หมายเหตุ : ตารางนี้เป็นตัวอย่างของกิจวัตรประจำวันที่คุณพ่อคุณแม่สามารถนำไปปรับใช้กับครอบครัวตนเองได้ โดยสามารถย่อหย่อนให้ลูก 15-20 นาที ตามความเหมาะสมของแต่ละครอบครัวได้ค่ะ
ตารางที่เห็นอยู่นี้ เป็นสิ่งที่คุณพ่อคุณแม่สามารถทำได้ และถ้าทำสำเร็จ จะสร้างลูกที่มีวินัยได้
มาดูกันว่า ตารางกิจวัตรประจำวันที่กล่าวมาในข้างต้นนั้นจะสร้างวินัยให้ลูกได้อย่างไร
Routine สร้างวินัยแม้จะไม่ใช่เรื่องง่ายที่เราจะจัดการชีวิตประจำวันให้เป็นไปตามตาราง แต่เด็กอนุบาลเริ่มเป็นวัยที่มีกิจวัตรประจำวันที่ซับซ้อนขึ้นมาบ้างแล้ว เพราะฉะนั้นถ้าลูกไม่ได้รับการปลูกฝังที่ดีพอ ก็อาจจะส่งผลกระทบกับวินัยและการจัดการในชีวิตประจำวันในอนาคตต่อ ๆ ไปของเขาได้
ซึ่งวินัยที่เราจะฝึกให้ลูกได้ตั้งแต่วันนี้ ควรเป็นเรื่องง่ายๆ ที่ใกล้ตัวเขาค่ะ เพราะจะช่วยให้ลูกเข้าใจคำว่า “วินัย” ได้ง่ายขึ้น ไม่ว่าจะเป็น
จะช่วยให้ลูกรู้จักการรอคอย สอนให้มีระเบียบวินัย และรู้จักเวลามากยิ่งขึ้น เพราะลูกจะรู้ว่าช่วงเวลาไหนเป็นเวลาที่ควรจะกินมื้อหลัก เวลาไหนเป็นเวลาของว่าง และช่วงเวลาไหนที่ไม่ควรจะกินอะไรเลย
นอกจากจะช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพแล้ว การกินอาหารให้เป็นเวลายังช่วยลดภาระงานของคุณแม่ ในการเก็บล้างภาชนะบ่อยครั้ง ได้อีกด้วย
ไม่ว่าจะเป็นการทำการบ้าน การรับผิดชอบหน้าที่ส่วนตัว หรือแม้กระทั่งการให้ลูกได้ช่วยคุณพ่อคุณแม่ทำงานบ้านเช่นการเก็บข้าวของ การเก็บจานหลังกินข้าวเสร็จ การช่วยคุณแม่เก็บเสื้อผ้า ฯลฯ เหล่านี้จะช่วยควบคุมความอยาก หรือความต้องการของลูกได้ดีขึ้น
ทั้งนี้หากเด็กๆ ไม่สามารถควบคุมตนเองและไม่สามารถรับผิดชอบหรือจัดการงานที่ได้รับมอบหมายได้ ต่อไปก็อาจจะส่งผลกระทบต่อการเรียน และหน้าที่การงานของเขาได้ค่ะ
เด็กๆควรนอนหลับให้เพียงพออย่างน้อยวันละ 8-10 ชั่วโมง เพื่อให้ต่อมใต้สมองได้ผลิตโกรว์ทฮอร์โมนออกมาอย่างเพียงพอ ขณะเดียวกัน การที่เด็กได้นอนหลับในช่วงเวลา 2 ทุ่มจนถึง 7 โมง จะช่วยให้ลูกไม่รู้สึกง่วง หรืองอแงไม่อยากตื่น
เพราะหากลูกนอนหลับไม่เพียงพอ อารมณ์ก็จะไม่แจ่มใส และไม่สามารถจัดการตัวเองได้ ทำให้เขาพลาดโอกาสที่จะได้แปรงฟัน อาบน้ำ แต่งตัว หรือทำอะไรด้วยตัวเอง ที่สุดแล้วคุณพ่อคุณแม่ก็จะเป็นคนจัดการให้ลูก ยิ่งสร้างความหงุดหงิดเพิ่มขึ้นอีก
