พิธีทำขวัญข้าว
เป็นพิธีสำคัญของชาวนา เป็นประเพณีพื้นบ้านที่แสดงให้เห็นถึงวิถีชีวิตของคนไทย อันผูกพันกับสายน้ำมาเนิ่นนาน
โดยในฤดูฝนเมื่อเสร็จ สิ้นการดำนา นับจากเดือนสิงหาคมเป็นต้นไป จนถึงราว เดือนพฤศจิกายน ที่น้ำหลากเต็มตลิ่ง
ประเพณีทำขวัญแม่โพสพ (ข้าว) ตามความเชื่อว่า แม่โพสพมีพระคุณจึงต้องทำขวัญเป็นการกล่าวขอขมาต่อต้นข้าว
ทุกครั้งที่มีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นกับข้าว ทั้งการเกิดเองตามธรรมชาติ และจากการที่มนุษย์จะกระทำอะไรก็ตามกับต้นข้าว เช่น เกี่ยวข้าว อีกทั้งเพื่อเป็นการขอบคุณและเอาใจแม่โพสพที่ให้ความอุดมสมบูรณ์แก่ผืนนา และเพื่อขออภัยและเรียกขวัญแม่โพสพ เป็นสิริมงคลดลบันดาลให้มั่งมียิ่งขึ้น ปกติจะทำกันในวันศุกร์ซึ่งถือว่าเป็นวันขวัญข้าว
ประเพณีทำขวัญข้าวของบางจังหวัด อาจมีประเพณีทำขวัญข้าว อยู่ 2 ช่วง คือ ช่วงที่ข้าวตั้งท้อง และช่วงข้าวพร้อม
เกี่ยว โดยในแต่ละช่วงจะมีเครื่องเซ่นไม่เหมือนกัน เครื่องเซ่นของการทำขวัญข้าวตอนตั้งท้อง ด้วยความเชื่อที่ว่า แม่โพสพ
เป็นมนุษย์หรือสิ่งมีชีวิตเช่นเดียวกัน พอข้าวตั้งท้อง จึงเชื่อว่าจะอยากทานอาหารเหมือนคนท้อง สิ่งที่ขาดไม่ได้ในเครื่องเซ่น
ช่วงดังกล่าวจึงเป็นของรสเปรี้ยว อ้อย น้ำมะพร้าว นอกเหนือจากหมาก พลู ธงกระดาษสีต่างๆ ผ้าแดง ผ้าขาว ใส่ลงในชะลอมเล็ก ๆ มีเส้นด้ายสีแดงและสีขาวเพื่อผูกเครื่องเซ่นเข้ากับต้นข้าว ดอกไม้ และด้วยความเชื่อว่าแม่โพสพเป็นผู้หญิง จึงต้องมี น้ำอบ น้ำหอมด้วย โดยคนที่ทำพิธีมักจะเป็นผู้หญิงเจ้าของที่นา แต่พิธีนี้ให้โอกาสผู้ชายทำได้แต่ไม่นิยม หลังจากมัดโยง
เครื่องเซ่นกับต้นข้าวด้วยด้ายสีแดงและขาวเข้าด้วยกันแล้ว ผู้ทำพิธีจะพรมน้ำหอมแป้งร่ำต้นข้าว จากนั้นจึงจุดธูปปักลงบนที่นา
พร้อมกล่าวคำขอขมาต่าง ๆ แล้วแต่ที่จะนึกได้ ส่วนมากก็จะเป็นการบอกกล่าวถึงสิ่งที่กำลังจะทำ เช่น ขอให้มีรวงข้าวสวย มีข้าวเยอะ ๆ ให้ผลผลิตสูง ๆ เมื่อพูดทุกอย่างที่อยากพูดจบก็ต้อง กู่ร้องให้แม่โพสพรับทราบเจตนาดัง ๆ
����ӹҹ�������� ��ЪҪ�����������Ӥѭ���������ʾ ������ѧ�ҡ�������ʾ���Դ�ѵ���š��ҧ�ٴ�ҡѹ���� ���Ǻ�ҹ��Ѻ�Դ��Ҿ�оط�����դ����Ӥѭ����ش �ѧ��鹹ҧ�֧˹�����������ѹ��ҧ�� �����Ң��Ǣͧ��Ǻ�ҹ��ż�Ե��������� ��Ǻ�ҹ�֧��Ŷ����оط���� ���ͧ��ç������Ҫ�Ǻ�ҹ������ѡ�ح�س�ͧ�ҧ �ҡ��鹾�оط��������ҵ����ŧ�����繻����Ҵ仺͡�ҧ ��ҧ��ҡ��索��������� ��СӪѺ������֡�֧�ҧ �ҧ���������������˹ ��Ше�ͧ�ջ����Դ������ͧ��
