ไหว้เจ้าที่กลางบ้าน จุดธูปกี่ดอก ใช้อะไรบ้าง มาดู วิธีไหว้เจ้าที่กลางบ้าน พร้อมของไหว้ เช่น ผลไม้มงคล ขั้นตอนและบทสวดไหว้เจ้าที่กลางบ้าน ทำอย่างไรให้ถูกต้อง ตามไปดูกัน
ส่วนใหญ่อาจจะคุ้นชินกับการไหว้ศาลพระภูมิ ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นเหล่าเทวาอารักษ์และเทพยดาจากสวรรค์ ที่ถูกอัญเชิญมาทำหน้าที่คอยรักษาและปกป้องภัยอันตรายให้กับคนในบ้านและให้ความเจริญก้าวหน้ารุ่งเรือง โดยทั่วไปมักจะตั้งอยู่บริเวณหน้าบ้านแต่ละหลัง แต่รู้หรือไม่ว่าจริง ๆ แล้วภายในบ้านหรือกลางบ้านก็มีเจ้าที่เจ้าทางเหมือนกัน ซึ่งมีความเชื่อกันว่าเป็นเจ้าของบ้านเจ้าของเรือน หรือวิญญาณบรรพบุรุษ ที่ควรกราบไหว้ด้วยเช่นกัน วันนี้กระปุกดอทคอมจะมาแนะนำวิธีไหว้เจ้าที่กลางบ้านว่าไหว้อย่างไร ใช้บทสวดอะไร มีของไหว้อะไรบ้าง รวมถึงไหว้แล้วจะดีอย่างไรให้ได้ทราบกัน
ศาลพระภูมิกับเจ้าที่ แตกต่างกันอย่างไร
การกราบไหว้ทั้งศาลพระภูมิและเจ้าที่เจ้าทางนั้น เชื่อกันว่าเป็นการให้ความเคารพสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ดูแลคุ้มครองบ้านเรือนและสมาชิกในบ้าน เพื่อความเป็นสิริมงคลและความเจริญก้าวหน้าของคนในบ้านด้วย แต่หลายคนยังไม่เข้าใจว่าการไหว้ศาลพระภูมิและเจ้าที่นั้นแตกต่างกันอย่างไร ดังนั้นก่อนที่จะไปไหว้เจ้าที่ในบ้าน เรามาดูความแตกต่างระหว่างทั้ง 2 อย่างนี้กันก่อนค่ะ
พระภูมิ คือ เทพเทวดาอารักษ์หรือวิญญาณชั้นสูงที่เราอัญเชิญให้เข้ามาปกปัก เพื่อปกป้องดูแลรักษาพื้นที่และสมาชิกในบ้าน ส่วนใหญ่จะตั้งศาลไว้ให้บริเวณหน้าบ้าน ตัวศาลพระภูมิจะมีเสาเดียวและอยู่สูงกว่าศาลเจ้าที่
เจ้าที่เจ้าทาง คือ ดวงวิญญาณของเจ้าของที่ดิน หรือบรรพบุรุษที่อยู่อาศัย ณ สถานที่นั้น ๆ มาช้านานก่อนที่เราจะมาอาศัยหรือปลูกบ้าน ซึ่งไม่ได้ถูกเชิญมาจากที่ไหน สามารถตั้งศาลเจ้าที่ไว้ได้ทั้งหน้าและในบ้าน โดยถ้าตั้งไว้หน้าบ้าน ต้องตั้งศาลให้อยู่ต่ำกว่าศาลพระภูมิ ตัวศาลส่วนใหญ่จะเป็นเรือนไทยจำลอง มี 4 เสา หรือ 6 เสา
ทำไมต้องไหว้เจ้าที่กลางบ้าน
การไหว้เจ้าที่กลางบ้าน คือ การให้ความเคารพวิญญาณของบ้านที่เราอยู่ โดยเป็นการไหว้เจ้าที่เจ้าทาง เจ้าของบ้านเจ้าของเรือน เพื่อขอขมา ขอความเมตตา และขออโหสิกรรม เพื่อความสุขและความร่มเย็นแก่ผู้อยู่อาศัย บ้างก็เชื่อว่าเมื่อไหว้แล้วจะช่วยเสริมพลังเจ้าที่ ช่วยผ่อนเคราะห์หนักให้กลายเป็นเบา และยังเป็นการเปิดทางให้สิ่งต่าง ๆ ราบรื่น เปิดโชค เปิดโอกาส เปิดช่องทางทำมาหากิน เปิดทางรับทรัพย์ให้กับคนในบ้านอีกด้วย
ไหว้เจ้าที่กลางบ้านใช้อะไรบ้าง
- ธูป 5 ดอก
- เทียน 2 เล่ม
