กรรม ตามนัยแห่งคำสอนของพระพุทธศาสนา หมายถึงการกระทำโดยมีเจตนาให้เกิดผลจากการกระทำนั้น และกรรมนี้เองเป็นเหตุปัจจัยกำหนดวิถีชีวิตของคนแต่ละคน ทั้งในทางดี และในทางชั่ว ตามนัยแห่งพุทธพจน์ที่ว่า กมฺมุนา วตฺตติ โลโก แปลโดยใจความว่า สัตว์โลก ย่อมเป็นไปตามกรรม และพุทธพจน์ที่ว่า กมฺมํ สตฺเต วิภชติ กรรมย่อมจำแนกสัตว์ให้แตกต่างกัน
ด้วยโดยนัยแห่งคำสอนข้างต้น พระพุทธศาสนาจึงเป็นอเทวนิยม คือปฏิเสธเหตุปัจจัยภายนอกที่จะดลบันดาลให้สรรพสัตว์ และสรรพสิ่งเกิดขึ้น ดำรงอยู่ และดับไป แต่ตรัสว่า ทุกสิ่งเกิดจากเหตุปัจจัยรวมกันอย่างถูกส่วน สิ่งนั้นจึงเกิดขึ้น ดำรงอยู่ และดับไปเมื่อเหตุปัจจัยแตกดับ
กรรมแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ตามเจตนาของผู้กระทำคือ
1. กุศลกรรม คือการกระทำ อันเกิดจากเจตนาดีหรือกุศลเจตนา ซึ่งมีวิบากหรือผลเป็นสุข
2. อกุศลกรรม คือการกระทำ อันเกิดจากเจตนาไม่ดีหรืออกุศลเจตนา ซึ่งมีวิบากหรือผลเป็นทุกข์
กรรมทั้งสองประเภทนี้ จะให้ผลเร็วหรือช้าขึ้นอยู่กับความหนักเบาของการกระทำ ถ้าการกระทำนั้นรุนแรงหรือที่เรียกว่า ครุกรรม หรือกรรมหนัก ก็ให้ผลเร็ว และถ้าการกระทำนั้นไม่รุนแรง หรือที่เรียกว่า พหุลกรรมให้ผลช้ากว่าครุกรรม
จากการที่กรรมให้ผลเร็วช้าไม่เท่ากันนี้เอง ทำให้คนที่ทำกรรมดี แต่ไม่ได้ดี และในทางกลับกัน คนที่ทำความชั่ว แต่ไม่ได้รับผลแห่งกรรมชั่ว ตรงกันข้าม กลับได้ดี มีความเจริญรุ่งเรืองในตำแหน่งหน้าที่การงาน และนี่เองที่ทำให้คนบางคนที่ไม่ศึกษา และทำความเข้าใจกับกฎแห่งกรรม เกิดความท้อแท้ไม่อยากทำความดี จะเห็นได้จากคำพูดที่ว่า “ทำดีได้ดีมีที่ไหน ทำชั่วได้ดีมีถมไป”
ยิ่งในยุคนี้ เวลานี้คนไทยซึ่งส่วนใหญ่เป็นชาวพุทธจำนวนไม่น้อยเกิดความท้อถอย และท้อแท้กับการทำดี เมื่อได้ยิน ได้ฟังข่าวคนทำผิดแต่หลุดรอดจากการลงโทษทางกฎหมาย และแถมยังได้เป็นใหญ่ ก็เลยประชดด้วยการประกาศย้ายประเทศ และมีคนเห็นด้วยเพิ่มขึ้นทุกวัน ทั้งนี้น่าจะเกิดจากเหตุปัจจัยดังต่อไปนี้
1. กฎหมายมีไว้เพื่อรักษาความยุติธรรม แต่กระบวนการยุติธรรมไม่ดำเนินการให้เกิดความยุติธรรมตามเจตนารมณ์ในการออกกฎหมาย
2. ตัวบทกฎหมายไม่รอบคอบ รัดกุม และครอบคลุม เหตุอันก่อให้เกิดความยุติ จึงกลายเป็นช่องโหว่ช่องว่างให้ผู้ใช้กฎหมายตีความเพื่อช่วยให้คนผิดกลายเป็นคนถูก ดังที่ปรากฏเป็นข่าวบ่อยๆ ในช่วงนี้
ด้วยเหตุ 2 ประการข้างต้น ทำให้อนุมานได้ว่า ผู้คนในสังคมไทยวันนี้กำลังจะสิ้นหวังกับกระบวนการยุติธรรม
แต่อย่างไรก็ตาม ผู้เขียนในฐานะเป็นชาวพุทธ จึงใคร่ขอร้องชาวพุทธทั้งหลายว่า อย่าเพิ่งถอดใจ และคิดย้ายประเทศไทย เพราะเพียงไม่พอใจกับการกระทำของคนบางคน และบางกลุ่ม ขอให้อดทนและเชื่อในกฎแห่งกรรมว่าคนทำดี ต้องได้ดี และในทางกลับกัน คนทำชั่วต้องได้รับผลกรรมเป็นความทุกข์ ความเดือดร้อน แน่นอนเพียงรอให้ผลแห่งกรรมในอดีตให้หมดผลหมดกรรมแล้วกรรมชั่วจะให้ผลแน่นอน ไม่เชื่อลองดู
