ความหมายของการบริหารจัดการ

 (The mean of management principle)                            

               หลักการจัดการหมายถึง  สาระสำคัญที่ยึดถือเป็นแนวปฏิบัติในการดำเนินงาน หรือกระบวนการจัดการของบุคคลตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป  เพื่อที่จะได้บรรลุวัตถุประสงค์ที่ตั้งเอาไว้ร่วมกัน โดยคำนึงถึงการจัดสรรทรัพยากรที่มีอยู่จำกัด ทำให้เกิดประสิทธิผล ประสิทธิภาพมากที่สุด และบรรลุเป้าหมายขององค์การที่กำหนดไว้ โดยอาศัยกระบวนการจัดการ ซึ่งการจัดการมีนักคิดที่ได้ศึกษามาจนเป็นที่ยอมรับและนำมาใช้จนถึงปัจจุบันได้ใหม่ ความหมายการจัดการ (Management) หรือ การบริหาร (Administration) ซึ่งทั้งสองคำมีความหมายเหมือนกัน เพียงการใช้แตกต่างกัน คือ การจัดการใช้กับหน่วยงานเอกชนมากกว่าส่วนคำว่าการบริหารนิยมใช้กับองค์การของภาครัฐ ทั้งนี้มีผู้ให้ความหมายของคำว่า “การจัดการ” และ “การบริหาร” ไว้ดังนี้
                   พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 (2542 : 298, 609) ให้ความหมายว่า
การจัดการ  หมายถึง การสั่งงาน ควบคุมงาน ดำเนินงาน และการบริหาร หมายถึง ดำเนินการจัดการ
   สาคร  สุขศรีวงศ์  (2551 : 26)  กล่าวว่า  การจัดการ  หมายถึง  การทำงานให้สำเร็จตามวัตถุประสงค์ขององค์การผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ทางการจัดการ  ซึ่งรวมถึงกิจกรรมหลัก 4 ประการ  ได้แก่  การวางแผน  การจัดองค์การ  การชี้นำ  และการควบคุมองค์การ
   เนตร์พัณณา  ยาวิราช  (2553 : 2) กล่าวว่า  การจัดการ  คือ  กระบวนการที่ผู้บริหารปฏิบัติ
เพื่อนำไปสู่การบรรลุผลสำเร็จตามเป้าหมายขององค์การ โดยอาศัยบุคลากรและทรัพยากรทางการบริหาร

                   สรุป  การจัดการและการบริหาหมายถึง  การนำกระบวนการจัดการ อันได้แก่   การวางแผน  การจัดองค์การ  การจัดงานบุคคล  การอำนวยการ  และการกำกับดูแล  มาจัดการทรัพยากรที่มีจำกัด ส่งผลให้องค์การบรรลุวัตถุประสงค์หรือเป้าหมาย

คำว่า “การบริหาร” หรือ “การจัดการ” โดยทั่วไปเป็นคำที่มีความหมายเหมือนกัน และใช้แทนกันได้เสมอ คำภาษาอังกฤษที่มักใช้เรียกในความหมายของ การบริหาร มี 2 คำ คือ Management และ Administration ส่วนมากคำว่า Management มักจะใช้ในทางธุรกิจ ซึ่งหมายถึง การนำเอานโยบายไปปฏิบัติ โดยมีการกำหนดแบบงาน วิธีการทำงาน และการใช้ปัจจัย หรือทรัพยากรต่าง ๆ ซึ่งเรียกว่า การจัดการ ส่วนคำว่า Administration มักเน้นการบริหาร เกี่ยวกับนโยบาย มักนิยมใช้ในทางราชการ เช่น Public Administration

สำหรับคำนิยามของคำว่า “การบริหาร” มีคำนิยามอยู่หลายคำนิยามแต่ที่นิยมกันแพร่หลายกันอยู่ในปัจจุบันมี 2 นิยาม คือ

๑. การบริหาร คือ ศิลปะของการทำงานให้สำเร็จโดยอาศัยบุคคลอื่นในความหมายนี้ชี้ในเห็นว่าผู้บริหารประสบความสำเร็จในเป้าหมายของพวกเขา โดยการเตรียมการให้กับบุคคลอื่นปฏิบัติงานอะไรก็ได้ที่มีความจำเป็น ผู้บริหารมิได้ปฏิบัติงานดังกล่าวด้วยตัวของพวกเขาเอง

๒. การบริหาร คือ กระบวนการของการวางแผน การจัดองค์การ การสั่งการ และการควบคุมกำลังความพยายามของสมาชิกขององค์การ และใช้ทรัพยากรอื่น ๆ เพื่อความสำเร็จในเป้าหมายขององค์การที่กำหนดไว้ ในความหมายนี้ชี้ให้เห็นว่า ผู้บริหารใช้ทรัพยากรทั้งหมดขององค์การ ซึ่งมีเงินทุน อุปกรณ์ ข่าวสาร และคน เพื่อความสำเร็จในเป้าหมายขององค์การ คนเป็นทรัพยากรที่มีความสำคัญที่สุดขององค์การ

