�����ҹ �Ѻ����繷ѡ�з���Ӥѭ���ҧ�ҡ����Ѻ�ѡ�֡������Է�������⢷�¸���Ҹ��Ҫ ���йѡ�֡�Ҩе�ͧ�֡���Ҥ��������µ��ͧ�ҡ������ѡ��� �͡��á������Ӥѭ �����ͧ�����ҹ���ѡ�֡�Ҥ����������Һҧ���դ�������ö㹡����ҹ����������ѧ����������ҷ����ҹ����� ��ҧ����ҹ������кҧ�����ѧ�������������觷����ҹ仴��� ��Ҥ���դ�������ö㹡����ҹ�����Ǩ������ª��ҡ�����ҹ�ҡ �������ö��ҹ�����ǡ�з�����������ҡ���Ҥ���� � 㹡�÷��ǹ���ҡ��ͺ��������������Ѻ�ӡԨ�������ҧ������ҡ��鹡��Ҥ������ҹ���ҡ���
�����ҹ˹ѧ����������§����ҹ��ͤ���������˹ѧ��ͷ��������˹ѧ�����騺������ҹ�� ������ҹ����ըش���ʧ���Ӥѭ��͡���Ѻ���������� ��зӤ������㨡Ѻ��ͤ��������¹�繵��˹ѧ���
��è���ҹ˹ѧ�������ջ���Է���Ҿ �ѡ�֡�ҵ�ͧ�����ҡ���� ���������˵ط��������ҹ˹ѧ�����Ҵ����Է���Ҿ ��� ��������䢵�����˵�����ҹ��
���˵ط����������ҹ˹ѧ��͢Ҵ����Է���Ҿ �մѧ���
1. �����ҹ���Ф�
2. �����ҹ�͡���§
3. �ѭ������ǡѺ�Ѿ����
4. ������Ը����ǡѹ��ʹ㹡����ҹ�ء������
5. �������Ǫ���ͤ������仴���㹢����ҹ
6. �����ҹ���仫����
7. ��âҴ��Ҹ�㹡����ҹ
����ʹ��з��������ѡ�֡����ҹ���ҧ�ջ���Է���Ҿ
1. �����ҹ���Ф�
�����ҹ���Фӷ������ҹ˹ѧ������� ��������Ҥ������¢ͧ�ӷ��Ф� ����ö������µ��������� �������ҹ˹ѧ��ͷء���� �ШѺ㨤����Ӥѭ�ͧ����¤���¡������µ���§�������� �����������·ѹ��
2. �����ҹ�͡���§
�����ҹ˹ѧ����͡���§价��е�� �·���仵Դ�Ҩҡ����¡����ҹ���ª�鹻�ж� �����ҹ�͡���§�����Ҩ������§�͡�����������§㹤� �����ҹẺ�����ҹ���ҷ���������������͡���§������˹ѧ��ͷ���ҡ� �����ҹ����������ö������¾�������������ͧ ����ٻ�ç ��С�û�����Ӣͧ���˹ѧ��� ����ö��ҹ��鹵����Ѻ���ͧ���������ͧ����� ������ͧ�������ҾԹԨ����������� �ѹ�����§���á������������ǻԴ�ҡ㹢����ҹ��ʹ���Ҩз������ҹ��բ�� �������ͻ�Ժѵ��蹹�騹�Դ�繹�������� �о���ҷ������ҹ���Ǵ������觢��
3. ����աѧ������ǡѺ�Ѿ����
�����ش��Сѧ������ǡѺ���Ѿ�������������ҡ��з����ѧ���㹡����ҹ����ǤԴ㹡����ҹ����¤������� �ѧ��������Ҩ��������Ѿ��ҧ�ӡ�����ö�Ҥ������¢ͧ�Ѿ������ �´٨ҡ��ͤ���㹻���¤ ���������Դ�Դ�����ʹ����ͧ
4. ������Ը����ǡѹ��ʹ㹡����ҹ�ء������
�ѡ�֡�Ҥ�����Ըա����ҹ���ᵡ��ҧ�ѹ���������ͧ�����ҹ �� ��ҹ����ͧ����ͧ����ҹ������ �����ҹ�����Ԫҡ�õ�ͧ������Դ�Ԩ�ó���������ͧ����������ҹ�ҹ��鹹�鹤�ͼ����ҹ��ͧ���ش���ʧ��ͧ����ͧ������ҹ���� �֧�������ª�������ԧ