ปลูกวินัยให้ลูกรัก...ไม่ยากทำด้วยกันอย่างค่อยเป็นค่อยไป จะช่วยให้ลูกไม่รู้สึกว่าตนเองนั้นถูกบังคับ และเมื่อเขาทำได้สำเร็จคุณพ่อคุณแม่ก็ต้องชมเชย หรือให้รางวัลเล็กๆ น้อยๆ เพื่อไม่ให้ลูกติดรางวัล เช่น ให้ลูกเป็นคนเลือกสถานที่ที่เขาอยากเที่ยว หรือให้ในสิ่งที่เขาอยากได้ เป็นของเล่นเล็กๆ น้อยๆ ที่ราคาไม่แพง
การทำตามกรอบเพื่อให้ลูกเข้าใจความหมายของเวลา และรู้จักการรอคอย เพราะหากลูกไม่ได้ฝึกก็จะไม่รู้จักการอดทนรอคอย ซึ่งคุณพ่อคุณแม่อาจจะฝึกให้ลูกลูกดูเข็มนาฬิกา หรือนั่งนับวินาทีในช่วงเวลารถติด เพื่อให้เด็กๆ เข้าใจเวลาและการเผื่อเวลาได้
การสอนวินัยให้กับลูกนั้นไม่ยากเลย เพียงแต่คุณพ่อคุณแม่เองก็ต้องปฏิบัติตาม ตารางของตนเองอย่างเคร่งครัด แต่ก็ผ่อนปรนได้บ้างตามสถานการณ์ละความเหมาะสม เพื่อไม่ให้กระทบกับกิจวัตรประจำวันของเจ้าตัวน้อย และจะได้เป็นแบบอย่างที่ดีให้กับลูกด้วย
..........................................................................................................................................................
เรียบเรียงจากการสัมภาษณ์ อาจารย์แพทย์หญิงดวงรัตน์ วังเกล็ดแก้ว ผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการเด็กและวัยรุ่น สถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตศาลายา
ในช่วงที่เด็ก ๆ ไม่ได้ไปโรงเรียนหรือช่วงปิดเทอมยาว การจัดตารางชีวิตประจำวันให้ลูกเป็นอีกหนึ่งวิธีช่วยให้ลูกได้มีแนวทางในการทบทวนบทเรียน เสริมทักษะกิจกรรมที่มีประโยชน์ ที่สำคัญคือเป็นการปลูกฝังระเบียบวินัยและฝึกความรับผิดชอบเสมือนการได้ไปโรงเรียน รู้หน้าที่ของตัวเองว่าต้องทำอะไรบ้าง? ทำเมื่อไร? ทำสิ่งใดก่อน-หลัง? อีกทั้งยังช่วยให้คุณพ่อคุณแม่สามารถจัดการเวลาของตัวเองได้ดียิ่งขึ้นด้วย เริ่มต้นด้วยการให้ลูกมีส่วนร่วมในการจัดตารางของตัวเอง อาจยึดตามกิจวัตรประจำวันของลูก สอดแทรกการดูแลสุขภาพช่วงอยู่บ้าน แล้วหากิจกรรมเสริมที่ลูกชอบหรือสนใจเพื่อให้เกิดความสนุก ไม่เบื่อการอยู่บ้านและได้ปลดปล่อยพลังงานตามธรรมชาติของเด็ก เรามีตัวอย่างการจัดสรรตารางชีวิตประจำวันมาแนะนำ ดังนี้
ตารางชีวิตประจำวันเด็ก -ช่วงเช้า