อนึ่ง เกี่ยวกับการทำดี และทำชั่วมีชาวพุทธจำนวนหนึ่งที่มีข้อสงสัยว่าเป็นความจริงหรือ และได้อ้างสิ่งปรากฏให้เห็นคนทำดี แต่ไม่ได้ดี และตรงกันข้าม คนทำชั่วกลับได้ดี มียศศักดิ์ จึงเป็นที่มาของคำพูดที่ว่า “ทำดีได้ดีมีที่ไหน ทำชั่วได้ดีมีถมไป”
เกี่ยวกับประเด็นนี้ ถ้าท่านผู้อ่านย้อนไปดูประเภทของกรรมที่แบ่งตามเวลาของการให้ ผลคือ ครุกรรมให้ผลก่อน และพหุลกรรมให้ผลทีหลัง ก็จะได้คำตอบดังนี้
1.คนทำดี แต่ไม่ได้ดี เนื่องจากในขณะนั้นกรรมชั่วที่เป็นครุกรรมให้ผลอยู่ต่อเมื่อครุกรรมให้ผลจบแล้ว กรรมดีที่เป็นพหุลกรรมจะให้ผล
2. คนทำชั่วได้ดี เนื่องจากในขณะนั้นกรรมดีอันเป็นครุกรรมให้ผลอยู่ ต่อเมื่อกรรมดีให้ผลจบแล้ว กรรมชั่วจะให้ผล
- การกระทำ
- กรรม
- กฎแห่งกรรม
มโนกรรม นี้ในพุทธศาสนาถือว่ามีความสำคัญมาก เพราะมโนกรรมหรือการกระทำทางใจนี้หมายถึง กระบวนการคิดทั้งหมด ตั้งแต่ความคิดนึก การคิดปรุงแต่ง รวมทั้งความเชื่อถือ ความคิดเห็น ทัศนคติ ค่านิยม แนวความคิด ทฤษฎี ลัทธิ อุดมการณ์ทั้งหลาย ซึ่งทางพระใช้คำรวมคำเดียวว่า “ทิฏฐิ” เช่น สัมมาทิฏฐิ มิจฉาทิฏฐิ เป็นต้น มโนกรรม คือ ทิฏฐินี้เป็นตัวกำหนดทิศทางและความเป็นไปของสังคม ตลอดจนอารยธรรมของมนุษยชาติทั้งหมด ดังเช่นแนวความคิดที่มุ่งจะพิชิตธรรมชาติ ซึ่งเป็นตัวบันดาลอยู่เบื้องหลังพัฒนาการของอารยธรรมตะวันตกที่เป็นมาจนถึงปัจจุบัน
แต่สิ่งที่เป็นแกนกลางร่วมกันของกรรมทั้ง ๓ ประการนี้ก็คือเจตจำนง ซึ่งพระพุทธเจ้าได้ให้คำจำกัดความไว้ว่า “เจตนาหํ ภิกฺขเว กมฺมํ วทามิ” [๒๒/๓๓๔] แปลความได้ว่า เรากล่าวเจตนาว่าเป็นกรรม เจตนาในความหมายว่า เจตจำนง ความตั้งจิตคิดหมาย การเลือกตัดสินใจ ว่าจะเอาอย่างไร
ในการกระทำ ในการพูดจาสื่อสารและในความคิดทุกกรณีมีเจตจำนงอยู่ ที่แท้กรรมก็คือตัวเจตจำนงนี้เอง และโลกมนุษย์นั้นถือว่าเป็นโลกแห่งเจตจำนง ทุกสิ่งทุกอย่างที่เกิดขึ้นและเป็นไปในโลกมนุษย์ คือ ในสังคมนั้น เกิดจากและเป็นไปตามเจตจำนงของมนุษย์ทั้งสิ้น เจตจำนงเป็นปัจจัยในระบบของธรรมชาติส่วนที่มนุษย์เป็นเจ้าของเรื่อง หรือเป็นผู้รับผิดชอบ
- ����ǹ�ҡ�ѧ�դ�����������ռ��źѹ��� �� �źѹ�������Դ��� �źѹ�������Դ⪤��� �繵� ��ҧ��оط���ʹ����ʴ���� ���ա����繢ͧ�� �����آ���ͷء���С��� ������¹��餹�ҡ��ǡ����ѹ�ա �����ǡѺ����¡��Ǽ��źѹ��� ����ͤԴ�֧��Դ���令���¡Ѻ�繵�Ƿء���״ � �������ҧ˹�觷�����о֧���� �����ʹ���ͨ�ŧ�� �����֧����¼�����������·��١����㹷ҧ������������ �����������آ���Ѻ���������繺ح����� �����֧����������㹷ҧ�յ���������㨢ͧ�������
�͡�ҡ��� ���з�����㹻Ѩ�غѹ�������֡�֧���� ���������ҡ��� �������� �����֧������ʹյ����ҡ��� ����¨����ء��������á������� ����������ö�л�ͧ�ѹ����ҹ�� �١�������������ͧ������觹ѡ���١��������蹹�� �ѹ����ԧ��оط���ʹ������餹����㹡����蹹����� ��������餹���ǡ��� �繷�ʢͧ���� �����������ӹҨ���� ���������ѡ���� ������ӹҨ�˹�͡��� ���Ǻ��������ͧ��㹻Ѩ�غѹ
� ����� ��� ������÷ء���ҧ��褹������ء���� ��Сͺ����ਵ�� ��� ������� �ء���з����� �оٴ���� �ФԴ���� ������ਵ�Ҥ�� ������㨹���������� �����ѹ˹�觡��ͧ�����ҧ������ҧ��� ��ͧ�ٴ���ҧ������ҧ��� 仵����赹�ͧ��㨨оٴ �з� �ФԴ ������Ф�͡��� �ѹ˹�� � �֧�ӡ����ҡ����������ҧ ��ա�������� ��оط���ʹ������ͧ����
��ѡ�˭��������Ԩ�ó�������ѡ�Ѩ�غѹ�����ͧ������������ � ���ô����ê��� ���ä������� ���ͷ�������鹡��������Ƿ������� ���ͷ��зӡ������շ���� � ��о�оط�����ѧ����������� ��ؤ������ö���С��������Ƿӡ��������� �֧�������������С��������� �ӡ������� �������蹹�鹡����������� ��С���С������Ƿӡ����ն������Դ�ɷء�� ���������������ҧ��� ����������Դ����ª���آ �֧�����������ҧ��� ��оط����ҷ����ʴ���� �����ӹҨ�˹�͡��� �Ҩ�Ǻ��������ͧ���� ���駹���ͧ��������ҵ�ͧ�Ǻ����Եਵ�Ңͧ������� �µ��������������㹸��� �� ����� ʵ� �ѭ�� �Ѩ�Ҹ�ɰҹ �繵� �ѹ����ǹ�Ե������ �ѹ���¶֧ ���ਵ����鹡�÷������� �ӡ�÷���÷�㹢ͺࢵ�ѹ���
������ �����ӹҨ�˹�͡����Ѩ�غѹ ���¡�äǺ����Եਵ�����������ͷӡ������á����� ��Ҿٴ��§��ҹ��������ջѭ�� ���Ҿٴ�֧����ʹյ�����觼����㹻Ѩ�غѹ ���Դ�ѭ�Ң���ա����Ѻ����������ʹյ�ҵ���� ������������ʹյ�ҵԨ��觼����㹪ҵԹ�����ҧ��ա����§���� �֧�����ӹҨ�ͧ����ʹյ �������ҧ�����ӹҨ�״�����ҷ���������� �����ͧ��� ��оط���ʹ��ʴ�������ҧ������èоԨ�ó�
' ��С���á ��оط���ҵ������ �ؤ���繷��ҷ�Ѻ�š�����赹���������� �����繡������Ң���ҵԡ� �����躷 ����ռԴ�������ҧ�������ó��� ��ӻ�鹷غ�Թ� ���ѧ�ա���Сͺ�ա���¢���������ҧ�Թ���غ��� �ѧ�ջѭ�ҵ����ա���¢����� �Թ���ç�˹ �繵� ����͡������ҴԹ���ǡ����价���š ����ҡ�����ѹ��鹤���价��������Ф��ء���ӡ�����ҧ � �Ѻ���ѹ�ҡ���������Թ �����ѹ�˹������������� �֧�ա��觡����͡��ա ��ػŧ��� ����˹ѡ���͡������Ӻ��� � ���š���������ҡ��� ���ͷ��������¹ѡ ����ҹ�鹷��ҷ�駡�������С������� �֧���آ��ҧ�ء��ҧ��Ѻ�ѹ� ��������آ�ҡ�����С���˹ѡ ���͡������Ӻ��� � ���´ա��ѧ���� ������շء���ҡ��ç�ѹ����
' ���㹻Ѩ�غѹ����á����դ���������ҷ ��Сͺ�����������ҧ˹ѡ���ͺ��� � �����ѧ����ǹ���ʹͧ������ ���������ʹյ�ҡ������ ����ҡ��ҡ�������͡������ �й�� �����ӡ������ҡ�������� � �֧����ͧ���ǡ��������ʹյ �ҡ���ա��Ţͧ��ǨЪ٪�������դ����آ������ԭ�� ��ж��������ҨԵ������ͧ � ����ЧѺ�������ʹյ���ա���� �ЧѺ���ʹ�֧�Ѩ�غѹ ������������Թ���ä��ͧ�� 8 �ͧ��оط�������ͤ�����鹷ء�� ��д��Թ������ҧ���鹨ҡ������÷����� ��оط���ҵ��������� ��ѳ���繡��� ��ط����� �˵�����Դ���� ��ä�繷ҧ�Ѻ���� �й�� �֧����ͧ����ʹյ ��������ѧ�Ѩ�غѹ���� ������ѧ� �������������㹸��� ��������ѡ������դ������ʴշء�ŷءʶҹ