ในมุมของนักออกแบบย่อมเป็นที่ทราบกันดีว่า บ้านหลังคาแบนรูปทรงโมเดิร์นที่สร้างใหม่ในยุคปัจจุบัน มีกระบวนการที่แตกต่างไปจากยุคก่อนมาก ในอดีตหากต้องการบ้านหลังคาแบน สถาปนิกนิยมออกแบบด้วยงานคอนกรีตหล่อในที่
ซึ่งจะมีกระบวนการทำงานที่ซับซ้อนและใช้ต้นทุนก่อสร้างสูง แต่ด้วยคุณสมบัติของแผ่นหลังคาเมทัลชีทที่สามารถทำ Slope หลังคาให้มีองศาต่ำได้ สถาปนิกจึงนำคุณสมบัติดังกล่าวมาช่วยสรรค์สร้างงานออกแบบบ้าน ให้ตอบโจทย์ทั้งงานดีไซน์ งบประมาณ และความรวดเร็วในงานก่อสร้าง เนื้อหานี้ บลูสโคป ชวนมาพูดคุยกับสถาปนิกปันแปลน
พร้อมกับแชร์แนวทางการซ่อนหลังคาเมทัลชีทมาฝากกันครับ ผู้เขียน : อภิสิทธิ์ สุธาประดิษฐ์ “ปฏิเสธไม่ได้เลยว่า
เจ้าของบ้านยุคปัจจุบันมีความรอบรู้เรื่องบ้านมาก อาจเนื่องด้วยโซเชียลมีเดียช่วยทำให้เข้าถึงสื่อที่หลากหลาย เจ้าของบ้านได้เห็นไอเดียในการออกแบบบ้าน เห็นไปถึงบ้านเรือนของประเทศต่าง ๆ ทำให้เกิดความต้องการรูปแบบใหม่ ๆ ที่แตกต่างไปจากเดิม บ้านโมเดิร์นทรงกล่องหลังคาแบนก็เป็นอีกหนึ่งในความต้องการหลักที่เจ้าของบ้านสมัยใหม่ชื่นชอบ อย่างงานออกแบบหลังคาบ้านของปันแปลน
ปีที่ผ่านมาบ้านหลังคาแบนมีสัดส่วนประมาณ 50% รองลงมาหลังคาจั่ว 40% ส่วนหลังคาปั้นหยา เจ้าของบ้านจะให้ความรู้สึกว่าเหมือนบ้านในโครงการจัดสรร ความนิยมจึงลดน้อยลงไป นอกจากงานดีไซน์แล้ว งบประมาณก็เป็นสิ่งสำคัญในการสร้างบ้าน เจ้าของบ้านยุคใหม่ต้องการดีไซน์ทันสมัย แต่ในขณะเดียวกัน จุดไหนประหยัดได้เขาก็อยากประหยัด ในส่วนงานหลังคาหากเป็นหลังคา Slab คอนกรีต งบประมาณงานหลังคาจะสูงกว่าหลังคาทั่วไปมาก หลังคาเมทัลชีทจึงเป็นสิ่งที่ตอบโจทย์กับยุคสมัย
แต่ในขณะเดียวกันก็ต้องให้ความสำคัญกับงานระบบ เพราะหากออกแบบไม่ดี ไม่มีวิธีป้องกันก็อาจส่งผลให้เกิดปัญหาตามมาได้เช่นกันครับ” วิธีการออกแบบหลังคาซ่อนเมทัลชีท จะขึ้นอยู่กับลักษณะผังของอาคารนั้น ๆ แนวทางที่ปันแปลนนำมาใช้ จะพยายามหาตัวเลือกที่ทำให้หลังคามีระยะ Slope น้อยสุดก่อนเสมอ เพื่อต้องการลดระยะการไหลของน้ำ
และลดความสูงขององศาหลังคา เพราะหากระยะ Slope ยาวเกินไป อาจจำเป็นต้องเพิ่มความสูงของขอบผนังที่ช่วยบดบังหลังคา ซึ่งจะมีผลกับงานดีไซน์ภายนอก ตัวอย่างนี้จะเห็นได้ว่า หลังคามีลักษณะสี่เหลี่ยมผืนผ้า หากเลือกทิศทางการไหลของน้ำ ไหลจากหน้าบ้าน ไปสู่หลังบ้าน ระดับความสูงของจุดต้นและจุดปลายที่มี Slope 5 องศา จะทำให้ขอบผนังด้านหน้าบ้านสูงขึ้นมาก
แต่เมื่อเลือกการไหลของน้ำไปตามแนวกว้างด้านข้างตามภาพตัวอย่าง ระยะ Slope จะลดลงอย่างเห็นได้ชัด ข้อดีของหลังคาเมทัลชีท ไม่เพียงแค่ทำ Slope ต่ำได้ แต่ยังมีอุปกรณ์เสริมต่าง ๆ ที่สามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้ง่าย กรณีผังอาคารมีหลายส่วน หลังคามีความซับซ้อนมากขึ้น อาจจะเลือกยากว่าต้อง Slope
ไปด้านไหนดี แนวทางของปันแปลนเลือกที่จะนำหลักการของหลังคาปั้นหยามาประยุกต์ใช้ เพราะจุดเด่นของหลังคาประเภทนี้ มีการระบายน้ำถึง 4 ด้าน ช่วยให้ทิศทางการระบายน้ำกระจายตัวอย่างรวดเร็ว อีกทั้งยังช่วยให้ระยะ Slope หลังคาสั้นลงมาก การปิดซ่อนจึงทำได้อย่างแนบเนียน แนวทางการทำรางระบายน้ำปัจจุบันมีตัวเลือกที่หลากหลาย