เริ่มต้นทุกวันด้วยการตื่นให้เป็นเวลา ซึ่งส่งผลต่อนาฬิกาชีวิตของลูกให้เป็นระบบ สิ่งสำคัญคือห้ามละเลย อ.อาหาร มื้อเช้า เพื่อเติมพลังงานให้พร้อมสำหรับการทำกิจกรรมและการเรียนรู้ตลอดวัน อาหารกลุ่มคาร์โบไฮเดรตแนะนำให้คุณพ่อคุณแม่เลือกเป็น ข้าวกล้อง, ธัญพืชขัดสีน้อย, ขนมปังโฮลวีท, ซีเรียลโฮลเกรนที่ไม่ผ่านการขัดสี ซึ่งมีคุณค่าทางโภชนาการสูงสำหรับเด็กวัยเรียน อุดมไปด้วยใยอาหาร โปรตีน วิตามินและแร่ธาตุ มากกว่าธัญพืชที่ผ่านการขัดสีเป็นต้น เลือกแหล่งโปรตีนที่ดี เช่น เนื้อปลา, ไข่, โดยเฉพาะนมเป็นแหล่งโปรตีนและแคลเซียม ควรให้ลูกดื่มอย่างน้อยวันละ 2 แก้ว เพื่อเสริมความแข็งแรงกระดูกและของฟัน การเลือกนมที่มีส่วนผสมของจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ให้ลูก ยังสามารถช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกายแข็งแรง ลดความเสี่ยงการเจ็บป่วยได้อีกด้ว
เวลา กิจกรรม
8.00 กินมื้อเช้า เน้นโฮลเกรน ครบ 5 หมู่ คาร์โบไฮเดรตประเภทโฮลเกรนที่เหมาะสำหรับมื้อเช้า เช่น อาหารเช้าซีเรียลโฮลเกรน, ขนมปังโฮลเกรน, ข้าวกล้อง เป็นต้น
10:00 เริ่มเรียนภาษาอออนไลน์ และทบทวนบทเรียนด้วยตัวเอง เช่น คอร์สภาษาอังกฤษสนุกๆ ดูหรือการ์ตูนภาษาอังกฤษ, อ่านเรียนคอร์สวิชาการออนไลน์หรือบทเรียนล่วงหน้าเพื่อฝึกทักษะด้านภาษาเตรียมพร้อมสำหรับการเปิดเทอม
พักกินอาหารว่าง ประมาณ 10 นาที ตัวอย่างอาหารว่างอุดมคุณประโยชน์ คลิก
11.30 ชวนลูกทำมื้อเที่ยง ให้ลูกได้ช่วยเตรียมวัตถุดิบหรือเตรียมจานชาม ได้เรียนรู้เรื่องโภชนาการ ฝึกคำนวณชั่งตวงวัดปริมาณส่วนผสม มาช่วยเตรียมวัตถุดิบหรือเตรียมจานชาม
การที่ลูกได้ช่วยทำอาหารช่วยเสริมความรู้สึกว่ามื้ออาหารนั้นเป็นภูมิใจในผลงานเมนูอาหารของตัวเอง เขายิ่งช่วยให้ลูกเจริญอาหารมากขึ้น
ตารางชีวิตประจำวันเด็ก -ช่วงบ่าย
ผ่านครึ่งวันเช้ามาอย่างสบาย ๆ แล้ว ช่วงบ่ายเราแนะนำให้มีการเสริมทักษะใหม่ๆ และทำกิจกรรมที่คึกคักขึ้น เช่น ศิลปะ ดนตรี รวมไปถึง การเล่น เพื่อให้ลูกได้ออกกำลังกาย อย่างสม่ำเสมอ 20 นาที/วัน อย่างน้อย 4 วัน/สัปดาห์ เด็กวัยเรียนควรเน้นกิจกรรมที่มีแรงกระแทกแนวดิ่ง เช่น วิ่ง กระโดด เพื่อกระตุ้นข้อต่อกระดูก ช่วยเพิ่มความสูง ส่งเสริมการเจริญเติบโต พร้อมช่วยให้ร่างกายแข็งแรง ไกลป่วย โดยคุณพ่อคุณแม่อาจออกกำลังไปพร้อมลูกด้วยง่าย ๆ
เวลา กิจกรรม