- น้ำชาหรือน้ำเปล่า 5 แก้ว
- ดาวเรือง 9 ดอก
- ผลไม้มงคล 9 ชนิด เช่น ส้ม กล้วย องุ่นแดง แอปเปิลแดง ลิ้นจี่ สาลี่ ลูกพลับ ทับทิม แก้วมังกร หรือจะใช้ผลไม้ชนิดใดก็ได้ แต่ควรเลือกผลไม้ที่มีความหมายเป็นมงคล
- หมาก-พลู 9 คำ
- ผ้าขาวบาง 1 ผืน
ซึ่งของไหว้เจ้าที่กลางบ้านนั้นจะใช้ทั้งหมดตามที่กล่าวมาก็ได้ หรือหากไม่สามารถหาซื้อได้ก็ใช้ของเท่าที่เราสะดวกซื้อสะดวกหา โดยเน้นที่ความตั้งใจและความศรัทธาเป็นหลัก
ไหว้เจ้าที่กลางบ้าน เวลาไหนดี
สำหรับช่วงเวลาในการไหว้ที่แนะนำเป็นพิเศษคือ ช่วงกลางวันของวันอังคารหรือวันเสาร์ สามารถไหว้ได้ทุกเดือน ยกเว้นเดือนเมษายนและเดือนตุลาคม เพราะเดือนเมษายนถือว่าเป็นเดือนร้อน และเดือนตุลาคมเป็นเดือนที่สัมภเวสีจะมาขอส่วนบุญ ไม่นิยมไหว้
ทั้งนี้ การไหว้เจ้าที่ในบ้านไม่มีระยะเวลาที่กำหนดไว้ตายตัวว่าต้องทำทุกกี่วันหรือกี่เดือน ดังนั้นก็แล้วแต่ความสะดวกของแต่ละคน แต่โดยส่วนใหญ่จะนิยมไหว้กันทุก ๆ 3-6 เดือน
ขั้นตอนไหว้เจ้าที่นั้นมีขั้นตอนและวิธีที่ไม่ยุ่งยาก สามารถทำได้เองโดยไม่จำเป็นต้องนิมนต์พระสงฆ์หรือเชิญพราหมณ์มาทำพิธีแต่อย่างใด แค่จัดเตรียมของไหว้และทำตามขั้นตอนต่าง ๆ ดังนี้
1. ตัวผู้ไหว้หันหน้าเข้าบ้าน จากนั้นให้ปูผ้าขาวบางไว้บนโต๊ะ แล้วนำของไหว้เจ้าที่กลางบ้านมาจัดเรียงใส่พาน ถาดรอง หรือภาชนะที่เตรียมไว้
2. จุดธูป เทียน และกล่าวคำขอขมา ว่า "ข้าแต่เจ้าที่เจ้าทาง เจ้าของที่เข้าของทาง เจ้าของบ้านเจ้าของเรือน บ้านเลขที่…(บ้านเลขที่ที่อาศัยอยู่) หลังนี้ วันนี้เป็นวันดี ข้าพเจ้า…(ชื่อ-สกุล) นำเครื่องสักการบูชามาตั้งถวายเพื่อขอขมากรรม หากมีสิ่งใดก็ตามที่ข้าพเจ้าได้ทำผิดไปทั้งตั้งใจก็ดี ไม่ตั้งใจก็ดี ทั้งรู้ก็ดี ไม่รู้ก็ดี ข้าพเจ้าขออโหสิกรรมท่าน ขอท่านจงโปรดงดโทษ เว้นโทษ และอโหสิกรรมให้แก่ข้าพเจ้าด้วยเถิด และโปรดช่วยให้ข้าพเจ้าอยู่ที่บ้านเลขที่…(บ้านเลขที่ตัวเอง) หลังนี้…(ขอพรต่าง ๆ ตามที่ใจปรารถนา)"
3. ลาของไหว้ เมื่อธูปหมดดอกให้ดับเทียน และใช้มือจับที่พานหรือภาชนะ แล้วกล่าวคำลาว่า "ขอแดนขอชานให้ลูกให้หลานกิน เพื่อความเป็นสิริมงคล" หรือบางบ้านจะกล่าวว่า "ขอเดนขอทานให้ลูกหลานได้กิน เพื่อความเป็นสิริมงคล"
การไหว้เจ้าที่เจ้าทางในบ้าน นอกจากเป็นการแสดงความเคารพแก่เจ้าที่ผู้ปกปักรักษาสถานที่นั้น ๆ แล้ว ยังเชื่อกันว่าจะช่วยทำให้ชีวิตอยู่เย็นเป็นสุข แคล้วคลาดปลอดภัย นำมาซึ่งโชคลาภ ความรุ่งเรือง ถือเป็นความเชื่อโบราณที่ปฏิบัติสืบทอดต่อมาช้านาน ดังนั้นเราจึงควรสานต่อวิธีการไหว้ที่ถูกต้องต่อไป เพื่อความสบายใจ คลายกังวล และเสริมสิริมงคลให้กับบ้านของเราด้วยค่ะ