จากคำนิยามของการบริหารดังกล่าวแล้ว จะเห็นว่าการบริหารจะกินความครอบคลุมประเด็นที่เป็นสาระสำคัญ ได้ดังนี้

๑. จะต้องมีวัตถุประสงค์ ( Objective ) คือ เป้าหมายในการดำเนินงานที่ผู้บริหารต้องดำเนินการให้ประสบความสำเร็จ

๒. จะต้องมีประสิทธิภาพ ( Effectiveness ) คือ ความสำเร็จของผลงานตามที่คาดหมายไว้

๓. จะต้องมีทรัพยากร ( Resource ) คือ ปัจจัยต่าง ๆ ของการบริหาร ที่ผู้บริหารเกี่ยวข้องด้วยโดยตรง ซึ่งแต่เดิมโดยทั่วไป ประกอบด้วย คน (Man) เงิน (Money) วัสดุ (Material) และการจัดการ (Management) หรือที่เรียกโดยย่อว่า ๔ M’s แต่ในปัจจุบัน สภาพแวดล้อมต่าง ๆ ทางสังคมและเทคโนโลยีเปลี่ยนแปลงไป ทรัพยากรดังกล่าวจึงจำเป็นต้องเปลี่ยนแปลงไปด้วย กล่าวคือ ทรัพยากรที่เป็นส่วนประกอบในการบริหาร ประกอบด้วย ทรัพยากรคน (Human Resource) ทรัพยากรที่เป็นวัสดุและอุปกรณ์ (Physical Resource) และทรัพยากรทางด้านเงินทุน (Financial Resource) และทรัพยากรทางด้านข่าวสารข้อมูล (Information Resource)

๔. มีการประสมประสานกัน ( Integration and Coordination ) คือ กระบวนการในการดำเนินงานด้วยประการทั้งปวง ที่ทำให้กิจกรรมต่าง ๆ สอดคล้องต่อเนื่องกัน

เทคนิคการบริหารตนเอง

การไปสู่จุดหมายในชีวิตที่ตั้งใจไว้นั้น นอกจากจะต้อง
เข้าใจในหลักการบริหารตนเองแล้ว ยังต้องทราบถึงเทคนิค
ในการบริหารตนเองอันเป็นกุญแจสู่ความสำเร็จ ดังนี้

- กุญแจดอกแรก คือ การรู้จักวางแผนชีวิตของ
ตนเองขั้นแรกต้องรู้ว่า เป้าหมายในชีวิตคืออะไร เพื่อจะได้กำหนดแนวทางที่นำไปสู่เป้าหมายในชีวิตได้อย่างถูกต้อง เช่น
ต้องการเงิน เป้าหมายอาจเป็นการเป็นเศรษฐีพันล้าน ต้องการเกียรติยศ เป้าหมายในชีวิต คือการเป็นนายกรัฐมนตรี ต้องการ
ความสุข เป้าหมายคือการเป็นผู้ให้แก่สังคม ฯลฯ และเมื่อกำหนด
เป้าหมายแล้วควรกำหนดแนวทางหรือแผนงานเพื่อนำไปสู่
เป้าหมายนั้น ทั้งนี้เพราะเพียงแนวคิดฝันอย่างเดียวย่อมไม่อาจได้สิ่งที่ต้องการ โดยแนวทางที่กำหนดขึ้นควรต้องมีความเป็นไปได้และอยู่กับความเชื่อมั่นว่าตัวเองจะทำให้สำเร็จได้
- กุญแจดอกที่สอง คือ ความพยายามทุกคนมีเวลา 24 ชั่วโมงต่อวันเท่ากัน ทุกคนมี 2 มือ 2 เท้าและหนึ่งสมองเท่ากัน ความแตกต่างอยู่ตรงที่ใครจะสามารถใช้เวลา

 ใช้มือเท้าสมองให้เกิดประโยชน์ได้มากกว่ากัน ความพยายามที่ไม่ท้อแท้ ความมุ่งมั่นที่ไม่ท้อถอยย่อมนำ
ไปสู่ความสำเร็จ- กุญแจดอกที่สาม คือ การรู้จักใช้กลยุทธ์ใหม่ ๆการรู้จักปรับตัวตามสภาพแวดล้อม เรียนรู้ความสำเร็จของคนอื่นและรู้จักเลือกสิ่งที่ดีมา ใช้ประโยชน์กับตนเอง
เรียนรู้ความผิดพลาดของตนเองในอดีตและความผิดพลาดของคนอื่น ดังเช่น เศรษฐีในปัจจุบันอาจยากจนมาก่อน

และล้มเหลวมานับครั้งไม่ถ้วนแต่เป็นเศรษฐีได้ เพราะรู้จักปรับ กลยุทธ์ของตนเอง เหมือนกับธุรกิจบริการที่นำนิสัยคนไทย