13:00 กิจกรรมเสริมทักษะ ความคิดสร้างสรรค์ เช่น วาดภาพ, ประดิษฐ์ของ DIY, เล่นดนตรี เป็นต้น
15:00 พักกินอาหารว่าง และให้เวลาเล่นอย่างมีอิสระ ขนมหรืออาหารมื้อว่าง ควรเลือกเป็นนม, ถั่ว, หรือผลไม้สด เช่น ฝรั่ง, แอปเปิล, แก้วมังกร เป็นต้น
16:00 ออกกำลังกาย อย่างน้อย 20 นาที/วัน เน้นกิจกรรมที่มีแรงกระแทกแนวดิ่ง เช่น วิ่ง กระโดด เพื่อกระตุ้นข้อต่อกระดูก ช่วยเพิ่มความสูง
ตารางชีวิตประจำวันเด็ก -ช่วงเย็นและก่อนนอน
ให้เวลาช่วงมื้อเย็นและก่อนนอน เป็นช่วงเวลาครอบครัว และกระชับความสัมพันธ์กับเพื่อน หรือญาติที่ไม่ได้เจอกันนาน เริ่มจากการรับประทานอาหารมื้อเย็นอย่างพร้อมหน้าพร้อมตากับทุกคนในบ้าน วิดิโอคอลไปหาเพื่อน หรือญาติ ก่อนนอนแนะนำให้ทำกิจกรรมที่ช่วยผ่อนคลาย ชวนลูกคุย เล่านิทานให้ลูกฟัง บอกรัก และแสดงความรักให้ลูกรับรู้ สร้าง อ.อารมณ์ดีให้ลูก ก่อนนอน อย่าลืม ดื่มนมอุ่นๆ สักแก้ว โดยเด็ก ๆ ควรนอนหลับอย่างน้อยวันละ 8-10 ชั่วโมง และเข้านอนไม่เกิน 3 ทุ่ม เพื่อให้ร่างกายผลิตโกรทฮอร์โมนได้เต็มที่ส่งผลต่อการเจริญเติบโตให้สูงสมวัย ช่วยกระตุ้นการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ และเสริมพัฒนาการด้านสมองให้ของลูกพร้อมเรียนรู้อย่างเต็มที่ในตอนเช้า พยายามทำกิจวัตรก่อนนอนให้เหมือนเดิมทุกวัน ซึ่งจะช่วยให้เด็กๆ คุ้นเคย นอนหลับง่าย และมีคุณภาพ ส่งผลดีต่ออารมณ์ ตื่นเช้าอย่างสดใส พร้อมทำกิจกรรมในวันใหม่ได้อย่างเต็มที่
เวลา กิจกรรม
17:00 กินมื้อเย็นพร้อมหน้า กระชับความสัมพันธ์กับสมาชิกภายในบ้าน หลังมื้ออาหาร อาจโทรศัพท์หรือวิดิโอคอล กับเพื่อน ๆ หรือญาติ ช่วยคลายความคิดถึง ไม่ให้ลืมกัน
19:00 ดื่มนมอุ่นๆ ฟังนิทาน บอกรัก และเข้านอนไม่เกิน 3 ทุ่ม เริ่มจากดื่มนมอุ่นๆ สักแก้ว แปรงฟัน เข้าห้องน้ำ และอ่านนิทานให้ฟัง
ตัวอย่างตารางชีวิตประจำวันเป็นแนวทางที่คุณพ่อคุณแม่สามารถนำไปปรับให้เข้ากับสถานการณ์และกิจกรรมของแต่ละบ้าน และอาจเพิ่มยืดหยุ่นให้เหมาะสมกับความชอบความสนใจของลูกได้ การฝึกให้ลูกมีระเบียบวินัยด้วยตารางเวลาที่มีพื้นฐานตามหลัก 3 อ. คือ อาหาร ออกกำลังกาย และอารมณ์ แบบนี้ ช่วยให้ลูกมีพัฒนาการทั้งด้านร่างกายและจิตใจให้สามารถจัดการและช่วยเหลือตัวเองได้ ส่งผลให้มีวินัยต่อการเรียนและการทำกิจกรรมให้สำเร็จตามเป้าหมายที่วางแผนไว้ทุกวัน
#เนสท์เล่คนไทยแข็งแรง