หนังสือ จดหมายเหตุ มี ชื่อ เรียก อีก อย่าง หนึ่ง ว่า อย่างไร

ทราบหรือไม่ว่าประเทศไทยของเราตีพิมพ์หนังสือพิมพ์ภาษาไทยฉบับแรกเมื่อปี พ.ศ. 2387 – 2388 และอีกครั้งระหว่างปี พ.ศ. 2407 – 2411 ชื่อว่า    “ บางกอกรีคอร์เดอร์ “ (The Bangkok Recorder) หรือชื่อไทย “หนังสือจดหมายเหตุ” ซึ่งถูกเขียนและพิมพ์โดยหมอบรัดเลย์ มิชชันนารีชาวอเมริกัน ในช่วงแรกเริ่มตีพิมพ์ออกมาเป็นฉบับรายเดือน แล้วต่อมาก็เปลี่ยนเป็นรายปักษ์หรือเรียกกันว่ารายครึ่งเดือน

ประวัติความเป็นมา

เริ่มจากหมอบรัดเลย์ มิชชันนารีชาวอเมริกันได้มีความประสงค์อยากตีพิมพ์หนังสือพิมพ์ที่บอกเล่าเรื่องราวในประเทศไทย จึงได้เข้ากราบทูลขอพระบรมราชานุญาติกับรัชกาลที่ 3 และเหล่าบรรดาอำมาตย์มุขมนตรีต่างให้การสนับสนุนแล้ว หนังสือบางกอก รีคอร์เดอร์จึงได้ถือกำเนิดขึ้นด้วยความที่เป็นสิ่งแปลกใหม่ ยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จักคิดว่าเป็นเพียงแค่จดหมายเหตุธรรมดาทำให้ออกมาแค่เพียงปีเดียวก็ยกเลิกไปเพราะรัฐบาลไม่ให้การสนับสนุนอีกแล้ว สาเหตุมาจากการทำหนังสือพิมพ์แนวอเมริกันจะเป็นรูปแบบการวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลอย่างตรงไปตรงมา ทำให้ผู้แทนในรัผฐบาลหลายคนเกิดความไม่พอใจประกอบกับหมอบรัดเลย์เกิดปัญหาส่วนตัวจึงทำให้เลิกพิมพ์ไปในระยะช่วงหนึ่ง

พอมาถึงในช่วงสมัยรัชกาลที่ 4 พระองค์ทรงเปิดกว้างต่อการรับอารยธรรมตะวันตกมากขึ้น ทั้งพระองค์เองก็เคยเป็นสมาชิกของบางกอก รีคอร์เดอร์มาก่อน และเมื่อหมอบรัดเลย์ได้ออกตีพิมพ์บางกอก รีคอร์เดอร์อีกครั้ง ก็ทรงบอกรับเป็นสมาชิกอีก แต่ด้วยความที่หมอบรัดเลย์เขียนบทความทำนองยกศาสนาและประเทศของตนขึ้นข่มคนไทย รวมทั้งเขียนโจมตีพุทธศาสนา พระองค์ก็ทรงเขียนตอบโต้ในทันที ถึงแม้จะไม่มีการลงพระปรมาภิไธย แต่คนทั่วไปก็ทราบดีว่าบทความที่ว่ามาจากใคร หลังจากนั้นก็เกิดความไม่พอใจมากขึ้นเป็นวงกว้าง ส่งผลให้ไม่มีการบอกรับสมาชิกเพิ่มขึ้นและสมาชิกเดิมก็ไม่จ่ายเงิน จึงทำให้หนังสือบางกอก รีคอร์เดอร์ได้ถูกปิดตัวลงเพราะยากที่จะยืนหยัดได้ในสถานการณ์เช่นนี้

รูปแบบของหนังสือ

มีการจัดพิมพ์ขึ้นทั้งที่เป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ออกปักษ์ละ 2 ใบ มี 4 หน้า โดยในฉบับที่เป็นภาษาไทยจะมีขนาด 6” x 9” ส่วนฉบับภาษาอังกฤษจะมีขนาดที่ใหญ่กว่าคือ 12” x 18” มีรูปแบบในการจัดหน้าแบ่งออกเป็น 2 คอลัมน์ ในนั้นมีทั้งภาพประกอบ คือภาพวาดขยายปลีกใบละสลึงเฟื้อง แต่ถ้าซื้อแบบพิมพ์เป็นเล่มรวมปลายปีขายเล่มละ 5 บาท เล่มหนึ่งจะมี 26 ใบ

โดยเนื้อหาภายในจะเป็นลักษณะตำรา ข่าวทั้งต่างประเทศและในประเทศ ราคาสินค้า ส่วนการนำเสนอจะเน้นเป็นการรายงานข่าว รวมทั้งการเขียนบทความวิพากษ์วิจารณ์ ซึ่งหมอบรัดเลย์ต้องการให้คนเห็นว่า หนังสือพิมพ์คืออะไร มีความสำคัญอย่างไร และมีคุณค่าต่อบ้านเมืองมากแค่ไหน สะท้อนแสงสว่างของบ้านเมือง แต่น่าเสียดายที่สุดท้ายหนังสือบางกอก รีคอร์เดอร์ได้ถูกปิดตัวลงเมื่อปีพ.ศ 2411