ไปใช้ในการต้อนรับดูแลแขก ซึ่งทำให้สายการบินของไทยโด่งดังไปทั่วโลก หรือการนำระบบการทำงานของประเทศในทวีปยุโรป

ไปใช้ในการบริหาร ทำให้เกิดการทำงานที่มีความสัมพันธ์เป็นทีม ต่างคนต่างรู้หน้าที่ความรับผิดชอบ ส่วนความมุมานะในการ
ทำงานเพื่อความสำเร็จก็เรียนรู้ได้จากคนจีนที่มีความขยัน ไว้ใจได้ ซื่อสัตย์จนสามารถเปลี่ยนสภาพจากกุลีมาเป็นเจ้าสัว

 และการริเริ่มเพื่อพัฒนากลยุทธ์ใหม่ ๆ ก็เรียนรู้ได้จากญี่ปุ่น ผู้ไม่เคยยอมแพ้ และสามารถสร้างประเทศด้วยหลักการบริหารใหม่ ๆ จะเห็นว่าการที่บุคคลรู้จักใช้กลยุทธ์ใหม่ ๆ สามารถปรับตนเข้ากับสภาพแวดล้อมได้ดีย่อมเป็นปัจจัยที่ทำให้ประสบความ
สำเร็จได้อย่างดียิ่งขึ้น

ความสำคัญของบุคลิกภาพ

       บุคลิกภาพเป็นส่วนสำคัญของมนุษย์ในการที่จะช่วยส่งเสริมหรือขัดขวางความสำเร็จในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นด้านการเรียน การทำงาน การเข้าสังคม (โสภา ชูพิกุลชัย ชปีลมันน์ 2544) แม้ว่า ความรู้ความสามารถ เป็นสิ่งที่สำคัญที่สุดในการทำงาน แต่ไม่ใช่ทั้งหมด การยอมรับของสังคมนั้นต้องมีส่วนประกอบที่สำคัญนั้นคือ บุคลิกภาพ (วรวรรณา จิลลานนท์ 2546) ดังนั้น บุคลิกภาพ จึงเป็นปัจจัยที่สำคัญปัจจัยหนึ่ง ที่ส่งผลและเกี่ยวข้องกับการประสบความสำเร็จ สถาบันราชภัฎเทพสตรี (2543) ได้กล่าวถึงบุคลิกภาพของ “คนเก่ง” ว่าจะต้องประกอบด้วย 3 ประการได้แก่

1. เก่งตน หมายถึง เป็นผู้ที่ชอบศึกษาหาความรู้อยู่ตลอดเวลาเพื่อให้ทันโลก ทันคน โดยเริ่มจากพัฒนาตนเองก่อน ประกอบด้วย

• ทางกาย : รูปร่าง พัฒนาให้ดีขึ้นโดยใช้การแต่งกายช่วยลดหรือเสริมจุดเด่น จุดด้อย หน้าตาสดชื่นแจ่มใสสะอาด เข้มแข็งแต่ไม่กระด้าง อ่อนโยนแต่ไม่อ่อนแอ
• ทางวาจา : การพูดดีมีองค์ประกอบ 4 ประการ คือ พูดแต่ดี มีประโยชน์ ผู้ฟังชอบ และทุกคนปลอดภัย คิดก่อนพูด
• ทางใจ : มีความมั่นใจในตนเอง กระตือรือร้น มีความอดทน มีความพยายาม มีเหตุผล การมีสมรรถภาพในการจำ และมีความคิดสร้างสรรค์

2. เก่งคน หมายถึง มีความสามารถในการปรับตัวเข้ากับผู้อื่น มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี
3. เก่งงาน หมายถึง ผู้ที่รักงาน ขยันทำงาน และรู้วิธีทำงาน

กิติมาพร ชูโชติ (2544) ได้กล่าวถึง ความสำคัญของบุคลิกภาพ ที่ส่งผลต่อ ความสำเร็จ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง บุคลิกภาพของบุคคลที่จะเป็นผู้นำว่า “เป็นปัจจัยที่สำคัญในการบริหารที่จะทำให้ องค์การทำงานสำเร็จได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะวิธีการบริหารของผู้นำนั้นเกิดจาก พฤติกรรมส่วนตัวของผู้นำเป็นสำคัญ ไม่ใช่เกิดจากอำนาจที่เป็นทางการ และส่งผลให้คนเชื่อและทำตาม” โดยได้เสนอแนะบุคลิกภาพของ “ผู้นำในอนาคต” ที่ต้องการประสบความสำเร็จว่า ต้องมีคุณลักษณะที่สำคัญ ประกอบด้วย

การบริหารจัดการมีอะไรบ้าง

หน้าที่ของการบริหารงาน มีอะไรบ้าง

ข้อใดคือความหมายของการจัดองค์การ