5. �������Ǫ���ͤ������仴���㹢����ҹ
�з������ҹ����ŧ �������µҡ�Ҵ仵����÷Ѵ�����ǡ��ҡ������Ǫ��������µ�����������ǡ��ҹ��� �Ը������¹���Ҩ����������ͨѺ˹ѧ������ͻ���ҹ��͡ѹ���㹢����ҹ˹ѧ���
6. �����ҹ���仫����
�����ҹ��������ͧ���������� �繡�ê����������ҹѡ�֡��������㨷��д֧��Ҥ����Ӥѭ�ͧ���ͤ�������͡������¤�������ö�ͧ���ͧ �˵ع��֧�������ҹ���ŧ���Ф�¤Դ��С�Ѻ���ҹ���� ᷹������ҹ价��˹���������ǤԴ���� ����������ҹ�����������ҧ���㨤����Դ������¨Ф��� � ���ͧ ����ͧ�ѧ����ҵ��ͧ��ҹ����������ͧ
7. ����Ҹ�㹡����ҹ
��û����������������Ф��������ͧ��������ͧ���仡Ѻ�����Դ����ʹ�á����Ң����ҹ �з����������Ѻ����������èҡ�����ҹ��� �ѡ�֡�Ҩе�ͧ�Ѳ�Ҥ�������ö �½֡�Ե����������觤���ʹ�������˹ѧ�����§���ҧ����
เท่านั้นแต่ต้องมีคุณสมบัติของผู้ที่อ่านเป็นด้วยจึงจะทำให้การอ่านนั้นได้ความหมายได้อรรถรส ตรงตามจุดมุ่งหมายของผู้เขียน และลักษณะของผู้ที่อ่านเป็นนั้น ถือว่าเป็นผู้อ่านที่มี ประสิทธิภาพในการอ่านลักษณะของผู้ที่อ่านเป็น
๑. อ่านแล้วรู้เรื่องราวได้ตลอดแจ่มแจ้ง คือ อ่านแล้วจับใจความของเรื่องที่อ่านได้ตลอด
ทั้งเรื่อง ไม่ใช่รู้เพียงบางส่วน นอกจากนั้นต้องเข้าใจความหมายในเนื้อหาของเรื่องที่อ่านได้
ถูกต้องด้วย
๒. ได้รับรสชาติจากการอ่าน หมายถึง เมื่ออ่านเรื่องใดก็ตามย่อมเกิดความซาบซึ้ง ตามเนื้อหา สำนวนและวิธีการประพันธ์นั้น ๆ เกิดอารมณ์ร่วมและมองเห็นภาพพจน์ ตามที่ผู้ประพันธ์บรรยาย
๓. วินิจฉัยคุณค่าของหนังสือที่อ่านได้ว่า มีคุณค่าหรือประโยชน์แง่ใด มีคุณค่ามากน้อย เพียงใด หรือควรให้ความสนใจมากน้อยเพียงใด หนังสือใดเหมาะสมกับบุคคลประเภทใด เป็นต้น
๔. รู้จักนำสิ่งที่เป็นประโยชน์จากหนังสือที่อ่านมาใช้ได้เหมาะสมกับสถานการณ์ หนังสือทุกเรื่องที่อ่านย่อมมีคุณค่า มากบ้างน้อยบ้างในแง่ต่าง ๆ การรู้จักวินิจฉัยและรู้จัก ค้นหาสิ่งที่เป็นประโยชน์จากหนังสือที่อ่านนำมาใช้ได้เหมาะสม เป็นวิธีการอย่างหนึ่ง ของการรับสารที่มีประสิทธิภาพ
๕. รู้จักเลือกหนังสือที่อ่านได้เหมาะสมตามความต้องการในแต่ละโอกาส หรือรู้จัก เลือกหนังสืออ่านได้ตรงตามความมุ่งหมายนั่นเอง