����Ѵ���§����������͡����蹨ҡ�鹢���
�����˵ع���ǹҨ֧�Ӣ�ѭ���� �������֡�֧�ح�س�ͧ����ʾ���֧�ء�ѹ���
�ԸշӢ�ѭ���� �բ�鹵�ѧ���
- 1. ��������¡�û�ء�ҧ�ó�������һ�Шӹ�
- 2. �ػ�ó����ͧ���� �����ջҡ���� �����ǹ�Թ�ͧ ���ᴧ ������ ����� ���� ᵧ��� ���� �� ����� ������ ����ʧ ����� ��� �����ء �Ӫ� ���ä� ������� ����С� ��鶺 ��ҹ������ ��ҹ���� ���´� ����ᴧ ���¢�� ��� ��� ��ǴԹ ��������
��÷Ӣ�ѭ������ 2 ��������� ��÷Ӣ�ѭ����㹹� ��㹢�з���ѧ���������� ��� ��÷Ӣ������駩ҧ �������ѧ������Ǣ�����������
���§������ѧ�ҡ�����ǹ��Ҽ��ᴴ
��÷Ӣ�ѭ����㹹� �բ�鹵�ѧ���
- 1. �Ǻ�͢�����Ҵ��¡ѹ�ӹǹ 9 ��
- 2. �������ҹ���� ����ᴧ ���¢�� ���´�
- 3. ¡�����յ�������� � �� �Ѻ���� 9 �� �ҡ���º�������袹�ᴧ ������ �����ء ��� ����� ���� ᵧ��� ��� �� �����ǹ
- 4. ��ѧ�ҡ��鹡���ǤӢ�ѭ ����͡���Ǩ�����´� ���¢�� ����ᴧ ��ҹ���� �١�͢��� ���ѹ������� �ͧ㹺���÷����� 3 ��� ( 3 �ѹ ) ¡��鹢ͧ�դ��¡��Ѻ��ҹ��
��÷Ӣ�ѭ�������駩ҧ ���駩ҧ�ͧ��ǻѡ�����աͧ���Ƿ�����§�ѹ������º���¡��� " ��� " �ͧ�����㹡�÷Ӣ�ѭ�����բͧ�����繷����������Ѻ��÷Ӣ�ѭ����㹹� �����㹺����ջҡ���¨е�ͧ������������� � ��Դ �բ�鹵�ѧ���
- 1. ������������͡�������§ 3 ���§ ( ��͢��Ƿ���������ǧ � �١�Ѵ����繡� � ) ���Ҫ����ǡѹ��ҧǧ�������
- 3. ���Ӣ�ѭ������Һ��Ӣ�ѭ���� ����͡���Ǩ��Ӵ���ᴧ ���´� ���¢�� �١�ͺ�͢��� 3 ���§ ���ѹ������稾Ը� ����������§��������� ���������Ӿѹ���
���ླա�÷ӹ����� �ʴ��͡�֧�����չ��㨵�͡ѹ ����������С�ê�������ͫ�觡ѹ��Сѹ�����ҧ��Ңͧ���ҡѺ���������շ��� ���ླա�÷ӹ����ҷ�����Դ��ͧ��ҧ�����ҧ������Ф���¹���ŧ
��ǹҡ��ѧ����Ҩҡ�ŧ
��÷������� �������¡�����ҧ��� ����� �ç�Ѻ������������ " rawah " ���¶֧��������鹷ӡԨ �½���˹��ŧ�ع�ա����˹��ŧ�ç ��觨��������ٻẺ�� ��÷ӹ����� ����Դ��ͻ������ ��з����ҡ���� (��Ӽ�駨ҡ)
�Ըա�÷ӹ����� �÷����շ����ҡ � �Ӵ��µ��ͧ�����������չ������ӹ� �����餹��蹷� �µ�ŧ������� ��ǹ�˭�е�ŧ�ѹ���»ҡ����ա�úѹ�֡��ѡ�ҹ ����Ͷ֧Ĵ�������ǡ����ǹ���Ƿ�赡ŧ�ѹ���������Ңͧ
���������Ǣ���������
��Ҿ�ѧ������к���ɰ�Ԩ��÷ӹ����ҡ������Դ����ª���觼��������� ��м������ҡ��
���ླ�ʧ��ҹ��