกำหนดให้แตกต่างกัน เพื่อดูการเจริญเติบโตของต้นถั่วเขียวว่าต่างกันหรือไม่
ตัวแปรตาม คือ ความสูง หรือ ความยาวของต้นถั่วเขียว ซึ่งจะนำไปวิเคราะห์ผลการทดลอง
ตัวแปรควบคุม คือ ชนิดของเมล็ดพันธุ์ถั่วเขียวที่ทดลองปลูก ปริมาณน้ำที่ใช้รด จำนวนครั้งที่รดน้ำ จุดที่วางกระถางโดนแสงแดดเท่ากัน

ตัวแปรต้น ตัวแปรตาม ตัวแปรควบคุม มีความสัมพันธ์กันอย่างไร
ตัวอย่างที่ 2 น้องแพรศึกษาเรื่องผลของการใช้โซเดียมคลอไรด์จำกัดลูกน้ำ
การทดลอง
ใช้โซเดียมคลอไรด์ ละลายในน้ำให้มีความเข้มข้นแตกต่างกัน แล้วนำลูกน้ำมาเลี้ยง เพื่อดูการเจริญเติบโตของลูกน้ำ
ตัวแปรต้น คือ โซเดียมคลอไรด์ที่ระดับความเข้าแตกต่างกัน
ตัวแปรตาม คือ การเจิรญเติบโตของลูกน้ำ
ตัวแปรควบคุม คือ ปริมาณน้ำ ยีห้อของโซเดียวคลอไรด์ ชนิดของลูกน้ำ จำนวนลูกน้ำ ขนาดของภาชนะที่เลี้ยงลูกน้ำ

เป็นอย่างไรบ้างพอจะเข้าใจมากขึ้นแล้วหรือยัง ถ้าเข้าใจแล้วก็ไปคิดโครงงานกันได้เลย ขอให้โชคดีในการทำผลงานครับ

ส่วนใครที่ต้องการศึกษาเพิ่มเติมก็แนะนำ โพสต์ของเพจนี้เลย HappyScienceByKruBee สรุปเอาไว้ด้วยรูปภาพแบบง่ายมาก ๆ

https://www.facebook.com/HappyScienceByKruBee/posts/2282473008508811

เครดิตภาพปก และภาพที่ 1 , 2 , 3 จาก เท็มเพลต (canva.com)

ภาพที่ 4 จาก Happy science by kru Bee | Facebook

*STAR COVER"อย่ามัวแต่ดูมาดังกัน"*

ทรูไอดีคอมมูนิตี้ ขอชวนทุกคนมาสนุกโคฟเวอร์ พร้อมลุ้นรับเงินรางวัลมูลค่ารวมกว่า 7,000 บาท (5 รางวัล) โคฟคนที่ใช่ ไลค์คนที่ชอบ`ร่วมสนุกได้ที่ ทรูไอดีคอมมูนิตี้ ห้อง cover บนแอปทรูไอดี`

คลิกเลย >> https://ttid.co/UAnK/7y9jfqkq

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติม >> https://bit.ly/3O1cmUQ

ร่วมสนุกตั้งแต่วันที่ 10 มิถุนายน 2565 - วันที่ 3 สิงหาคม 2565

ความคิดเห็น

ตัวแปรต้น ตัวแปรตาม ตัวแปรควบคุม มีความสัมพันธ์กันอย่างไร

กรุณาเข้าสู่ระบบเพื่อทำการคอมเม้นต์