ประเภทของการอ่าน
การอ่านแบ่งออกเป็น ๒ ประเภท คือ อ่านออกเสียง และ อ่านในใจ
การอ่านออกเสียง หมายถึง การอ่านที่ผู้อื่นสามารถได้ยินเสียงอ่านด้วยการอ่าน ออกเสียงมักไม่นิยมอ่าน เพื่อการรับสารโดยตรง เพียงคนเดียว เว้นแต่ในบางครั้งเราอ่าน บทประพันธ์เป็นท่วงทำนองเพื่อความไพเราะเพลิดเพลินส่วนตัว แต่ส่วนใหญ่แล้ว การอ่านออกเสียงมักเป็นการอ่านให้ผู้อื่นฟัง การอ่านประเภทนี้มีหลายโอกาสคือ
๑. การอ่านออกเสียงเพื่อบุคคลในครอบครัวหรือผู้ที่คุ้นเคย
เป็นการอ่านที่ไม่เป็นทางการ การอ่านเพื่อบุคคลในครอบครัว เช่น อ่านนิทาน หนังสือพิมพ์ ข่าว จดหมาย ใบปลิว คำโฆษณา ใบประกาศ หนังสือวรรณคดีต่าง ๆ เป็นการอ่านสู่กันฟัง หรืออ่านให้เพื่อนฟัง อ่านให้คนบางคนที่อ่านหนังสือไม่ออก หรือมองไม่เห็นฟัง เป็นต้น
๒.การอ่านออกเสียงที่เป็นทางการหรืออ่านในเรื่องของหน้าที่การงาน
เป็นการอ่านที่เป็นทางการ มีระเบียบแบบแผนเป็นการอ่านที่รัดกุมกว่าการอ่านออกเสียง เพื่อบุคคล ในครอบครัวหรือผู้ที่คุ้นเคย เช่น การอ่านในห้องเรียน อ่านที่ประชุม อ่านรายงาน อ่านในพิธีเปิดงาน อ่านคำปราศรัย อ่านสารในโอกาสที่สำคัญต่าง ๆ การอ่านของสื่อมวลชน เป็นต้น
การอ่านออกเสียงให้ผู้อื่นฟัง จะต้องอ่านให้ชัดเจนถูกต้องได้ข้อความครบถ้วนสมบูรณ์ มีลีลาการอ่าน ที่น่าสนใจและน่าติดตามฟังจนจบ
จุดมุ่งหมายในการอ่านออกเสียง
๑. เพื่อให้อ่านออกเสียงได้ถูกต้องตามอักขรวิธี
๒. เพื่อให้รู้จักใช้น้ำเสียงบอกอารมณ์และความรู้สึกให้สอดคล้องกับเนื้อหาของเรื่อง ที่อ่าน
๓. เพื่อให้เข้าใจเรื่องที่อ่านได้ถูกต้อง
๔. เพื่อให้ผู้อ่านและผู้ฟังมีความรู้ความเข้าใจเนื้อเรื่องที่อ่านได้ชัดเจน
๕. เพื่อให้ผู้อ่านและผู้ฟังเกิดความเพลิดเพลิน
๖. เพื่อเป็นการรับสารและส่งสารวิธีหนึ่ง
หลักการอ่านออกเสียง
๑. อ่านออกเสียงให้ถูกต้องและชัดเจน
๒. อ่านให้ดังพอที่ผู้ฟังได้ยินทั่วถึง
๓. อ่านให้เป็นเสียงพูดโดยธรรมชาติ
๔. รู้จักทอดจังหวะและหยุดหายใจเมื่อจบข้อความตอนหนึ่ง ๆ
๕. อ่านให้เข้าลักษณะของเนื้อเรื่อง เช่น บทสนทนา ต้องอ่านให้เหมือนการสนทนากัน
อ่านคำบรรยาย พรรณนาความรู้สึก หรือปาฐกถาก็อ่านให้เข้ากับลักษณะของเรื่องนั้น ๆ
๖. อ่านออกเสียงและจังหวะให้เป็นไปตามเนื้อเรื่อง เช่น ดุหรือโกรธ ก็ทำเสียง แข็งและเร็ว ถ้าเป็นเรื่องเกี่ยวกับคร่ำครวญ อ้อนวอน ก็ทอดเสียงให้ช้าลง เป็นต้น
๗. ถ้าเป็นเรื่องร้อยกรองต้องคำนึงถึงสิ่งต่อไปนี้ด้วย
๗.๑ สัมผัสครุ ลหุ ต้องอ่านให้ถูกต้อง
๗.๒ เน้นคำรับสัมผัสและอ่านเอื้อสัมผัสใน เพื่อเพิ่มความไพเราะ
๗.๓ อ่านให้ถูกต้องตามจังหวะและทำนองนิยม ตามลักษณะของร้อยกรองนั้น ๆ
ยังมีการอ่านออกเสียงอีกประการหนึ่ง การอ่านทำนองเสนาะ เป็นลักษณะการอ่าน ออกเสียง ที่มีจังหวะทำนองและออกเสียงสูงต่ำเพื่อให้เกิดความไพเราะ การอ่านทำนอง เสนาะนี้ผู้อ่านจะต้องเข้าใจลักษณะบังคับของคำประพันธ์แต่ละชนิดและรู้วิธีอ่านออกเสียง สูงต่ำ การทอดเสียง การเอื้อนเสียง ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของคำประพันธ์ชนิดต่าง ๆ ด้วย การอ่านทำนองเสนาะนี้ เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาช้านาน ซึ่งเป็นสิ่งที่คนไทย ทุกคนควรภูมิใจและรักษาวัฒนธรรมล้ำค่านี้ไว้เพื่อถ่ายทอดสืบต่อกันไปชั่วลูกชั่วหลาน
หลักการอ่านทำนองเสนาะ
๑. ศึกษาลักษณะบังคับของคำประพันธ์แต่ละชนิดที่อ่านให้เข้าใจแจ่มแจ้ง
๒. อ่านให้ถูกต้องตามลักษณะของคำประพันธ์ชนิดนั้น ๆ เช่น การแบ่งวรรค บทสัมผัส
การออกเสียงสูงต่ำ
๓. อ่านออกเสียงให้ถูกต้อง ชัดเจน
๔. ใช้น้ำเสียงที่เหมาะสมกับบทบาทเนื้อเรื่องที่อ่าน บทโกรธ บทเศร้า ต้องรู้จักใช้เสียง
ให้ผู้ฟัง เกิดอารมณ์คล้อยตาม
๕. คำนึงถึงความไพเราะและท่วงทำนองและคำประพันธ์นั้น ๆ โดยการทอดจังหวะ
เอื้อนเสียง เน้นเสียง เป็นต้น
การอ่านในใจ
การอ่านใจในถือว่าเป็นการอ่านเพื่อพัฒนาตนเองในด้านต่าง ๆ อันได้แก่
- พัฒนาด้านความรู้ คือ ได้ทั้งความรู้รอบตัวและความรู้เฉพาะด้าน
- พัฒนาด้านอารมณ์ ช่วยให้เกิดความเพลิดเพลิน บันเทิงใจคลายความขุ่นมัวต่าง ๆ
- พัฒนาคุณธรรม การมีคุณธรรมย่อมเกิดมาจากความจรรโลงใจซึ่งได้จากการอ่าน หนังสือประเภทธรรมะ ชีวประวัติ สารคดี ฯลฯ
การอ่านในใจจึงเป็นวิธีการศึกษาอย่างหนึ่ง เพื่อเรียนรู้และเข้าใจประสบการณ์ใหม่ ๆ ซึ่งช่วยให้มนุษย์เกิดการปรับตัวเพื่อการดำรงชีวิตอย่างเป็นสุข