ยุคนี้สมัยนี้เราทานอาหารเสริมหรือวิตามินกันจนแทบจะกลายเป็นอีกหนึ่งในปัจจัย 4 ไปแล้วยิ่งพอทานไปสักพักเมื่อเริ่มเห็นผลลัพธ์ก็มักจะติดใจ ทานอยู่เป็นระยะเวลานานเลยทีเดียว สองเดือนสามเดือนหรือกระทั่งเป็นปีไปเลย
กินเยอะจนโดนสะกิดจากคนรอบข้างโดยเฉพาะอย่างยิ่งคนที่บ้านนี่แหละที่จะบอกว่าทานวิตามินเยอะระวังตับไตพังนะ มันก็เลยกลายเป็นคำถามที่สะท้อนอยู่ในหัวตลอดมาเลยว่าเออ… แล้วเรากินวิตามินไปนานๆ จะมีผลอะไรกับร่างกายเรามั้ยนะ โดยเฉพาะอย่างยิ่งวิตามินซีที่ช่วงนี้หลายคนคงทานกันแทบทุกวัน ด้วยความที่ต้องการเพิ่มภูมิต้านทานในร่างกาย
ทำความเข้าใจเรื่อง ‘วิตามินซี’ กันก่อน วิตามินซีหรือกรดแอสคอร์บิก (ascorbic acid) เป็นวิตามินที่ร่างกายไม่สามารถสร้างขึ้นมาเองได้แต่กลับมีประโยชน์กับร่างกายอย่างมาก ซึ่งเจ้าตัววิตามินซีเองสามารถหาทานได้จากผลไม้รสเปรี้ยวทั่วไป เช่น ส้ม มะนาว ฝรั่ง มะเขือเทศ สตรอเบอรี่ หรือผักใบเขียวอย่างกะหล่ำและบร็อคโคลี่ แต่ในเมื่อชีวิตประจำวันเราเร่งรีบและหลังบ้านเราก็ไม่ได้มีสวนผักผลไม้ที่จะสามารถปลูกทานกันได้ง่ายๆ เราจึงไม่สามารถหาผักผลไม้ทานได้ง่ายที่ให้วิตามินซีจำนวนมากพอที่ร่างกายต้องการต่อวันได้ เราจึงต้องหาตัวช่วยในการเพิ่มภูมิคุ้มกันหรือเติมวิตามินซีเข้าร่างกายนั่นเอง วิตามินซีประโยชน์ดีๆ ที่ควรทาน ร่างกายคนเราต้องการปริมาณวิตามินซีอย่างน้อยวันละ 1,000 – 2,000 มิลลิกรัม เพื่อนำมาเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายให้แข็งแรงมากขึ้นและลดความเหนื่อยล้า นอกจากนี้วิตามินซียังมีสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยลดการอักเสบของหลอดเลือด ช่วยดูดซึมธาตุเหล็ก ชะลอการเสื่อมของเซลล์ และยังมีส่วนสำคัญต่อกระบวนการสร้างคอลลาเจน เพิ่มการสังเคราะห์คอลลาเจนในเซลล์ รวมไปถึงกระตุ้นการไหลเวียนโลหิตและที่สำคัญยังทำให้ผิวแลดูสุขภาพดีอีกด้วย ทานวิตามินซีติดต่อกันนานๆ จะเป็นอะไรมั้ย! ในขณะนี้ยังไม่ได้มีผลการศึกษาเกี่ยวกับการทานวิตามินซีนานๆ ว่าจะส่งผลเสียอย่างไรกับร่างกาย แต่สิ่งที่น่าเป็นกังวลมากกว่าคือการทานวิตามินซีในจำนวนที่มากเกินไปมากกว่าที่ควรจะต้องระวัง คนทั่วไปหรือคนที่มีร่างกายแข็งแรงอยู่แล้วควรได้รับวิตามินซีไม่เกิน 1,000 มิลลิกรัม แต่สำหรับคนที่รู้สึกว่าตัวเองป่วยบ่อย เป็นหวัดง่ายหรือเป็นโรคภูมิแพ้สามารถทานวิตามินซีได้มากถึง 2,000 มิลลิกรัมต่อวัน อย่างไรก็ตามคนเราสามารถทานวิตามินซีได้มากกว่านั้นโดยเฉพาะคนที่มีโรคประจำตัว ซึ่งการทานวิตามินซีในปริมาณที่มากก็จะต้องขึ้นอยู่กับแพทย์ที่จะเป็นผู้สั่งยาหรือสั่งวิตามินให้คนไข้ทานตามที่ร่างกายต้องการจริงๆ ดังนั้นการทานวิตามินมากเกินไปอาจมีผลเสียในการเกิดอาการหรือภาวะต่างๆ ตามมาได้เหมือนกัน • นิ่วในไต - วิตามินซีเป็นวิตามินที่ละลายน้ำได้ดี สามารถขับส่วนเกินออกมาทางปัสสาวะได้ แต่การกินวิตามินซีแต่ละครั้งควรจะต้องดื่มน้ำตามมากๆ เพราะวิตามินซีสามารถตกตะกอนอยู่ที่บริเวณที่ขับของเสียออกจากร่างกายหรือก็คือไตนั่นเอง ดังนั้นการกินวิตามินซีแล้วดื่มน้ำตามน้อยหรือทานวิตามินซีในจำนวนที่มากกว่า 2,000 มิลลิกรัมต่อครั้งอาจทำให้วิตามินซีตกตะกอนจนกลายเป็นนิ่วในไตได้ ดังนั้นวิธีการทานวิตามินซีที่เหมาะสมอาจจะต้องแบ่งมื้อทานเพื่อให้วิตามินละลายน้ำและดูดซึมวิตามินซีได้ตลอดทั้งวัน • กวนระบบทางเดินอาหาร – ร่างกายของเรามีจุดอิ่มตัวในการดูดซึมวิตามินซีหากร่างกายรับวิตามินมามากเกินจุดอิ่มตัวก็จะขับออกมาทางปัสสาวะและอาจส่งผลให้เกิดอาการท้องเสีย ท้องอืด ท้องเฟ้อ คลื่นไส้อาเจียนได้ด้วย เนื่องจากวิตามินซีจะถูกดูดซึมบริเวณลำไส้เล็ก ดังนั้นวิตามินซีที่มากเกินไปจะเข้าไปกวนระบบทางเดินอาหารทำให้เกิดอาการดังกล่าวขึ้นมาได้เหมือนกัน การทานวิตามินซีเป็นประจำทุกวันจะช่วยป้องกันโรคหวัดได้และเมื่อตอนที่เราเป็นหวัดก็จะหายเร็วกว่าคนที่ไม่ได้กินวิตามินซีด้วย นอกจากนี้การกินวิตามินซีจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของเม็ดเลือดขาวหรือช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันในร่างกายให้ดียิ่งขึ้นพร้อมต่อสู้กับเชื้อไวรัสต่างๆ ซึ่งการเลือกวิตามินซีควรเลือกแบบที่มีส่วนผสมของไบโอฟลาโวนอยด์ที่จะช่วยให้การทำงานของวิตามินซีดียิ่งขึ้น
วิตามินซีเป็นสารอาหารที่มีประโยชน์กับร่างกาย และสามารถขับออกโดยไม่สะสมในร่างกาย แต่กินวิตามินเกินขนาดก็ทำให้เกิดโทษต่อร่างกายเช่นกัน
เกิดอะไรขึ้นเมื่อกินวิตามินซีครั้งละมากๆ
ร่างกายเรามีอวัยวะอีกหลายอย่างที่ต้องการเก็บวิตามินซีไว้ใช้ ไม่เพียงแค่เม็ดเลือดขาวที่ต้องใช้วิตามินซีเพื่อเสริมให้เม็ดเลือดขาวแข็งแรง ยังมีเซลล์สมอง กล้ามเนื้อ และอวัยวะอื่นๆ ที่ต้องสะสมวิตามินซีไว้ใช้งานเช่นกัน
แต่การกินวิตามินซีเข้าไปครั้งละมากๆ เกินความจำเป็น ย้ำว่าปริมาณต่อการกินต่อหนึ่งครั้งนะคะ ในผู้ใหญ่ควรกินครั้งละ 500 มิลลิกรัม แต่เมื่อไหร่ที่เรากินมากกว่านี้ ให้ลองนึกถึงถาดทำขนมครก หากเราเทสาดน้ำกะทิลงไปบนถาดโครมเดียว โดยไม่ได้ค่อยๆ หยอดลงทีละหลุม ทำให้บางส่วนก็จะลงไปในหลุม เต็มหลุมบ้าง ไม่เต็มบ้าง และบางส่วนก็จะไหลพรวดพราดออกจากถาดไป พอเห็นภาพไหมคะ ไม่ต่างจาการที่เรากินวิตามินซีปริมาณมากซัดโครมเข้าไปทีเดียว อวัยวะทั้งหลายที่จำเป็นต้องสะสมวิตามินซีไว้ใช้ยังไม่สามารถดูดซึมได้ทัน