ขึ้นอยู่กับว่าจุดดังกล่าวออกแบบไว้อย่างไร หากเป็นไปได้จุดไหนที่ไม่เน้นโชว์งานดีไซน์ แนะนำให้ปล่อยระบายน้ำลงชายคาภายนอกได้เลยจะดีครับ แต่หากต้องการคงรูปลักษณ์ของบ้านให้ดูเรียบสะอาดตา ระบบรางน้ำต่าง ๆ จะถูกซ่อนรวมไว้กับงานหลังคาเช่นกันเจาะดีเทล ออกแบบหลังคาซ่อนเมทัลชีทอย่างไรให้จบงานสวย
ภาพ | ออกแบบ : Punplanเหตุผลที่เลือกหลังคาซ่อน
5 แนวทาง ออกแบบหลังคาซ่อนเมทัลชีท ดูแลง่าย จบงานสวย
Slope สั้น ดีกว่ายาว
แบ่งย่อยระบบงานหลังคา
รางน้ำต้องดี
วิธีการที่ปันแปลนนำมาใช้บ่อยจะเลือกทำหลังคาคอนกรีตบริเวณขอบอาคารรอบด้าน เพื่อให้คอนกรีตดังกล่าวทำหน้าที่เป็นรางน้ำในตัว น้ำจะถูกไหลรวมไปยัง Roof Drain จุดต่าง ๆ พร้อมกับออกแบบให้มีช่องชาร์ปหรือช่องท่อ เพื่อระบายสู่ท่อน้ำทิ้งในลำดับถัดไป
รางน้ำดีแค่ไหน ก็ต้องมี Over Flow
การระบายน้ำหลักจะระบายผ่าน Roof Drain จุดต่าง ๆ แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่า Roof Drain อาจเกิดปัญหาอุดตันภายหลังได้ ซึ่งหากอุดตัดจะส่งผลให้น้ำไหลย้อนเข้าสู่ตัวบ้านได้เลยครับ วิธีการป้องกันปัญหาที่ง่ายมาก เพียงเพิ่ม Over Flow เข้าไปในแต่ละจุด
Over Flow จะมีประโยชน์มากในกรณี Roof Drain ทำงานผิดปกติกระทั่งระบายน้ำไม่ทัน น้ำที่กำลังล้นจะถูกระบายผ่าน Over Flow แทน ไม่ก่อให้เกิดปัญหาน้ำย้อนเข้าบ้าน และเมื่อน้ำระบายผ่าน Over Flow หลาย ๆ ครั้ง ทำให้เจ้าของบ้านสามารถสังเกตเห็นความผิดปกติ อาจให้ช่างขึ้นไปตรวจเช็คการอุดตันในเวลาต่อมา
ออกแบบให้เจ้าของบ้านดูแลเองได้
อีกโจทย์ที่เจ้าของบ้านสมัยใหม่ให้ความสำคัญ คือ ต้องการบ้านที่ดูแลง่าย อะไรที่สามารถดูแลด้วยตนเองได้ก็จะยิ่งดีมาก บ้านหลาย ๆ หลัง ปันแปลนจึงนำเสนอให้มีทางขึ้นสำหรับงานเซอร์วิช บางบ้านอาจเป็นลักษณะดาดฟ้าเล็ก ๆ หรือบางบ้านทำทางขึ้นลักษณะบันไดลิง กรณีมีสิ่งอุดตันเจ้าของบ้านก็สามารถซ่อมแซม ดูแลด้วยตนเองได้ง่าย หรือหากเรียกช่าง ก็สามารถทำงานได้ทันทีโดยไม่ต้องต่อนั่งร้านภายหลัง
ฝากทิ้งท้าย สิ่งสำคัญในงานออกแบบหลังคา
“ในมุมเจ้าของบ้าน จะมองเห็นเพียงงานดีไซน์ภายนอก “บ้านแบบนี้สวย บ้านแบบนี้ถูกใจ” แต่ในมุมของนักออกแบบที่ดี จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องขบคิดให้มากกว่าความสวยงาม โดยเฉพาะการจัดการกับงานระบบ คุณภาพวัสดุ แม้จะเป็นสิ่งที่เจ้าของบ้านมองไม่ออกในตอนต้น แต่หากงานระบบไม่ดี ใช้วัสดุเกรดต่ำ สมมุตอยู่อาศัยไป 5 ปีหากเกิดปัญหาขึ้นมา เจ้าของบ้านก็จะเริ่มเห็นแล้วว่าออกแบบมาผิดพลาด
การออกแบบที่ดีจึงไม่ใช่แค่ความสวยงาม แต่ต้องช่วยลดปัญหาให้เจ้าของบ้านได้ด้วย มีวิธีการป้องกัน วิธีการรองรับเมื่อปัญหาเกิดขึ้น และหากให้ดีที่สุด อะไรที่เขาจะดูแลเองได้ ตรวจเช็คเองได้ โดยไม่จำเป็นต้องเรียกช่างทุกครั้งที่เกิดปัญหา มันคือความยั่งยืนของการอยู่อาศัย ซึ่งจะตอบโจทย์ความต้องการเจ้าของบ้านยุคใหม่ได้ดี”