CD4 บางครั้งถูกเรียกว่า T-cells หรือ T-helper cells คือเม็ดเลือดขาวชนิดหนึ่งที่มีหน้าที่ควบคุมและต่อสู้กับเชื้อโรคต่างๆ มีหน้าที่ในการสร้างสารภูมิคุ้มกันให้ร่างกายเพื่อต่อสู้กับเชื้อโรค แบคทีเรีย เชื้อรา และ ไวรัส
เนื้อหาที่น่าสนใจ
CD4 คืออะไร
บทบาทสำคัญของ CD4 ในการสร้างสารภูมิคุ้มกันให้ร่างกายเพื่อต่อสู้กับเชื้อโรค หากเปรียบร่างกายของเราเหมือนประเทศ ระบบภูมิคุ้มกันจะทำหน้าที่เหมือนศูนย์บัญชาการของทหาร โดยคนปกติปกติค่า CD4 จะอยู่ระหว่าง 500–1,500 ต่อเลือด 1 ลูกบาศก์มิลลิเมตร
รับเชื้อเอชไอวี CD4 จะเป็นอย่างไง
เมื่อคนปกติรับเชื้อเอชไอวี HIV เข้าสู่ร่างกาย เชื้อเอชไอวีจะเข้าไปทำลายเซลล์ CD4 แล้วก๊อปปี้ตัวเองขึ้นมาใหม่ภายใน CD4 นั้น และเมื่อ HIV ที่อยู่ใน CD4 กระจายออกมาพร้อมๆ กัน การแบ่งตัวแบบทวีคูณที่ทำให้่ HIV สามารถรวมตัวกันทำร้าย CD4 เซลล์อื่น ๆ ที่ยังแข็งแรงได้อย่างรวดเร็ว ไม่ นานหลังจากที่ติดเชื้อ HIV ระดับ CD4 ของคุณมีความเป็นไปได้ที่จะลดลงอย่างรวดเร็วด้วย
การรักษาเอชไอวีและ CD4
ในปัจจุบันประเทศไทย ให้การรักษาผู้ป่วยเอชไอวีในทุกกรณี ไม่ว่าคุณจะมีจำนวน CD4 เท่าไหร่ เพราะถือว่ายิ่งรักษาเร็ว ก็ยิ่งควบคุมเอชไอวีได้ โดยผู้ป่วยที่ติดเชื้อเอชไอวีได้รับยาต้านไวรัสก็ ค่า CD4 ก็จะเพิ่มขึ้นตามลำดับ หากผู้ป่วยทานยาต้านทุกวันและตรงเวลา CD4 จะเริ่มคงที่อยู่ที่ระดับ 500 – 600 ตามแต่สภาพทางร่างกายของแต่ละคน
CD4 ที่เท่าไหร่ถึงเรียกว่าระดับน่าเป็นห่วง
CD4 ได้ที่ระดับน้อยกว่า 200 ซึ่งมีโอกาสติดเชื้อต่าง ๆ เรียกว่า โรคติดเชื้อฉวยโอกาสเนื่องจากภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง และเข้าสู่สภาวะเอดส์ AIDS ได้ ซึ่งรุนแรงจนอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้ หากยากมี CD4 เพิ่มอย่างรวดเร็ว ควรมีการดูแลตัวเอง ออกกำลังกาย ทานอาหารที่ดี จิตใจสงบ กินยาอย่างต่อเนื่อง เลิกสิ่งเสพติดทุกชนิด และลดความวิตกกังวล จะช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
What Are CD4 T-Cells and Why Are They Important?. Verywell Health. (//www.verywellhealth.com/what-are-cd4-t-cells-49354)
Physical Exam: Why Does Your Doctor Do That?. MedicineNet. (//www.medicinenet.com/physical_exam_why_does_your_doctor_do_that/article.htm)
Helper T Cells and Lymphocyte Activation - Molecular Biology of the Cell. National Center for Biotechnology Information. (//www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK26827/)
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ //honestdocs.typeform.com/to/kkohc7
ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน
คือ การตรวจวัดจำนวน CD3/CD4/CD8 ในกระแสเลือด ซึ่งเป็น CD ที่มีความจำเพาะกับเซลล์ในระบบภูมิคุ้มกันชนิดที่ต้องมีการกระตุ้น ( Adaptive Immune Response ) คือ กลุ่มเม็ดเลือดขาว ชนิดที่สร้างแอนติบอดี ( B cells ) หรือ กลุ่มเม็ดเลือดขาวที่เป็นหน่วยความจำ ( T cells ) และมีความสำคัญต่อการสร้างภูมิคุ้มกันในร่างกาย
รู้จักกับ CD3/CD4/CD8
เซลล์ที่ทำหน้าที่ในระบบภูมิคุ้มกัน สร้างจาก Stem Cells ที่อยู่ในไขกระดูกมีหลายชนิด แต่ CD3/CD4/CD8 เกี่ยวข้องกับเซลล์เม็ดเลือดขาวขนาดเล็กที่เรียกว่า เซลล์ลิมโฟไซท์ (lymphocyte) ที่แบ่งเป็น B cells และ T cells
โดย B cells ทำหน้าที่ผลิตภูมิคุ้มกันชนิดสารน้ำที่เรียกว่า แอนติบอดี B cells จะถูกกระตุ้นด้วยแอนติเจน แล้วเปลี่ยนเป็น plasma cells เพื่อสร้างแอนติบอดีที่เฉพาะต่อแอนติเจนนั้น
T cells ทำหน้าที่ตอบสนองทางด้านเซลล์ เพื่อกำจัดสิ่งแปลกปลอมหรือจุลชีพ แบ่งเป็น เซลล์ CD4 และ เซลล์ CD8
หน้าที่ของ CD4 และ CD8
เซลล์ CD4 คือ?
เซลล์ CD4 หรือ helper T (Th) cells เป็นเซลล์เม็ดเลือดขาวที่มีแอนติเจนชนิด CD4 อยู่บนผนังเซลล์ ทำหน้าที่ส่งเสริมเม็ดเลือดขาว B cell ในการสร้างแอนติบอดีจำเพาะ และ T cell เพื่อเปลี่ยน cytotoxic T cells (CTL) ดังนั้น CD4 จึงมีความสำคัญมาก เพราะมีส่วนร่วมในการส่งเสริมระบบภูมิคุ้มกัน
เซลล์ CD8 คือ?
เซลล์ CD8 หรือ killer cells เป็นเซลล์เม็ดเลือดขาวที่มีแอนติเจนชนิด CD8 อยู่บนผนังเซลล์ ทำหน้าที่ทำลายเซลล์ที่มีความผิดปกติ หรือติดเชื้อจุลชีพ เซลล์ชนิดนี้จะรู้ว่าเซลล์ไหนเป็นสิ่งแปลกปลอมจากที่เซลล์นั้น ไม่มีโมเลกุลเหมือนเซลล์เม็ดเลือกขาว คือ เซลล์ HLA class I และจะทำการกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันแอนติเจนจำเพาะ
กระตุ้น B cells สร้างแอนติบอดี
B cells จะจับแอนติบอดีที่จำเพาะด้วย antibody receptor โดย B- และ T- cells มีโมเลกุล receptors ที่ผิวเซลล์เพื่อจับกับแอนติเจน สำหรับ B-cell เป็นโมเลกุลของอิมมูโนโกลบูลินที่เกาะผิวเซลล์ ส่วนของ T-cell คือ T-cell receptor, TRC หรือ CD3 เป็นโมเลกุลที่ซับซ้อนกว่า ที่จะจำและจับกับแอนติเจนที่หลากหลาย ถูกนำเสนอโดยantigen-presenting cell เท่านั้น
หลังจาก antibody receptor จะนำส่วนแอนติเจนเข้ามาในเซลล์ และเปลี่ยนแปลงที่ผิวเซลล์ร่วมกับโมเลกุล HLA Class II ทำให้ T helper cell มาจับและถูกกระตุ้นด้วยแอนติบอดี จาก B cells T cell หลังจากนั้นจะหลั่งสาร lymphokines ที่ไปสั่งให้ B-cell เปลี่ยนแปลงรูปร่างเป็น plasma cell เพื่อสร้างแอนติบอดีต่อไป