วิตามินซีก็ถูกร่างกายขับออกหมดแล้ว
วิตามินซีเกิดโทษที่เราไม่ทันคิด
ด้วยความที่วิตามินซีมีฤทธิ์เป็นกรด ถ้ากินตอนท้องว่าง อาจทำให้กัดกระเพาะได้ ยิ่งคนเป็นโรคกระเพาะอยู่แล้ว ยิ่งกระตุ้นให้ปวดท้อง และมีปัญหาเรื่องการย่อยได้ นอกจากนั้นวิตามินซียังมีหน้าที่กระตุ้นการดูดซึมธาตุเหล็ก การกินวิตามินซีปริมาณมาก อาจทำให้ร่างกายมีธาตุเหล็กเกินขนาด และที่ว่าร่างกายสามารถขับวิตามินซีส่วนที่เหลือใช้ออกจากร่างกายได้ แต่อวัยวะที่ต้องรับบทหนักกลายเป็นไตสิคะ
ที่ต้องทำงานหนักในการขับวิตามินซีออกจากร่างกาย ซึ่งนั่นอาจทำให้เกิดนิ่วในไตได้ค่ะ น่าเสียดายนะคะ แทนที่ร่างกายจะแข็งแรง
ขนาดวิตามินซีกับน้ำหนักของร่างกาย
ส่วนเรื่องขนาดของร่างกาย ตัวใหญ่หรือตัวเล็ก น้ำหนักมากหรือน้อย ผู้หญิงหรือผู้ชาย ไม่เกี่ยวกับปริมาณวิตามินซีที่ร่างกายต้องการ สามารถกินวิตามินซีได้ในปริมาณที่เท่ากันได้ค่ะ
เลือกซื้อวิตามินซียังไงดี
1. มีวิตามินซีมากมายหลายยี่ห้อในท้องตลาด เช่น Nat
C, Blackmore และอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นของที่ผลิตในประเทศ หรือของที่นำเข้ามาจากต่างประเทศ แต่สิ่งที่ต้องดูคือวิตามินซีต้องได้รับการอนุญาตจาก อย. ไทย หรือหากเป็นวิตามินซีที่นำเข้า ก็ควรระวังของปลอม และให้ดูวันเดือนปีที่ผลิตให้ดี
2. ดูจำนวนเม็ดให้เหมาะสมกับจำนวนผู้กิน แม้ว่าวันหมดอายุจะเผื่อไว้หนึ่งปี แต่วิตามินซีเสื่อมคุณภาพได้ง่ายมากหากโดนความร้อนหรืออากาศ หลังเปิดขวดแล้ว แนะนำให้กินให้หมดได้ภายใน 1-2 เดือน ถ้าหากต้องการประหยัดเพราะขวดใหญ่มีราคาถูกกว่า ก็ควรแบ่งบางส่วนออกมาแยกใส่ขวดทึบแสงขนาดเล็ก เพื่อไม่ให้วิตามินซีในขวดใหญ่สัมผัสอากาศทุกวัน
3. วิตามินซีเสื่อมคุณภาพได้ง่าย ควรเลือกซื้อยี่ห้อที่อยู่ในบรรจุภัณฑ์ทึบแสง ถ้าเป็นขวดสีชาก็ควรจะทึบจนแทบไม่เห็นเม็ดวิตามินเลย
4. วิตามินซีมีหลายรูปแบบ แต่ละแบบได้รับการออกแบบมาเหมาะกับพฤติกรรมของคน
- วิตามินซีแบบเม็ด เหมาะกับคนทั่วไปที่สามารถกลืนยาได้ปกติ และควรดื่มน้ำตามเยอะๆ เพื่อช่วยให้วิตามินซีแตกตัว
- วิตามินซีแบบเคี้ยว
ส่วนใหญ่มาในรูปของเยลลี่ มักเป็นวิตามินซีสำหรับเด็ก เพราะมีน้ำตาล รสชาติอร่อย กินง่าย แต่ควรดูมิลลิกรัมที่พอเพียงด้วย
- วิตามินซีแบบเม็ดฟู่ กินแล้วทำให้รู้สึกสดชื่นกระปรี้กระเปร่า เหมือนได้รับความรู้สึกว่ามีวิตามินซีเข้าร่าง ควรให้วิตามินละลายจนหมดเม็ดแล้วค่อยดื่ม เพราะอาจทำให้เกิดแก๊สในกระเพาะได้